Καρκίνος του μαστού και σεξουαλικότητα: Τι αλλάζει για εκείνες που ζητούν βοήθεια για το σεξουαλικό τους πρόβλημα;
Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως, ενώ αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου σε ηλικίες μεταξύ 45 και 60 ετών στο δυτικό κόσμο. Προσβάλλει περίπου μία στις 10 γυναίκες, στις υγειονομικά αναπτυγμένες χώρες και η επιβίωση του πλησιάζει το 70%, ποσοστό που εξαρτάται από την έγκαιρη πρόγνωση.
Χάρη στις προσπάθειες που έχουν γίνει για την έγκαιρη διάγνωση και την εύρεση αποτελεσματικότερων μεθόδων θεραπείας, η θνητότητα έχει παραμείνει περίπου σταθερή σε πολλούς πληθυσμούς παρά την αυξανόμενη εμφάνισή της, ειδικά στο δυτικό κόσμο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 1.600.000 γυναίκες το χρόνο διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού, ενώ κάθε χρόνο στη χώρα μας εντοπίζονται περίπου 6.000 νέα περιστατικά, αριθμοί που αποτυπώνουν ηχηρά την κοινωνική διάσταση της ασθένειας.
Είναι σαφές, μέσα από την βιβλιογραφική ανασκόπηση, πως το αντίκτυπο της ίδιας της νόσου στη ψυχολογία των γυναικών (διάθεση, εικόνα σώματος, σωματική αδυναμία) καθώς και η επίδραση των χειρουργικών επεμβάσεων και θεραπειών (απώλεια οιστρογόνων λόγω χημειοθεραπείας και οι ορμονικές θεραπείες που προκαλούν συμπτώματα εμμηνόπαυσης), δημιουργούν προβλήματα στη σεξουαλική τους λειτουργία (μειωμένη σεξουαλική επιθυμία).
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Sexual Medicine εξέτασε το κατά πόσο οι γυναίκες με διαγνωσμένο καρκίνο μαστού (ανεξαρτήτως σταδίου) αναζητούν βοήθεια για τα σεξουαλικά προβλήματα και για τις ανησυχίες τους γύρω από αυτό, καθώς και ποιοι είναι οι παράγοντες που εμποδίζουν μια γυναίκα στο να αναζητήσει βοήθεια. Στην έρευνα συμμετείχαν 144 γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας τα 56 έτη, από τις οποίες το 62% είχε σύντροφο/σύζυγο, το 38% είχε υποβληθεί σε μαστεκτομή ενώ το 75% αφορούσε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: το κατά πόσο είναι πρόθυμος κάποιος να αναζητήσει βοήθεια για το σεξουαλικό του πρόβλημα αξιολογήθηκε με το ερωτηματολόγιο Sexual Help-Seeking, η σεξουαλική λειτουργία αξιολογήθηκε με το PROMIS Sexual Function and Satisfaction, ενώ οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν και ερωτηματολόγια που σχετίζονταν με την αυτοπεποίθηση και την αυτοαποτελεσματικότητά τους Self-Efficacy.
Αποτελέσματα
- Το 49% (n= 70) του δείγματος ζήτησε βοήθεια για το σεξουαλικό πρόβλημα ή και μοιράστηκε τις ανησυχίες του.
- Από τις γυναίκες που συζήτησαν το σεξουαλικό του πρόβλημα:
- Το 24% (n= 35) απευθύνθηκε για βοήθεια σε κάποιο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης (health care provider), κυρίως με το γυναικολόγο, σε ποσοστό 15%.
- Το 42% (n= 61) απευθύνθηκε σε κάποιον εκτός του παρόχου (πχ. φίλο, συγγενή,σύντροφο)
- Το 21% (n= 35) αναζήτησε πληροφορίες από εναλλακτικές πηγές (πχ. διαδίκτυο)
- Τα σεξουαλικά προβλήματα σχετίστηκαν με: τη σεξουαλική επιθυμία, τη κολπική ξηρότητα, τη δυσφορία κόλπου (vaginal discomfort) και τη σεξουαλική ευχαρίστηση.
- Οι γυναίκες που απευθύνθηκαν για το σεξουαλικό τους πρόβλημα ή ανησυχία, είχαν υψηλότερα σκορ αυτο-αποτελεσματισκότητας και αυτοπεποίθησης, σε αντίθεση με εκείνες που δεν απευθύνθηκαν, ή αναζήτησαν βοήθεια μόνο μέσω εναλλακτικών πηγών (διαδίκτυο,έντυπα).
- Οι γυναίκες που δεν αναζήτησαν βοήθεια για το σεξουαλικό τους πρόβλημα ή ανησυχία, παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά δυσφορίας με το σώμα, καθώς και έντασης και διάρκειας σεξουαλικών προβλημάτων, σε σχέση με εκείνες που αναζήτησαν.
- Οι γυναίκες που ήταν σεξουαλικά ενεργές και είχαν σύντροφο ήταν 3 φορές πιο πιθανό να αναζητήσουν βοήθεια για το σεξουαλικό τους πρόβλημα.
Συνοψίζοντας, το άρθρο αναφέρεται στην ανάγκη για άμεση παροχή πληροφοριών γύρω από τα σεξουαλικά θέματα που σχετίζονται με τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Είναι αναγκαίο από τους φορείς υγειονομικής περίθαλψης να εισάγεται ομαλά μέσα στην γενικότερη κλινική εξέταση και το ζήτημα της σεξουαλικής υγείας. Η κατανόηση των παραγόντων που εμποδίζουν μια γυναίκα με διαγνωσμένο καρκίνο του μαστού να αναζητήσει βοήθεια για το σεξουαλικό της πρόβλημα ή να μοιραστεί ανησυχίες για το θέμα αυτό, θα βελτιώσει τις πιθανότητες για μια πιο ολοκληρωμένη ιατρική φροντίδα.
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ
Πηγή: Reese JB, Sorice KA, Pollard W, et al. Understanding Sexual Help-Seeking for Women With Breast Cancer: What Distinguishes Women Who Seek Help From Those Who Do Not? J Sex Med 2020;
Learn More
Ύπνος και σεξουαλικές δυσλειτουργίες σε γυναίκες με κυλιόμενο ωράριο
Ο ύπνος αποτελεί βασικό ρυθμιστή του ανθρώπινου βιολογικού ρολογιού και έχει συσχετιστεί τόσο με την ψυχική ευεξία και την ποιότητα ζωής, όσο και με τη σεξουαλική λειτουργία. Πλήθος ερευνών έχει μελετήσει τη συσχέτιση σεξουαλικής λειτουργίας και ποιότητας ύπνου τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως οι διαταραχές ύπνου αποτελούν παράγοντα κινδύνου (risk factor) για την εμφάνιση σεξουαλικών δυσλειτουργιών.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό του Sexual Medicine μελέτησε τη συσχέτιση κυλιόμενου ωραρίου με την εμφάνιση σεξουαλικών δυσλειτουργιών, σε νοσηλεύτριες. Το δείγμα αποτελούνταν από 120 γυναίκες, 26-35 ετών, με μέσο όρο ηλικίας τα 33 έτη, 45% παντρεμένες περισσότερο από 10 έτη, χωρίς διαγνωσμένη ψυχική διαταραχή και χωρίς οργανικό ιστορικό (σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά, νευρολογικές ασθένειες). Ο ύπνος αξιολογήθηκε με το ψυχομετρικό εργαλείο PittsburghSleepQualityIndex (PSQI) το οποίο μελετά 7 κατηγορίες: ποιότητα ύπνου, καθυστέρηση ύπνου, διάρκεια ύπνου, συνήθης αποδοτικότητα-αποτελεσματικότητα ύπνου, διαταραχές ύπνου, χρήση υπνωτικών και καθημερινή λειτουργικότητα. Για την αξιολόγηση σεξουαλικής λειτουργίας χρησιμοποιήθηκαν δύο ερωτηματολόγια: SexualSelf-EfficacyQuestionnaire και sexualqualityoflife-female. Δημιουργήθηκαν 2 ομάδες: ομάδα ελέγχου και ομάδα παρέμβασης όπου θα έπρεπε να συμμετέχουν σε μαθήματα βελτίωσης ύπνου. Η αξιολόγηση έγινε σε δύο χρόνους (baseline, 3 μήνες μετά)
Αποτελέσματα:
- Το 65% του δείγματος παρουσίασε χαμηλή ποιότητα ύπνου, ενώ το 82% παρουσίασε μείωση στην σεξουαλική του ζωή (αξίζει να σημειωθεί πως το 95% δεν είχε κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία πριν την αλλαγή στο πρόγραμμα του ύπνου).
- Το 13.5% ανέφερε κακή σεξουαλική λειτουργικότητα, 79% μέτρια σεξουαλική λειτουργικότητα, και το 7.5%καλή σεξουαλική ζωή.
- Η ποιότητα του ύπνου φάνηκε να συσχετίζεται με προβλήματα διέγερσης και οργασμού στην γυναίκα, όσο μικρότερη ποιότητα ύπνου τόσο χαμηλότερο σκορ στην κλίμακα με τη σεξουαλική λειτουργικότητα.
- Τα προβλήματα αφορούσαν την επιθυμία, τη διέγερση και κατά συνέπεια τον οργασμό.
- Παρατηρήθηκε μείωση τη σεξουαλικής ζωής με την έναρξη του κυλιόμενου ωραρίου και την αλλαγή στο πρόγραμμα του ύπνου.
- Η ομάδα που εγγράφηκε σε σεμινάρια βελτίωσης ύπνου (3 μήνες), αύξησε το σκορ στη σεξουαλική λειτουργικότητα και βελτίωσε τον ύπνο της, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ
Πηγή: Khastar, H., Mirrezaie, S. M., Chashmi, N. A., & Jahanfar, S. (2020). Sleep Improvement Effect on Sexual Life Quality Among Rotating Female Shift Workers: A Randomized Controlled Trial. The Journal of Sexual Medicine.
Learn More
Ο δικός μας ερωτικός λόγος
Όλο και περισσότερο φαίνεται ότι τα πράγματα πιέζονται μπροστά στο τίμημα της δόξας και του χρήματος, της ανθρώπινης μηχανής. Λέτε να υπερβάλω; Μακάρι να είναι έτσι. Αλλά φοβάμαι ότι δεν είναι. Πιστεύω ότι σήμερα ο άνθρωπος δοκιμάζεται και χάνει ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο της φύσης του: το λόγο του. Ο λόγος του ανθρώπου, που τον κάνει να ξεχωρίζει μέσα στο ζωικό βασίλειο, είναι αποτέλεσμα όλων των απλών και σύνθετων διεργασιών του μυαλού του, της σκέψης, αλλά και της ομιλίας, που μαθαίνει από τον πρώτο χρόνο της ζωής του (κέντρο του λόγου).
Ο λόγος, χάρισμα των αισθήσεών του (ακοή, όραση, αφή, γεύση, όσφρηση) και των ανώτερων νοητικών λειτουργιών, έρχεται στον άνθρωπο σαν προφορικό και γραπτό στοιχείο επικοινωνίας. Καθορίζει τέλεια την ανθρώπινη σχέση, την ομάδα, την κοινωνία και την ταυτότητα ενός λαού.
Το ανθρώπινο αυτό, πράγματι θεϊκό, χάρισμα μας δίνει το δικαίωμα να μιλάμε μεταξύ μας λεκτικά, φωναχτά και πλούσια, με τις εκατομμύρια λέξεις και προτάσεις που η γλώσσα μας διαθέτει. Μπορούμε να γράψουμε συνθέτοντας προτάσεις, αποτυπώνοντας στο χαρτί μας αυτές τις σκέψεις, σκιαγραφώντας τις ιδέες μας, εκφράζοντας τις πιο βαθιές και σύνθετες εικόνες του μυαλού μας, μέσα στην πολλαπλότητα του γραπτού λόγου. Μπορούμε να επικοινωνούμε εξωλεκτικά, αντιληπτικά.
Αυτή πράγματι η μοναδικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης του προφορικού και του γραπτού λόγου, σε συνδυασμό και με άλλες εξωλεκτικές μορφές επικοινωνίας, δίνει το μεγαλείο και την αίσθηση της πληροφόρησης, επικοινωνίας και έκφρασης στον καθένα ξεχωριστά, ως άτομο, αλλά και ως σύνολο της ανθρώπινης ζωής.
Η δύναμη του λόγου μάς κάνει να υπάρχουμε, να μαθαίνουμε και να ζούμε σαν άνθρωποι από γενιά σε γενιά, από εποχή σε εποχή, κουβαλώντας πληροφόρηση και γνώση από τον άνθρωπο του χθες στον άνθρωπο του αύριο…
Έχω την αίσθηση ότι σήμερα ο άνθρωπος αρχίζει να φοβάται τα λόγια του, να ντρέπεται να πει αυτό που βαθιά μέσα του σκέφτεται, ίσως και ξεχνάει πώς να το πει. Φοβάμαι ότι φοβάται ακόμη και τη φωνή του. Και εάν, πράγματι, η ομιλία του σημερινού ανθρώπου κωδικοποιείται και περιορίζεται, αυτός που γίνεται άχρωμος και ασπρόμαυρος είναι κυρίως ο ερωτικός λόγος. Είναι ο “δικός μου”, “ο δικός σου”, “ο δικός μας” ερωτικός λόγος. Αυτός ο ερωτικός λόγος που γεννιέται μαζί με τον άνθρωπο.
Οι πρώτες λέξεις που ακούει το μωρό είναι οι ερωτικές φράσεις της μητέρας, που εκφράζει στο παιδί της τη λατρεία της, γεμάτη έρωτα και αγάπη για το σπλάχνο της…
Οι πρώτες λέξεις που ο καινούργιος άνθρωπος λέει στη μητέρα του είναι σαφώς ερωτικές! Είναι ο ερωτικός λόγος που αρχίζει να μιλάει και να εκφράζει το παιδί στο περιβάλλον του. Τα πρώτα λόγια είναι γεμάτα ερωτισμό, ενώ τρυφερότητα και αισθησιασμός συνοδεύουν αυτό το μοναδικό και γεμάτο ζωή χαμόγελο, με τα ορθάνοιχτα αθώα μάτια μπροστά στη μάνα του, στο δικό του αύριο.
Το παιδί, μέσα στις ερωτικές του αναζητήσεις αρχίζει να επικοινωνεί με καθετί γύρω του, ενώ η λεκτική επικοινωνία το οδηγεί σε πιο πλούσια αυθόρμητα λόγια αγάπης, χαράς, οργής και θυμού.
Αυτή η σχέση μητέρας – παιδιού θα γράψει τις βασικές λεκτικές του εκφράσεις, ενώ ο ερωτισμός αυτής της σχέσης θα σηματοδοτήσει τα συναισθήματα και την ανθρώπινη ύπαρξη του αυριανού ενήλικα.
Αυτός ο ενήλικας που θα αγκαλιάσει έναν σύντροφο, θα αγαπήσει και θα εκφράσει τα ερωτικά του λόγια, θα πάρει και θα δώσει λέξεις τέτοιες, φτιάχνοντας τον ερωτικό τους λόγο, που μέσα σ’ αυτόν ζει και υπάρχει η βαθύτερη αναζήτηση του ’εγώ και εσύ’.
Ο δικός μας ερωτικός λόγος, που αρχίζει από την αγάπη της μητέρας, ολοκληρώνεται στον ερωτικό λόγο του συντρόφου της σχέσης, του γάμου, της οικογένειας. Η οικογένεια που θα μάθει το παιδί της να μιλάει…
Πόσο όμως ο ενήλικας, μεγαλώνοντας, μαθαίνει να εκφράζεται ερωτικά; Πόσο μιλάει με τα δικά του λόγια, και πόσο τα αισθάνεται, χωρίς να λέει λέξεις που είναι ξένες προς αυτόν; Λέξεις άδειες και κατασκευασμένες από την κασέτα του …σεξουαλικά επιτυχημένου!
Γιατί ο σημερινός άνθρωπος φοβάται να μιλήσει ερωτικά;
Γιατί αγνοεί το λεκτικό ερωτισμό του, αντιγράφοντας φτηνά σεξουαλικά πρότυπα;
Πόσο ψεύτικη ακούγεται η φωνή του στα “δικά” του αυτιά, μέσα στα κούφια λόγια του;
Πόσο “εγώ” μπορώ να έχω το “δικό μου” ερωτικό λόγο;
Πόσο “εμείς” μπορούμε να έχουμε το “δικό μας” ερωτικό λόγο;
Learn More
Διαπροσωπικές σχέσεις, ψυχική υγεία και κοινωνικές επιπτώσεις
Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022
11ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο Ειδικών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων & 9ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο Διαχείρισης Σοβαρών & Επιμενουσών Ψυχικών Διαταραχών
Ο Δρ Θ. Ασκητής θα συμμετάσχει, μαζί με τον Δρ Λ. Αθανασιάδη, στο Προεδρείο της Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα: “Σεξουαλικότητα και Covid-19”, ενώ θα πραγματοποιήσει ομιλία με θέμα: “Διαπροσωπικές σχέσεις, ψυχική υγεία και κοινωνικές επιπτώσεις”.
Φορέας Διεξαγωγής: Εταιρεία Μελέτης Σοβαρών και Επιμενουσών Ψυχικών Διαταραχών «ΑΝΑΚΤΗΣΗ»
Τόπος Διεξαγωγής: Ξενοδοχείο AKS Porto Heli, Πόρτο Χέλι
Ώρες Διεξαγωγής: 3:40-15:00
Learn More
Η ενεργή σεξουαλική ζωή επιδρά στην εμμηνόπαυση της γυναίκας
Ένα στοιχείο της γυναικείας σεξουαλικής λειτουργίας που ακόμα και στις μέρες μας προβληματίζει την ιατρική κοινότητα είναι η ποικιλομορφία που παρατηρείται ως προς την ηλικία έναρξης της εμμηνόπαυσης. Πρόκειται για μία κατάσταση που σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από γενετικούς παράγοντες, ωστόσο πλέον εκτιμάται ότι η διακύμανση που παρατηρείται στην ηλικία εισόδου της γυναίκας στην εμμηνόπαυση είναι, σχεδόν κατά το ήμισυ, και αποτέλεσμα τρόπου ζωής.
Μια παράμετρος που μελετάται τα τελευταία χρόνια στην επιστημονική βιβλιογραφία αφορά τη συσχέτιση ανάμεσα στην οικογενειακή κατάσταση της γυναίκας και στην εμμηνόπαυση με τις έγγαμες ή εκείνες που έχουν σταθερή σχέση συμβίωσης, να «μπαίνουν» στην εμμηνόπαυση αργότερα από ό,τι εκείνες που είναι μόνες. Μια υπάρχουσα υπόθεση εντοπίζει τα αίτια της συσχέτισης αυτής στην συμβίωση ανδρών και γυναικών. Η σκέψη αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι η αυξημένη έκθεση σε αρσενικές φερομόνες (ως αποτέλεσμα της συγκατοίκησης) ενδέχεται να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης ενός κανονικού εμμηνορροϊκού κύκλου, καθυστερώντας έτσι την εμμηνόπαυση.
Μια νέα πρόταση φέρνει στο επίκεντρο τη σεξουαλική επαφή ως βασικό παράγοντα για την καθυστέρηση της εμμηνόπαυσης, δεδομένου ότι τα ζευγάρια που είναι έγγαμα ή συμβιώνουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν σεξουαλική ζωή. Την άποψη αυτή μελέτησε νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Royal Society Open Science. Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα σχεδόν 3.000 γυναικών με μέση ηλικία τα 45 έτη.
Οι γυναίκες κλήθηκαν να απαντήσουν, αναφορικά με τους τελευταίους 6 μήνες, σε ερωτήσεις που αφορούσαν:
- τη συχνότητα των σεξουαλικών επαφών
- τα προκαταρκτικά παιχνίδια
- τον αυνανισμό.
Η σεξουαλική επαφή σε εβδομαδιαία βάση ήταν η πιο συνηθισμένη απάντηση, με το 64% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα να ανήκει στην κατηγορία αυτή.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων φανέρωσε πως οι γυναίκες που έκαναν σεξ σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση είχαν περισσότερες πιθανότητες να καθυστερήσουν να «μπουν» στην εμμηνόπαυση, συγκριτικά με τις συνομήλικες που έκαναν πιο αραιά σεξ. Πιο συγκεκριμένα οι γυναίκες με συχνότερες σεξουαλικές επαφές είχαν 28% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα.
Οι υπεύθυνοι της μελέτης αναφέρουν ότι τα ευρήματα αυτά ενδέχεται να οφείλονται σε εξελικτικούς-βιολογικούς παράγοντες, εντοπίζοντας μια συσχέτιση ανάμεσα στην πιθανότητα να μείνει έγκυος η γυναίκα και στην εμμηνόπαυση. Συγκεκριμένα υποθέτουν ότι μια σεξουαλικά ανενεργή γυναίκα έχει μηδενικές πιθανότητες να μείνει έγκυος, επομένως η συνέχιση της ωορρηξίας θεωρείται από τη φύση περιττή, άρα διακόπτεται.
Megan Arnot, Ruth Mace. Sexual frequency is associated with age of natural menopause: results from the Study of Women’s Health Across the Nation. Royal Society Open Science, 2020; 7 (1)
Learn More
Παιδοφιλία και Παιδεραστία – Δύο διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματος
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών ψυχίατροι, ψυχολόγοι και πολλές ακόμα ειδικότητες επιστημόνων έχουν μελετήσει την παιδοφιλία, μια διαταραχή που ορίζεται, σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V), ως η επαναλαμβανόμενη και έντονη σεξουαλική φαντασίωση, παρόρμηση ή συμπεριφορά που αφορά τη σεξουαλική δραστηριότητα με ένα παιδί ηλικίας έως 13 ετών για τουλάχιστον έξι μήνες. Ταυτόχρονα έχουν διενεργηθεί συνεντεύξεις και εξετάσεις σε καταδικασθέντες παιδόφιλους σε μια προσπάθεια να μελετηθούν σε βάθος ψυχολογικά, αλλά και νευροβιολογικά χαρακτηριστικά που ενδεχομένως «κρύβονται» πίσω από τη διαταραχή.
Ο επιπολασμός της παιδοφιλικής διαταραχής υπολογίζεται κατ’ εκτίμηση περίπου στο 1% έως 5%, όταν διερευνώνται και οι φαντασιώσεις πέρα από τη συμπεριφορά. Κυρίως φαίνεται ότι αφορά τον ανδρικό πληθυσμό, αλλά αφορά σε μικρότερο βαθμό και τις γυναίκες με την εκτίμηση να θέτει το ποσοστό παιδοφιλικής έλξης στο 1% των γυναικών.
Ακόμα και σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει σύγχυση γύρω από τους όρους «παιδόφιλος» και «παιδεραστής», οι οποίοι πολύ συχνά παρερμηνεύονται και συγχέονται. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι δύο όροι αφορούν δύο ξεχωριστές κατηγορίες ατόμων. Ο παιδόφιλος χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες και επίμονες σεξουαλικές φαντασιώσεις που αφορούν σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά, χωρίς όμως να υπάρχει σωματική επαφή, επομένως η διάγνωση της παιδοφιλίας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε άτομα που έχουν επιθυμία αλλά δεν τη διαπράττουν. Ο παιδεραστής ελκύεται επίσης από παιδιά, αλλά διαφέρει συμπεριφορικά, γνωστικά και συναισθηματικά από τον παιδόφιλο. Δεν αφήνει τις ορμές του για παιδιά μόνο στη σφαίρα της φαντασίας, αλλά προβαίνει και στην πραγματοποίηση τους, εγκληματεί και παρενοχλεί σεξουαλικά το θύμα του. O παιδεραστής είναι το άτομο, το οποίο έχει κακοποιήσει σεξουαλικά τουλάχιστον ένα παιδί.
Η παιδοφιλική διαταραχή υπήρχε ανέκαθεν ως φαινόμενο στη χώρα μας και εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα συχνή. Αυτό που έχει αρχίσει να αλλάζει, προς τη θετική κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια, είναι η ορατότητα του προβλήματος, με τα παιδιά και τους συγγενείς που γνωρίζουν τα περιστατικά να αποφασίζουν να «μιλήσουν» ευκολότερα απ΄ ότι παλιότερα. Ωστόσο ακόμα δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητή η αιτιοπαθολογία πίσω από τη διαταραχή αυτή, με το ερώτημα «τι οδηγεί έναν άνθρωπο να επιθυμεί ή να παρενοχλεί σεξουαλικά ένα παιδί», να εξακολουθεί να παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναπάντητο.
Η επιστήμη τα τελευταία χρόνια έχει επιτύχει να προσφέρει ορισμένες απαντήσεις στους προβληματισμούς αυτούς. Αυτό που θα πρέπει να έχουμε υπόψιν μας είναι ότι κανένας άνθρωπος δεν επιλέγει αυτό που του προκαλεί διέγερση, αλλά το ανακαλύπτει στην πορεία, επομένως κανείς δεν μεγαλώνει θέλοντας να είναι παιδόφιλος. Ένα χαρακτηριστικό που έχουν κοινό οι περισσότεροι παιδόφιλοι είναι ότι ανακαλύπτουν, συνήθως ως έφηβοι, ότι τα ερεθίσματα που τους φέρνουν σεξουαλική διέγερση δεν αναπτύσσονται όπως εκείνα των συνομηλίκων τους. Οι περισσότεροι από αυτούς μένουν προσκολλημένοι στα αγόρια ή στα κορίτσια με τα οποία αισθάνθηκαν διέγερση στην αρχή της εφηβείας και εξακολουθούν να ενδιαφέρονται για πολύ μικρότερα παιδιά από την ηλικία τους.
Παρόλο που καμία μελέτη δεν έχει διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα φαίνεται πως έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα πορτρέτο που βοηθάει στην αποσαφήνιση του ψυχολογικού και βιολογικού δυναμικού πίσω από τη διαταραχή. Τα σύγχρονα ευρήματα μοιάζουν να ανατρέπουν τις υπάρχουσες αντιλήψεις που επικρατούσαν έως τώρα για την αιτιολογία της παιδοφιλίας.
Καθώς η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να καταλάβει πώς αναπτύσσεται η διαταραχή, αυξάνονται τα στοιχεία που ενισχύουν την άποψη ότι η προέλευσή της είναι, κυρίως, βιολογική. Αυτή η άποψη βασίζεται σε μελέτες που αναδεικνύουν βιολογικά χαρακτηριστικά που έχουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης στους παιδόφιλους. Οι βιολογικές ενδείξεις που συνδέονται με την παιδοφιλία δείχνουν ότι οι ρίζες της είναι προγεννητικές αλλά όχι γενετικές. Ωστόσο υπάρχει η πεποίθηση ότι μελλοντικά θα μπορέσουν να ανιχνευθούν σε συγκεκριμένες περιόδους ανάπτυξης του εμβρύου στην μήτρα. Τα βιολογικά μοντέλα διερευνούν επίσης την πιθανή συσχέτιση μεταξύ ορμονών και συμπεριφοράς, και συγκεκριμένα τον ρόλο της επιθετικότητας και των σεξουαλικών ορμονών του άνδρα, κυρίως της τεστοστερόνης. Παράλληλα, οι παιδόφιλοι φαίνεται πως είναι συνήθως κοντύτεροι από το μέσο όρο, ενώ είναι πιο πιθανό να είναι αριστερόχειρες, καθώς επίσης να έχουν και χαμηλότερο δείκτη ευφυίας από τον γενικό πληθυσμό. Παράλληλα, οι απεικονιστικές εξετάσεις στον εγκέφαλο καταδικασθέντων παιδόφιλων έχουν φανερώσει την ύπαρξη λιγότερης λευκής ουσίας, η οποία αποτελεί το «συνδετικό κύκλωμα» του εγκεφάλου.
Η επίδραση ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, στην εμφάνιση της παιδοφιλίας παραμένει ένα πεδίο που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης καθώς ακόμα δεν είναι σαφής η συσχέτισή τους. Ωστόσο η ευρέως διαδεδομένη, κατά το παρελθόν, άποψη ότι οι παιδόφιλοι ήταν οι ίδιοι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης σε παιδική ηλικία μοιάζει να έχει πλέον λιγότερη υποστήριξη. Αντιθέτως τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν μελλοντικά κατάθλιψη, χρήση ουσιών ή διαταραχή μετατραυματικού στρες, από ό,τι να γίνουν οι ίδιοι θύτες. Εξάλλου η συντριπτική πλειοψηφία των καταδικασθέντων παιδόφιλων αρνείται την ύπαρξη σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική τους ηλικία.
Επειδή σε όλα τα θέματα η ενημέρωση και η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από την αντιμετώπιση, έτσι και εδώ, είναι απαραίτητο οι γονείς να μην περιμένουν να παρατηρήσουν κάτι ανησυχητικό στη συμπεριφορά του παιδιού τους, αλλά να ενημερώνουν το παιδί από πριν, με απλό και κατανοητό τρόπο, για όλους τους πιθανούς κινδύνους. Να του μάθουν από μικρή ηλικία ότι το σώμα του είναι δικό του και του ανήκει, πως κανείς δεν έχει δικαίωμα να το αγγίξει και πως αν αντιληφθεί κίνδυνο, θα πει όχι και θα τρέξει μακριά, να το αναφέρει στη δασκάλα, αν βρίσκεται στο σχολείο, στο γονιό ή σε κάποιον που εμπιστεύεται…
Τα σπασμένα του καλοκαιριού!
«Τι καλοκαίρι και αυτό γιατρέ μου, που πέρασα!» λέει ο 46χρονος χωρισμένος εραστής που πήγε σε κοσμοπολίτικο νησί του Αιγαίου, μόνος του, για να ρίξει τα βέλη του σε μια χαριτωμένη 40άρα, επίσης χωρισμένη, που περιμένει τον εραστή να την χτυπήσει!
Η γνωριμία κεραυνοβόλα και παρορμητική γεννάει ένα σεξουαλικό παραλήρημα που το πάθος και οι φαντασιώσεις του κυριαρχούν στις 10 μέρες της μοιραίας αυτής συνάντησης. Και όμως ο άνδρας έφυγε από τις διακοπές του χωρίς τη συνέχεια με την καλή του, αφού η σχέση έκλεισε άδοξα όσο ένδοξα όμως ξεκίνησε. Η επίσκεψή του στο γραφείο μου, τον φέρνει γεμάτο απορίες και αγωνίες για την σεξουαλικότητά του και τον τρόπο με τον οποίο η χαριτωμένη 40άρα τον «διάβασε».
«Δεν κατάφερα γιατρέ μου να την φέρω σε οργασμό, όπως εκείνη μου είπε, υπονοώντας φυσικά ότι δεν μπόρεσα να την ικανοποιήσω». Το πρόσωπό του συνεσπασμένο και το βλέμμα του απορημένο μπροστά στη προσβολή που εισέπραξε, κάτι που το φέρνει βαρέως τώρα 20 μέρες μετά την ολοκλήρωση της 10ήμερης περιπέτειας. Δείχνει ενοχλημένος ενώ μου αραδιάζει με υπερηφάνεια τις προηγούμενες σεξουαλικές του εμπειρίες, με τις συντρόφους του να χάνουν το λογαριασμό από τους …πολλαπλούς οργασμούς που τους πρόσφερε! Και όμως, αυτή τη φορά πήγε για μαλλί και έφυγε κουρεμένος! Ούτε θέλει να την ξαναδεί, αλλά ούτε φυσικά και εκείνη έδειξε ενδιαφέρον να ξαναβρεθούν. Αυτός όμως έμεινε με την απορία: «Γιατί δεν τελείωσε μαζί μου; Μήπως έχει πρόβλημα; Μήπως σκεφτόταν κάποιον άλλον; Μήπως εγώ δεν της έδειξα ότι μπορώ να την τελειώσω; Μήπως τελικά υποκρινόταν και δεν άφηνε τον εαυτό της να φτάσει σε οργασμό;» Είναι σίγουρο ότι με τα «μήπως» του 46χρονου πονεμένου εραστή θα μπορούσα άνετα να γράψω ένα βιβλίο. Είναι σίγουρο όμως ότι η ανάγκη του για μία απάντηση που θα του απαλύνει το βαθύ του πόνο ήταν το καλύτερο βάλσαμο μπροστά στην αμφισβήτηση που πήρε. Το 10ήμερο που έψαξε να βρει εκείνη που θα του έδινε ατέλειωτες σεξουαλικές νύχτες και παρορμητικές ηδονές τελείωσε άδοξα και τον οδήγησε σε μια απάντηση από τον ειδικό που θα καλύψει όλα αυτά που εκείνος άφησε πίσω στο παιχνίδι των διακοπών του.
Η εκλεκτή του σύντροφος, μικρής διάρκειας αλλά και μεγάλων προσδοκιών, τον άδειασε και του έδειξε ότι τον επέλεξε μεν, τον έδιωξε δε. Και εκείνος απαρηγόρητος ψάχνει την αλήθεια. Ποια είναι αυτή; Τι θα ήθελε να ακούσει; Τι θα ήταν εκείνο που θα τον δικαίωνε μπροστά στην αδυναμία του να την κορυφώσει; Και όμως η απάντηση είναι μία:
«Άσε κάτω το τόξο σου και τα πολυπόθητα βέλη σου. Ζήσε αυτό που είσαι, απόλαυσε αυτό που μπορείς να έχεις και μάθε να εκφράζεις τον εαυτό σου, όχι μέσα από τους οργασμούς που η τυχαία γυναίκα σου ζητάει αλλά από την ανάγκη σου να είσαι αληθινός και να δέχεσαι τη σεξουαλικότητά σου μέσα από το μυαλό σου και όχι κυνηγώντας το …πουλί σου!»
Καλό φθινόπωρο!
Learn More
Διαζύγιο… Και τώρα τι κάνουμε;
Οι αλλαγές που φέρνει ένα διαζύγιο είναι μεγάλες και σε κάθε περίπτωση ένας αποχωρισμός φέρνει θλίψη, αβεβαιότητα, αγωνία και φόβο. Η διακοπή του κοινού βίου από τον σύντροφο με τον οποίο έχει κάποιος φτιάξει τη ζωή του, έχει γίνει γονιός και έχει επενδύσει συναισθηματικά είναι δύσκολη και επίπονη. Συνήθως το άτομο, βιώνει έντονο το συναίσθημα της απώλειας, της αποτυχίας και της μοναξιάς. Τόσο ο άντρας όσο και η γυναίκα μετά το διαζύγιο μπορεί να αισθάνονται ανασφάλεια, να νιώθουν προδομένοι, αλλά και ματαιωμένοι. Τα προβλήματα σε σχέση με τα παιδιά δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο το κλίμα. Όσο υπάρχει απομάκρυνση του ενός γονιού από τα παιδιά, είναι επόμενο αυτός να βιώνει ακόμη πιο έντονη την απώλεια, αλλά και το θυμό για τον πρώην σύντροφο του.
Μετά το διαζύγιο ο άντρας και η γυναίκα νιώθουν ότι έχουν αποτύχει ως προς τις προσωπικές τους προσδοκίες σε σχέση με την οικογένεια που ήθελαν να δημιουργήσουν αλλά και στον κοινωνικό περίγυρο. Η αλλαγή συντρόφου, τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε σεξουαλικό επίπεδο μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά όταν ο ένας από τους δύο δεν επιθυμούσε τον χωρισμό. H απόρριψη που έχει εισπράξει ο τελευταίος μπορεί να βιώνεται ως τραύμα, με αποτέλεσμα την δειλία και τον φόβο δέσμευσης σε μια επόμενη σχέση, αλλά και διαδικασίες σύγκρισης με τον πρώην σύντροφο, ανάμεσα σε αυτό που είχε και σε αυτό που «έρχεται». Μάλιστα στην περίοδο μετά το διαζύγιο παρουσιάζονται συχνά σεξουαλικά προβλήματα, όπως δυσκολίες στη στύση στον άνδρα ή διαταραχή οργασμού στη γυναίκα. Το σεξ και το σώμα μας «ακολουθεί» την ψυχική μας διάθεση. Όταν ψυχολογικά είμαστε επιβαρυμένοι αυτό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στη σεξουαλική ζωή.
Ο χωρισμός ενίοτε είναι «αναγκαίο κακό», καθώς είναι ένδειξη ωριμότητας και θάρρους των συντρόφων, που επιλέγουν να απομακρυνθούν από κάτι που έχει τελειώσει και είναι δυσλειτουργικό και να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό και τις επιθυμίες τους. Μια περίοδος μοναξιάς και απογαλάκτισης χρειάζεται για κάποιο διάστημα, ώστε να μπορέσει το άτομο να συλλογιστεί τις δικές του ευθύνες, τα λάθη του, να επεξεργαστεί το θυμό και την πικρία του, να δει τι δεν πήγε καλά, αν τελικά ήταν η καλύτερη απόφαση που μπορούσε να πάρει. Στη φάση αυτή του επαναπροσδιορισμού είναι καλό να βρει νέα ενδιαφέροντα, να γνωρίσει σταδιακά νέους ανθρώπους, ώστε οι καινούριες εμπειρίες να απαλύνουν και να καλύψουν σιγά σιγά τις παλιές αναμνήσεις. Το διαζύγιο σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει το τέλος της σεξουαλικής ζωής, ενώ το άτομο δεν θα πρέπει να μένει στο πένθος. Για αυτό προτεραιότητα μετά από αυτό είναι να βρει σταδιακά την εσωτερική του ισορροπία, ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει και να εκφραστεί και συναισθηματικά και σεξουαλικά με έναν άλλο άνθρωπο.
Learn More