ΓΟΝΙΟΣ &#8211; ΠΑΙΔΙ

Πολλές φορές συμβαίνει το παιδί να ρωτάει τον γονιό του για θέματα που έχουν σχέση με το σεξ. Είτε ακούει από διάφορους συμμαθητές του στο σχολείο ή σε άλλες δραστηριότητες διάφορες λέξεις που του προκαλούν ενδιαφέρον, είτε βλέπει στην τηλεόραση σκηνές ή διαλόγους που του δημιουργούν απορίες. Οι γονείς συνήθως όταν έρχονται αντιμέτωποι με μια τέτοια κατάσταση αισθάνονται αμηχανία και ντροπή και αναρωτιούνται ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος για να απαντήσουν. Στην ερώτηση λοιπόν του παιδιού για το σεξ, ο γονιός θα πρέπει να απαντά με ειλικρίνεια. Μπορεί να πει, ότι το σεξ είναι ταυτισμένο με την ανθρώπινη συμπεριφορά , ότι είναι το φύλο που μας χαρακτηρίζει ως αγόρι ή ως κορίτσι και στη συνέχεια ως άνδρα και ως γυναίκα, μιλώντας του παράλληλα για τη διαφορετικότητα των δύο φύλων. Μπορείτε να του μιλήσετε για τα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν σωματικά τα δύο φύλα, αλλά και για τον μηχανισμό του σεξ, καθώς και για το ότι ο άνθρωπος όσο μεγαλώνει συνάπτει σχέσεις με το άλλο φύλο και μέσα από το σεξ αποκτά παιδιά.

Με απλά λόγια, λαμβάνοντας πάντα υπ´όψιν μας το ηλικιακό στάδιο του παιδιού και χωρίς να δείχνουμε φόβο, ενοχή ή αμηχανία οφείλουμε να δίνουμε ξεκάθαρες απαντήσεις που δεν μπερδεύουν και δε δημιουργούν επιπλέον ερωτηματικά στο παιδί.

Σημαντικό ρόλο στο πώς θα μεταφέρει ένας γονιός στο παιδί του ζητήματα σχετικά με την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, παίζει το μορφωτικό επίπεδο, οι γνώσεις και οι εγγραφές που ο ίδιος έχει για το σεξ. Δεν θα πρέπει να περάσει στο παιδί το μήνυμα ότι το σεξ είναι κάτι κακό ή ανήθικό, αλλά πρέπει να ενθαρρύνει το παιδί του να του μιλά για τα θέματα που το απασχολούν χωρίς να φοβάται.

Εφηβική Εξάρτηση και Διαδίκτυο

Ως εξάρτηση από το διαδίκτυο έχει ορισθεί η αδυναμία ελέγχου της χρήσης του ιστού, που οδηγεί σε αισθήματα πίεσης, άγχους και δυσλειτουργικές συμπεριφορές σε καθημερινές δραστηριότητες. Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το διαδίκτυο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των εφήβων σε επιστημονικό, ψυχαγωγικό και επικοινωνιακό επίπεδο. Στην εποχή που διανύουμε παίρνει μεγαλύτερες διατάσεις το φαινόμενο της αλόγιστης χρήσης του διαδικτύου από τους εφήβους, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ψυχική και κοινωνική λειτουργία των εξαρτημένων χρηστών του.

Οι ηλικιακές ομάδες στις οποίες παρατηρείται κυρίως το φαινόμενο της διαδικτυακής εξάρτησης είναι η πρώιμη εφηβεία (10-14 έτη), η μέση εφηβεία (14-17 έτη), και η όψιμη εφηβεία (> 17 ετών), με την μέση εφηβεία να αποτελεί την περίοδο κατά την οποία το φαινόμενο γίνεται πιο συχνό και έντονο.

Πολλοί έφηβοι στρέφονται στο διαδίκτυο προκειμένου να αντιμετωπίσουν συναισθήματα άγχους, μοναξιάς και θλίψης. Πράγματι, οι έφηβοι βιώνουν την παρατεταμένη ενασχόλησή τους με το διαδίκτυο ως έναν τρόπο διαφυγής από την πραγματικότητα και τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Μέσω της ανωνυμίας που διασφαλίζει το διαδίκτυο, διαφεύγουν από την εικόνα τους που ενδεχομένως δεν τους ικανοποιεί, ‘κρύβονται’ από τους πραγματικούς ανθρώπους που τους περιβάλλουν και τους γνωρίζουν, εμπλέκοντας τον εαυτό τους σε μια πλασματική επικοινωνία που τους παρέχει ασφάλεια. Όπως όμως εύκολα γίνεται αντιληπτό, η ανακούφιση που τους προσφέρει η αορατότητα αυτή είναι προσωρινή, καθώς τα συναισθήματα και οι σκέψεις του εφήβου εξακολουθούν να είναι παρόντα όταν σβήσει η οθόνη του ηλεκτρονικού του υπολογιστή.

Ένα επιπλέον φαινόμενο της εποχής είναι η ολοένα και αυξανόμενη σεξουαλική ενασχόληση του εφήβου με το διαδικτυακό χώρο. Σε μια ηλικιακή περίοδο όπου ο έφηβος έχει την ανάγκη και την περιέργεια να ανακαλύψει τη σεξουαλικότητά του, μέσω του ηλεκτρονικού του υπολογιστή αναζητά εικόνες και παραστάσεις για να εμπλουτίσει τη φαντασιωσική του διαδικασία. Αυτό είναι μια φυσιολογική διαδικασία για τον έφηβο που εξερευνά το σώμα του και απολαμβάνει την ηδονή μέσω του εφηβικού αυνανισμού. Ιδωμένη στο πλαίσιο μιας διαδικτυακής εξάρτησης όμως, η διαδικασία αυτή σταδιακά καθηλώνει και απομονώνει τον έφηβο, βολεύοντάς τον και αποθαρρύνοντάς τον από το να διεκδικήσει μια αληθινή ερωτική σχέση. Ο έφηβος αποφεύγει την έκθεση του στον πραγματικό έρωτα εκμεταλλευόμενος την ευκολία του αυνανισμού του μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή που δεν προσδοκά τίποτα από αυτόν. Ως αποτέλεσμα ο έφηβος εξελίσσεται σε ένα νέο άντρα ο οποίος φοβάται να διεκδικήσει μια αληθινή συναισθηματική και σεξουαλική σχέση, βιώνοντας έλλειμμα αυτοπεποίθησης ως προς τη σεξουαλική του εικόνα και δυναμική.

Τα στοιχεία που θα πρέπει να ανησυχήσουν ένα γονέα που παρακολουθεί το παιδί του να αφιερώνει πολύ χρόνο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, διαφαίνονται στην έκπτωση λειτουργικότητας του εφήβου. Πράγματι ο διαδικτυακά εθισμένος έφηβος ενδέχεται να αποσύρεται σταδιακά από την κοινωνική του ζωή, να παραμελεί την προσωπική του φροντίδα και υγιεινή και να χάνει την αίσθηση του χρόνου ασχολούμενος με το διαδίκτυο. Επιπροσθέτως τείνει να παραμελεί τις σχολικές του υποχρεώσεις ή άλλες σημαντικές δραστηριότητες, να κυριεύεται από μυστικοπάθεια, να απομονώνεται από την οικογένεια και τους φίλους του και να βιώνει την ενασχόληση του με το διαδίκτυο ως τη μοναδική πηγή αισθήματος ευφορίας.

Ο γονέας που αποζητά την οριοθέτηση της εξαρτητικής συμπεριφοράς οφείλει πρωτίστως να ενημερωθεί ο ίδιος για τη χρήση του διαδικτύου έτσι ώστε να αντιλαμβάνεται πλήρως τα οφέλη του αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Μέσω μιας σχέσης ανοιχτής επικοινωνίας και συνεργασίας με το παιδί του, οφείλει να βάλει κανόνες και όρια σχετικά με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ο οποίος πρέπει να τοποθετείται σε κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού έτσι ώστε να υπάρχει επίβλεψη του χρόνου που καταναλώνει ο έφηβος στο διαδίκτυο και των ιστοσελίδων που επισκέπτεται.. Οι γονείς οφείλουν να αποτελούν μια αξιόπιστη πηγής πληροφόρησης και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης διασφαλίζοντας πως το διαδίκτυο δε θα αποτελέσει ένα υποκατάστατο γονεϊκής στήριξης, ενημέρωσης και φροντίδας.

Έφηβος και Οικογένεια

Ο έφηβος και η οικογένεια βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση με έντονες συγκρούσεις, χαρακτηριστικές αυτής της περιόδου. Η θέση του εφήβου καθορίζεται από μια βαθιά αμφιθυμία. Διεκδικεί με πάθος την αυτονομία του, την ίδια στιγμή που εξαρτάται άμεσα από την οικογένειά του. Θέλει να είναι αυτόνομος, διακηρύσσει την ανεξαρτησία του, αλλά ταυτόχρονα αναζητεί τη σιγουριά και τη στήριξη που παρέχονται από τους γονείς του. Χρειάζεται όρια που τίθενται από τη συνεπή παρουσία των ενηλίκων παρέχοντάς του την αίσθηση αυτής της σιγουριάς. Επίσης, χρειάζεται όρια για να μπορέσει να αντιπαρατεθεί και να αναμετρηθεί με τα γονεϊκά πρότυπα. Του είναι απαραίτητη η ύπαρξη κάποιου με τον οποίο θα συγκρουστεί και θα τον ξεπεράσει.

Επομένως, έχει ανάγκη να ανήκει σε μια δομή που δεν καταρρέει από την επιθετικότητά του ούτε έχει διάθεση αντεκδίκησης. Ο έφηβος δεν αντέχει να βλέπει τους γονείς του αδύναμους, έχει ανάγκη να τους βλέπει δυνατούς και σταθερούς. Σε αυτή την περίοδο αποφεύγει τη σωματική επαφή με τους γονείς του. Τα αγόρια δεν θέλουν με κανένα τρόπο να τα πλησιάζει η μητέρα τους, να τα αγγίζει, να τα φιλά ή να τα χαϊδεύει. Το ίδιο συμβαίνει αντίστοιχα με τα κορίτσια και τον πατέρα τους.

Οι γονείς αυτή την περίοδο περνούν συνήθως την κρίση της μέσης ηλικίας. Αντιλαμβάνονται ότι τους μένει λίγος χρόνος για την πραγμάτωση των φιλοδοξιών τους και η σεξουαλικότητά τους μειώνεται, ενώ παράλληλα παρατηρούν ότι τα όνειρα στη ζωή του εφήβου ανατέλλουν. Αναζητούν τη στήριξη ο ένας από τον άλλον, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες από τη μεταλλαγή της σχέσης με το παιδί τους. Αυτή η δυνατότητα ωστόσο δεν είναι πάντα εφικτή, καθώς αποκαλύπτονται παλιές απωθημένες συγκρούσεις και προκαλούνται καταθλιπτικά συναισθήματα ή αναζητείται ικανοποίηση σε σχέσεις έξω από το γάμο.

Συχνά, χρησιμοποιείται ο όρος “σύνδρομο της άδειας φωλιάς” (empty nest syndrome) για να περιγράψει τις δυσκολίες των γονέων να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που δημιουργούνται μετά την ανεξαρτητοποίηση των παιδιών.

Ανάμεσα στη μητέρα και την έφηβη κόρη αναπτύσσονται σε πολλές περιπτώσεις σχέσεις που σχετίζονται με την αρχή και το τέλος της έμμηνης ρύσης. Η κόρη αποκτά την ικανότητα για σύναψη σεξουαλικών σχέσεων και τεκνοποίηση, ενώ για τη μητέρα η σεξουαλικότητα και η θηλυκότητα υποχωρούν. Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως μπορεί να «ζηλεύει» την κόρη για τις νέες ιδιότητές της, ενώ ταυτόχρονα η ίδια αισθάνεται λύπη και απόγνωση για τη σταδιακή απώλεια αυτών των ιδιοτήτων. Πάντως φαίνεται πως οι μητέρες που είχαν μία ικανοποιητική ερωτική ζωή μεταδίδουν και στις κόρες μία ηρεμία σχετικά με τη σεξουαλικότητα, χωρίς να τις φορτώνουν με άγχος και ενοχές.

Σε άλλες περιπτώσεις οι γονείς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τη συμβολική απώλεια του παιδιού τους από τον κόλπο της οικογένειας, αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουν και την πραγματική απώλεια των δικών τους γονέων που φεύγουν από τη ζωή. Γίνονται και οι ίδιοι “παιδιά χωρίς γονείς” και κατακλύζονται από συναισθήματα μοναξιάς. Όλες αυτές οι διεργασίες είναι πολύ επώδυνες και οι γονείς οφείλουν να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να βρουν νέους τρόπους ικανοποίησης.

Τέλος, φαίνεται να υπάρχουν στερεότυπες αντιδράσεις των ενηλίκων κατά την περίοδο της εφηβείας. Οι γονείς που ενστερνίζονται αυτές τις αντιδράσεις αισθάνονται συνήθως απειλημένοι από τον έφηβο.

Τα “στερεότυπα” για την εφηβεία, που έχουν διατυπωθεί από ερευνητές είναι τα εξής:

Ο έφηβος καταλαμβάνεται από ακατάσχετη σεξουαλική μανία και γίνεται επικίνδυνος ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται καθοδήγηση και ενθάρρυνση γιατί είναι ακόμα ανεπαρκής,
Είναι έρμαιο των επιθυμιών του, αποκόπτεται από τους δεσμούς με την οικογένεια χωρίς την ικανότητα να επιβληθεί στα συναισθήματά του, αδυνατεί να προσαρμοστεί σε ένα ενήλικο περιβάλλον.
Είναι «εκμεταλλευτής» και «τύραννος» για τους γονείς ενώ για άλλους είναι ένα αγνό και ανυπεράσπιστο θύμα για εκμετάλλευση,
Είναι αντικείμενο φθόνου καθώς κατέχει όλα τα προσόντα και τις ικανότητες που σταδιακά χάνει ο ενήλικας. Ταυτόχρονα είναι αυτός που μπορεί να ικανοποιήσει τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες των γονέων και πρέπει να προστατευθεί και να ενθαρρυνθεί
Είναι ένα μέλος της οικογένειας που διαταράσσει τις ευαίσθητες ισορροπίες
Είναι εύκολο να διαπιστωθεί η αντιφατικότητα της καθεμιάς από αυτές τις στερεότυπες πεποιθήσεις. Ο γονείς οφείλουν λοιπόν να επιδεικνύουν μία σταθερή αλλά και ευέλικτη στάση απέναντι στους εφήβους, χωρίς να θεωρούν πως έχουν αποτύχει σαν γονείς, βλέποντας τα παιδιά τους να μεταμορφώνονται από την φυσιολογική εξελικτική κρίση της εφηβείας.

Οι αντιδράσεις γονέων και φίλων στις ερωτικές σχέσεις των εφήβων

Η διαμόρφωση και ανάπτυξη θετικών συναισθηματικών σχέσεων με τους γονείς και τους φίλους είναι θεμελιώδης για την ψυχολογική και σωματική υγεία του ανθρώπου καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Έχει αποδειχτεί, εξάλλου, και ερευνητικά ότι η υποστήριξη από γονείς και συνομηλίκους συνδέεται με μεγαλύτερη κοινωνική προσαρμογή και ευημερία. Παράλληλα η ποιότητα και η εμπλοκή του ατόμου στις ερωτικές σχέσεις δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί, καθώς η υποστήριξη από το στενό κοινωνικό περιβάλλον προς την εκάστοτε ερωτική σχέση έχει συσχετιστεί και με μεγαλύτερη σχεσιακή ικανοποίηση.

Όσο οι έφηβοι πλησιάζουν προς την ενηλικίωση, οι σχέσεις με την οικογένεια, αλλά κυρίως τους συνομηλίκους γίνονται ολοένα και πιο σημαντικές. Αν και στην εφηβεία οι φίλοι είναι τα πρόσωπα αναφοράς τόσο ως προς την καθοδήγηση όσο και προς την συναισθηματική κάλυψη, με την ενηλικίωση του ατόμου οι γονείς λαμβάνουν έναν νέο, περισσότερο ισότιμο ρόλο. Αποκτούν σταδιακά ένα ρόλο αντίστοιχο με εκείνον των φίλων, καθώς παρέχουν την συναισθηματική υποστήριξη και καθοδήγηση, που χρειάζεται ο νέος ενήλικος σε ότι αφορά την σχέση του, αλλά και την πορεία στη ζωή του.

Η «έγκριση» των φίλων για την ερωτική σχέση του ατόμου, έχει συνδεθεί με την ικανότητα δέσμευσης και άντλησης ικανοποίησης από αυτήν. Οι νέοι ενήλικες έχουν την ανάγκη ταύτισης με την ομάδα των συνομηλίκων και τείνουν να απευθύνονται σε αυτούς για συναισθηματική υποστήριξη και καθοδήγηση. Καθώς η οικειότητα μαζί τους είναι από τα βασικά ζητούμενα για τους ίδιους, τείνουν συχνά να βασίζονται στους στενούς φίλους για να «επικυρώσουν» την επιλογή του ερωτικού συντρόφου. Για τους νέους ενήλικες έχει φανεί πως υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της υποστήριξης των φίλων και του βαθμού στον οποίο οι σύντροφοι «επενδύουν» συναισθηματικά στην εκάστοτε σχέση.

Η γονεϊκή υποστήριξη από την άλλη έχει συσχετιστεί θετικά με τη δέσμευση, την ικανοποίηση αλλά και τη συναισθηματική επένδυση του ατόμου στη σχέση του. Παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι, καθώς τα άτομα περνούν από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή, η έννοια της δέσμευσης αυξάνεται όλο και περισσότερο μέσα σε μια σχέση με μεγαλύτερη συντροφικότητα και μελλοντικό προσανατολισμό. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι γονείς είναι κεντρικά στοιχεία για την ανάπτυξη και την αίσθηση της ασφάλειας του ατόμου. Σε μια σταθερή και μακροχρόνια σχέση, οι ενήλικες μπορούν να αναζητήσουν την έγκριση και την αλληλεπίδραση του συντρόφου με τους γονείς τους ώστε βαθμιαία εκείνος να ενταχθεί στο οικογενειακό δίκτυο. Ως εκ τούτου, ο σύντροφος γίνεται όλο και περισσότερο μέρος της οικογένειας και αρχίζει να μοιράζεται κοινό χώρο και χρόνο (π.χ. οικογενειακές συγκεντρώσεις).

Στο βαθμό, λοιπόν, που η οικογένεια και οι φίλοι υποστηρίζουν την παρούσα ερωτική σχέση, τίθενται αναπόφευκτα εμπόδια σε παράγοντες που θα μπορούσαν να φέρουν τη διάλυσή της. Φαίνεται, επομένως, ότι γονείς και φίλοι έχουν στα χέρια τους μια σημαντική ευθύνη ως προς τη διαχείριση της επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τον νεαρό ενήλικο, καθώς μπορούν να επηρεάσουν σημαντικές πλευρές της ζωής του.

Βασιλειάδης Ηλίας
M.Sc. Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΨΣΥ

Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση: 200 εκπαιδευτές μιλούν μαζί μου για αυτό

Στα πλαίσια δράσης του προγράμματος «Κοινωνικό Σχολείο» του Υπουργείου Παιδείας, ως υπεύθυνος της ενότητας «Σεξουαλική Αγωγή – Διαφυλικές Σχέσεις», έχω αρχίσει έναν αγώνα δρόμου, να επικοινωνήσω τις σχολές γονέων του Υπουργείου στις 58 περιφερικές διευθύνσεις της χώρας. Συγκεκριμένα, 1500 εκπαιδευτές αγωγής υγείας, κυρίως ψυχολόγοι και παιδαγωγοί, είναι οι τοπικοί πυρήνες επικοινωνίας και ενημέρωσης των γονιών σε όλα τα σχολεία της χώρας. Αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν τον κορμό στήριξης των σχολών γονέων, με τελικό αποδέκτη φυσικά το παιδί, που ουσιαστικά προσεγγίζεται και μέσα από την ίδια τη σχολική κοινότητα με εκφραστή τον δάσκαλο και τον σχολικό ψυχολόγο (εκεί όπου υπάρχει).

Αυτό το δίκτυο κινείται ταυτόχρονα με αρκετές προσεγγίσεις προκειμένου να μπορέσει να αναλάβει ρόλους εκπαιδευτικούς στους ίδιους τους γονείς αλλά και μέσα στις σχολικές μονάδες που το Κοινωνικό Σχολείο αναπτύσσει 11 συγκεκριμένες δράσεις.

Έτσι είχα την ευκαιρία να είμαι στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή το πρωί, όπου για 4 ώρες 200 εκπαιδευτές αγωγής υγείας έζησαν μαζί μου όλα αυτά που είναι απαραίτητα συστατικά ενημέρωσης και γνώσης για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση καταρχήν των γονιών. Με λίγα λόγια θέλω να σας περιγράψω αυτή την 4ωρη μαγευτική εμπειρία που έζησα μαζί με αυτούς τους νέους ανθρώπους, που όταν έφυγα από κοντά τους πήρα μαζί μου το κέφι τους, το πάθος τους για τη γνώση της συγκεκριμένης ενότητας αλλά και την αγωνία τους, το πώς να διαχειριστούν ερωτήματα που τους θέτουν οι γονείς, μπροστά στον φόβο που βιώνουν αλλά και στην ανάγκη να μάθουν για την σεξουαλικότητα των παιδιών τους, κυρίως της ηλικίας 6 – 16 ετών. Αυτοί οι 200 άνθρωποι, στελεχώνουν το βόρειο κομμάτι της χώρας που μαζεύτηκαν στη Θεσσαλονίκη και που είχαμε έτσι την ευκαιρία (εγώ και εκείνοι) να ανταλλάξουμε απόψεις μέσα σε ένα καταιγιστικό βιωματικό σεμινάριο, που στην κυριολεξία με βομβάρδισαν με τις αλλεπάλληλες ερωτήσεις τους και την απαιτητικότητά τους για ξεκάθαρες απαντήσεις. Είχε φτάσει 2 η ώρα το μεσημέρι, τα χέρια τους σηκωνόντουσαν όλο και πιο πολύ μην αφήνοντάς με να φύγω από την αίθουσα, μπροστά στο άγχος μου για την ώρα αναχώρησής μου για το αεροδρόμιο.

Σίγουρα δεν μπορείτε να καταλάβετε αυτό που ένιωσα. Δεν μπορώ να σας μεταδώσω τον ενθουσιασμό των νέων αυτών ανθρώπων δείχνοντάς μου μία Ελλάδα που πολλές φορές την υποτιμάμε και την βάζουμε πιο πίσω από τις πιεστικές φάσεις της ζωής μας σε σχέση με την οικονομία, το επάγγελμα, την ανασφάλεια και το μνημόνιο που μας έχει βαρέσει στο κεφάλι. Αυτό που με εντυπωσίασε πιο πολύ από όλα είναι το γρήγορο μυαλό τους, η βροχή των ερωτημάτων τους όπως «εάν η 15χρονη κόρη φέρει το αγόρι της στο σπίτι και ζητήσει να πάνε μαζί στο δωμάτιό της, τι κάνουν οι γονείς;» ή «ο 8χρονος γιος ρωτάει τη μητέρα του εάν κάνει σεξ με τον πατέρα του» ή ακόμη «ο αυνανισμός αποτελεί πρόβλημα για ένα παιδί εάν είναι πολύ έντονος και πόσες φορές κάποιος μπορεί να αυνανίζεται και σε ποια ηλικία;». Μεταφέροντάς σας μερικά από τα ερωτήματά τους, αξίζει να πω ότι ήρθανε καλά διαβασμένοι για να με στριμώξουν στη γωνία, βλέποντας το Ελληνικό σπίτι κυρίως της περιφέρειας με τους γονείς και τα παιδιά να αγωνιούν για το τι είναι σεξ, σε ποια ηλικία τους μιλάμε γι αυτό, πότε πραγματικά πρέπει να ξεκινάει, ενώ φυσικά δεν έμεινε από έξω και το σεξουαλικό κρεβάτι των γονιών και πως αυτό επιδρά θετικά και αρνητικά στη σεξουαλικότητα των παιδιών τους.

Θέλοντας λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας αυτή την μοναδική εμπειρία που έχω ως υπεύθυνος της Σεξουαλικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας, συνειδητοποιώ για μία ακόμη φορά το εκπληκτικό φυτώριο των νέων ψυχολόγων, παιδαγωγών αλλά και γιατρών που ανήκουν ως εκπαιδευτές αγωγής υγείας στις σχολές γονέων, την ανάγκη τους να μάθουν όλη την αλήθεια με υπεύθυνη επιστημονική άποψη για τη σεξουαλικότητα των παιδιών, όπως την αναζητούν οι γονείς τους και οφείλουν να την γνωρίζουν για το καλό των παιδιών τους. Η σεξουαλική αγωγή δυστυχώς στη χώρα μας ήταν μία απαγορευμένη υπόθεση της επίσημης πολιτείας που δεν τολμούσε να την εκφράσει σοβαρά και υπεύθυνα φοβούμενη όλους εκείνους που θεωρούν το σεξ ανώμαλο, βρώμικο, ανεπίτρεπτο. Σήμερα όμως φαίνεται κάτι να αλλάζει μέσα από το Κοινωνικό Σχολείο που φωτίζει όλα αυτά που είναι αναγκαία και απαραίτητα να ξέρουν εκείνοι που γέννησαν ένα παιδί, που γρήγορα θα αναζητήσει την πληροφορία μακριά από το γονιό και την αλήθεια. Γι αυτό και είμαι χαρούμενος, όσο και συγκινημένος γιατί οι Σχολές Γονέων μπορούν σήμερα να μιλούν ανοιχτά και υπεύθυνα για κάτι που όσο καλύτερα το ξέρεις, τόσο πιο υγιής, ολοκληρωμένος και ώριμος άνθρωπος γίνεσαι! Και αυτό είναι το σεξ. Και οι 200 αυτοί άνθρωποι μου το έδειξαν. Είδα ουσιαστικά τη σοβαρότητα, την ανάγκη της γνώσης και την επιστροφή τους στις τοπικές κοινωνίες της Βόρειας Ελλάδας, οπλισμένοι να μιλήσουν στους γονείς που αγαπούν τα παιδιά τους και που θέλουν να ξέρουν.

Media και σεξουαλική απελευθέρωση των εφήβων: πώς συσχετίζονται;

Ευθύνεται η ελλιπής σεξουαλική αγωγή;

Στο παρελθόν τα μέσα ενημέρωσης έχουν κατηγορηθεί, ότι προάγουν την σεξουαλικότητα των εφήβων, με την άμεση απεικόνιση ή και τη διαπραγμάτευση σεξουαλικών θεμάτων. Πρόσφατα, ο καθηγητής C. Ferguson από το Πανεπιστήμιο του Stetson στις ΗΠΑ και οι συνεργάτες του, δημοσίευσαν στο Τριμηνιαίο Περιοδικό Ψυχιατρικής «Springer» μία καινοτόμο μετα-ανάλυση 22 επιστημονικών μελετών, αναφορικά με το ρόλο των Μέσων Ενημέρωσης στην πρώιμη σεξουαλική έκθεση και στη συνακόλουθη πρόωρη εκδήλωση ορισμένων σεξουαλικών συμπεριφορών στους εφήβους.

Η μελέτη συμπεριέλαβε την ανάλυση των αντιλήψεων περίπου 22.000 συμμετεχόντων, ηλικίας κάτω των 18 ετών. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι δεν υπάρχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο, που να συσχετίζει την έκθεση των νέων στα Μ.Μ.Ε με την πρόωρη εμπλοκή των εφήβων στο σεξ, τη ριψοκίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά ή την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Αντιθέτως, οι γονείς και οι συνομήλικοι φαίνεται να διαδραματίζουν έναν πολύ πιο ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη συγκεκριμένων ηθικών αξιών γύρω από τη σεξουαλικότητα των εφήβων. Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο, ότι η υπερ-έκθεση στα sex media είναι πιθανόν να οδηγήσει στη διαμόρφωση ορισμένων σεξουαλικών στάσεων εκ μέρους των νέων παιδιών, ιδιαίτερα όταν τα παιδιά αυτά στερούνται άλλες επιρροές κοινωνικοποίησης.

Πιο συγκεκριμένα ο καθηγητής C. Ferguson υποστήριξε: «Όταν οι γονείς και το σχολείο αδυνατούν να παρέχουν τις κατάλληλες πληροφορίες γύρω από το σεξ, τότε τα μέσα ενημέρωσης ενδέχεται να αποτελέσουν τη μοναδική πηγή πληροφόρησης για τους εφήβους. Για το λόγο αυτό, σε ένα πρώτο επίπεδο, οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συζητήσουν για τη σεξουαλικότητα των παιδιών τους. Στη συνέχεια, τα σχολεία οφείλουν να εφαρμόσουν ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ παράλληλα τα δίκτυα των συνομηλίκων παιδιών θα πρέπει να αξιοποιηθούν με σκοπό την προώθηση του ασφαλούς σεξ. Σε καμία περίπτωση, οι γονείς, το σχολείο και η κοινωνία, δεν θα πρέπει να μετατοπίζουν την ευθύνη της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και τις χάραξης αντίστοιχων πολιτικών στα μέσα ενημέρωσης, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και στον κύκλο των φίλων του κάθε παιδιού».

Ηλεκτρονική Πηγή: http://link.springer.com/article/

«Το παιδί μου με ρωτάει για το σεξ. Τι να του πω;»

Μία ερώτηση που ακούμε αρκετά συχνά από γονείς που ανησυχούν για το πώς θα πρέπει να μιλήσουν στα παιδιά τους για το σεξ. Μία ερώτηση που φοβούνται για το πότε θα αντηχήσει στα αυτιά τους και περισσότερο για το πώς θα την απαντήσουν.

Ας μην ξεχνάμε ότι το παιδί, όσο μικρό και να είναι, κυριαρχείται από την έμφυτη περιέργειά του να ανακαλύψει όχι μόνο τον «εξωτερικό» του κόσμο αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό. Σήμερα μάλιστα που παίρνει ερεθίσματα από πολλές πηγές, από την τηλεόραση, τα ΜΜΕ, από φίλους και συμμαθητές αργότερα στο σχολείο, κυριαρχείται από απορίες που είναι απόλυτα φυσιολογικές. Ο γονιός χρειάζεται να το ενημερώσει, να του απαντήσει και του λύσει τις απορίες του, όσο άβολα και αν αισθάνεται. Μην ξεχνάμε ότι στο δικό του μυαλό είναι η ντροπή και όχι στου παιδιού το να μιλήσει για σεξουαλικά ζητήματα, γιατί ναι, εμείς οι μεγάλοι είμαστε αυτοί που βάζουμε τις ηθικές μας εγγραφές και τον ηθικό μας κώδικα μπροστά, όχι τα παιδιά μας… Διαφορετικά, το παιδί στην προσπάθειά του να απαντηθούν τα ερωτήματά του θα στραφεί σε άλλες πηγές που συνήθως είναι και αμφίβολης ποιότητας.

Έτσι λοιπόν, ο γονιός θα ξεκινήσει να μιλάει στο παιδί του από την παιδική ηλικία σταδιακά, ανάλογα με τις απορίες που εκείνο του εκφράζει.

Είναι σημαντικό το παιδί να γνωρίσει και να μάθει το σώμα του, το σώμα του αντίθετου φύλου και να κατανοήσει τις διαφυλικές διαφορές. Αγοράστε του ειδικά βιβλία που δείχνουν τις διαφορές στο σώμα σύμφωνα με την ηλικία του και διαβάστε τα μαζί του, θα βοηθηθείτε και εσείς από αυτό, καθώς θα σας γίνεται πιο εύκολο να το πλησιάσετε. Άλλωστε η σεξουαλική αγωγή ξεκινάει με το να γνωρίσει το παιδί το σώμα του.
Απαντήστε στο παιδί όταν εκείνο σας κάνει ερωτήσεις για το σεξ.
Η ειλικρίνεια είναι απαραίτητη όσο δύσκολο και αν φαίνεται. Οι ενοχές και το αίσθημα ντροπής, δίνουν στο παιδί τη σήμα ότι πρόκειται για κάτι πονηρό και «ύποπτο».
Μιλήστε του με απλές λέξεις που ανταποκρίνονται στο δικό τους ηλικιακό γνωστικό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο.
Μάθετε στα παιδί σας να αγαπάει και να σέβεται το σώμα του.
Κάντε του γνωστό να μην επιτρέπει σε κανέναν να αγγίζει το σώμα του, όταν δεν το επιθυμεί.
Καλλιεργείστε ένα αίσθημα ασφάλειας, ώστε να νιώθει ότι μπορεί να σας μιλήσει ανοιχτά αν κάποιος προσπαθήσει να το αγγίξει.

Πώς η στάση του γονέα επηρεάζει τις σχέσεις του εφήβου

Τα πρώτα άτομα με τα οποία αλληλεπιδρά το νεογέννητο βρέφος είναι οι γονείς του, η πυρηνική οικογένεια. Είναι επιβεβαιωμένο επιστημονικά πως το περιβάλλον αυτό, σε συνάρτηση με τις υπόλοιπες αναπτυξιακές διαστάσεις, καθορίζει τα χαρακτηριστικά της ψυχοσύνθεσης και της προσωπικότητας του εφήβου (κι αργότερα του ενηλίκου).

Ο ρόλος του γονέα διαμορφώνεται από πλήθος παραγόντων, όπως κοινωνικοί, πολιτισμικοί, οικονομικοί, ιστορικοί, την προσωπική του εμπειρία κ.α. Για την περαιτέρω εξέλιξη του πεδίου «αποτελεσματικός γονέας» έρχεται μια νέα μελέτη από το πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια στις Η.Π.Α. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές αναζήτησαν τη συσχέτιση του θετικού οικογενειακού κλίματος με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ικανότητα του παιδιού, ως νέος ενήλικας, να δημιουργήσει υγιείς ρομαντικές σχέσεις. Στην έρευνα συμμετείχαν 974 έφηβα άτομα, τα οποία ερωτήθηκαν σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγμές, κατά τη διάρκεια του Γυμνασίου, για το οικογενειακό κλίμα, τις στρατηγικές πειθαρχίας των γονιών τους, πόσο κατηγορηματικές ήταν αυτές, καθώς κι εάν είχαν θετικές αλληλεπιδράσεις μαζί τους. Οι ίδιοι έφηβοι ερωτήθηκαν ξανά στα 19,5 έτη τους σχετικά με τα συναισθήματα αγάπης για το σύντροφό τους, αν μπορούσαν να λύσουν εποικοδομητικά προβλήματα στη σχέση κι αν ήταν ποτέ βίαιοι με το σύντροφό τους, είτε σωματικά είτε λεκτικά.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το θετικό οικογενειακό κλίμα και η αποτελεσματική γονική μέριμνα στην εφηβεία σχετίζονταν με καλύτερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων στις ρομαντικές σχέσεις των νέων ενηλίκων. Επιπλέον, τα παιδιά που είχαν πιο θετική δέσμευση με τους γονείς τους κατά την εφηβεία ανέφεραν ότι αισθάνονται περισσότερη αγάπη και σύνδεση στις σχέσεις τους με τους νέους ενήλικες.

Συνοψίζοντας, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως η «οικοδόμηση» μελλοντικών ανθρώπων που θα χαρακτηρίζονται από σεβασμό, αγάπη και αποδοχή του άλλου απαιτεί συνεχή επιμονή κι ενασχόληση. Η εξασφάλιση ενός θετικού, μη επικριτικού/βίαιου περιβάλλοντος, που διαπνέεται από αγάπη κι ενσυναίσθηση, δίνει στα παιδιά την ασφάλεια να αναπτυχθούν υγιώς ψυχοσυναισθηματικά αλλά και να διαμορφώσουν ένα υγιές πρότυπο διαχείρισης ρομαντικώνσχέσεων, χωρίς τη χρήση βίας και επιβολής.

Πηγή: Xia, M., Fosco, G. M., Lippold, M. A., & Feinberg, M. E. (2018). A Developmental Perspective on Young Adult Romantic Relationships: Examining Family and Individual Factors in Adolescence. Journal of youth and adolescence, 47(7), 1499-1516.

Το άγχος του πατέρα στην εγκυμοσύνη και η επίδραση στο βρέφος μετά τη γέννησή του

Ένα από τα πεδία που έχει διερευνηθεί εκτενώς είναι οι διαταραχές της διάθεσης στη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά:

την κοινωνική
τη συναισθηματική,
τη συμπεριφορική,
τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.

Ταυτόχρονα η επίδραση αυτή έχει αποδειχτεί ότι επιμένει στο πέρασμα του χρόνου και δεν αποτελεί ένα παροδικό φαινόμενο. Για παράδειγμα, η πρόωρη έκθεση του βρέφους σε συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους της μητέρας, έχει συσχετιστεί:

με μειωμένη ακαδημαϊκή επίδοση
με προβλήματα συμπεριφοράς στην εφηβεία.

Τα τελευταία χρόνια η έρευνα έχει στραφεί και στην σημασία που έχει η συναισθηματική κατάσταση των πατέρων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς και στο κατά πόσο ευθύνεται για μακροπρόθεσμες συνέπειες στη ζωή των παιδιών μετά τη γέννησή τους.

Που καταλήγει νέα έρευνα;

Νέα μελέτη, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Cambridge, είναι η πρώτη που συμπεριέλαβε τόσο τις μητέρες όσο και τους πατέρες και παρακολούθησε την ανάπτυξη του παιδιού σε διάστημα δύο ετών. Σύμφωνα με το πόρισμα της μελέτης όταν ο πατέρας είχε άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα παιδιά είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν:

συναισθηματικά προβλήματα,
προβλήματα συμπεριφοράς.

Τα βρέφη με αγχώδη πατέρα έτειναν να εμφανίζουν αυξημένη ευερεθιστότητα και ανησυχία, καθώς επίσης και να δυσκολεύονται περισσότερο στον ύπνο.

Η συγκεκριμένη μελέτη, που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2019 στο επιστημονικό περιοδικό Development & Psychopathology, μελέτησε 438 ζευγάρια τα οποία, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια και απαντώντας σε δομημένες συνεντεύξεις, κατέγραφαν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους σε τέσσερα χρονικά σημεία (στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και 4, 14 και 24 μήνες μετά τον τοκετό). Οι μητέρες και οι πατέρες αξιολόγησαν επίσης την ποιότητα της σχέσης τους, αλλά και την κοινωνικοσυναισθηματική προσαρμογή του παιδιού τους στους 14 και στους 24 μήνες.

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν άμεση επίδραση στα παιδιά:

της συναισθηματικής κατάστασης του πατέρα
της ποιότητας της σχέσης των γονιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Τα παιδιά έως 2 ετών ήταν πιθανότερο:

να έχουν συναισθηματικές δυσκολίες,
να είναι ανήσυχα,
να κλαίνε,
να φοβούνται περισσότερο,
να προσκολλώνται στους γονείς.

Τα προβλήματα αυτά ήταν πιο έντονα όταν εκείνοι αντιμετώπιζαν προβλήματα στη σχέση τους κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και μετά τη γέννηση. Τα προβλήματα αυτά ποικίλουν από απλή έλλειψη επικοινωνίας και θετικών συναισθημάτων στο ζευγάρι έως καυγάδες και έλλειψη σεξουαλικής ζωής.

Αν και οι γενετικοί παράγοντες μπορούν να εξηγήσουν εν μέρει τη σχέση μεταξύ της συναισθηματικής κατάστασης του πατέρα κατά την προγεννητική περίοδο και της συναισθηματικής και συμπεριφορικής ανάπτυξης των παιδιών, δεν μπορούν να εξηγήσουν πλήρως τη συσχέτιση. Παράλληλα, οι ερευνητές υποθέτουν ότι για τις μητέρες με αγχώδεις συντρόφους, το στρες μπορεί να μεταφέρεται ενδομητρίως και στο έμβρυο, ακόμα και αν οι ίδιες δεν εμφανίζουν συμπτώματα άγχους. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη για έγκαιρη και πιο αποτελεσματική στήριξη των ζευγαριών έτσι ώστε να προετοιμαστούν καλύτερα για την μετάβαση στο ρόλο του γονέα.

Βασιλειάδης Ηλίας
Ψυχολόγος, M.Sc. Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΨΣΥ

Hughes, C., Devine, R. T., Mesman, J., & Blair, C. (2019). Parental well-being, couple relationship quality, and children’s behavioral problems in the first 2 years of life. Development and psychopathology, 1-10.

Ο γιος μου είναι ομοφυλόφιλος

by Institute21/04/2019 ΓΟΝΙΟΣ - ΠΑΙΔΙ0 comments

Η εφηβεία είναι η περίοδος, και για τα δύο φύλα, όπου ο νέος και η νέα αρχίζουν να συνειδητοποιούν και να καθορίζουν τις σεξουαλικές διαθέσεις τους και να προσανατολίζουν την πορεία τους. Τι συμβαίνει στην περίπτωση της ομοφυλοφιλίας; Πώς νιώθει ο έφηβος την κλίση του αυτήν και πώς αισθάνεται στο πλαίσιο της οικογένειας και του στενού κοινωνικού περίγυρου;

Η οικογένεια φαίνεται να είναι ο πρώτος ουσιαστικός σταθμός στη ζωή του ομοφυλόφιλου εφήβου, όπου αρχίζει να εκφράζει τις τάσεις του, αλλά και να συνειδητοποιεί όλο και περισσότερο την ομοφυλοφιλική του έλξη και συμπεριφορά.

Τα 17 με 18 χρόνια της ζωής του δείχνουν τη σεξουαλική του αναζήτηση, έτσι ώστε να θεωρούμε, γενικά στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, την περίοδο αυτήν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής του. Και για τα δύο φύλα η ηλικία αυτή καθορίζει τις σεξουαλικές αντιθέσεις και προσανατολίζει σχεδόν καθοριστικά τη σεξουαλική πορεία τους.

Μέσα στην οικογένεια αντιλαμβάνεται ο έφηβος τη νοοτροπία και αντίληψη των γονιών του, ενώ δέχεται θετικές, αλλά και αρνητικές επιδράσεις για τη σεξουαλικότητά του. Ηδη από τα 17 χρόνια η σεξουαλική αγωγή έχει ‘δώσει’ τις κατευθύνσεις και ανοίγει την πόρτα στην ηδονική αναζήτηση, αλλά και στην ανάγκη κάποιας πρώτης σχέσης, η οποία από την ονειροπόληση και εξιδανίκευση στην εφηβεία, θα περάσει συνειδητά στην ‘πρώτη φορά’ της σεξουαλικής επαφής και αφύπνισης.

Τι γίνεται όμως με το αγόρι που δεν ακολουθεί τις ετεροφυλοφιλικές και κοινωνικά παραδεκτές σεξουαλικές αναζητήσεις;
Πόσο ο ίδιος ο νέος, νιώθοντας την ομοφυλοφιλική κλίση του, τολμάει να το πει στους δικούς του, αλλά και πόσο ο ίδιος περνάει από διάφορα συναισθήματα φόβου, αμηχανίας, για να πει συνειδητά, κατ’ αρχάς στον εαυτό του και ύστερα στο περιβάλλον του, ‘είμαι ομοφυλόφιλος’;

Σίγουρα μια τέτοια διαπίστωση έρχεται μέσα στην οικογένεια σαν ‘βόμβα που σκάει’, με πρώτο αποδέκτη, συνήθως, τη μητέρα. Μια μητέρα, που αισθάνεται ένοχη, βάσει της ψυχαναλυτικής θεωρίας, για την ομοφυλοφιλική έκφραση του γιου της.

Μια μητέρα που δεσμευτικά και ασφυκτικά είναι πάνω στο παιδί της, αδυνατώντας να καταλάβει την ανάγκη του γιου της να ελευθερωθεί και να ωριμάσει. ‘Ενοχος όμως φαίνεται να είναι και ο πατέρας, ο οποίος από παθητικός, ανύπαρκτος, εχθρικός και απόμακρος, φαίνεται να είναι απών στις μεγάλες και καθοριστικές ψυχολογικές και σωματικές μεταβολές του παιδιού του. Φαίνεται να πέφτει από τα σύννεφα όταν μαθαίνει ή βλέπει το παιδί του να μην του βγαίνει ‘άνδρας’.

Οι πρώτες εικόνες της ομοφυλοφιλίας δημιουργούν μεγάλη αναστάτωση μέσα στην οικογένεια και δυστυχώς οι κινήσεις των μελών της (γονείς αλλά και αδέλφια) οδηγούν τα πράγματα σε χειρότερο δρόμο απ’ αυτόν που πρέπει να ακολουθήσουν για να αντιμετωπίσουν το στόχο τους, δηλαδή την ομοφυλοφιλία του γιου τους.

Και εύλογα τίθενται οι ερωτήσεις: ‘Μπορούμε να βοηθήσουμε τον ομοφυλόφιλο γιο μας;’, ‘Τι θα έπρεπε να κάνουμε γι’ αυτό; Πρέπει να τον κάνουμε να αλλάξει, μήπως πρέπει να τον πάμε σε γιατρό, και τι γιατρό;’

Και τι να πει κανείς εδώ; Τι να πει στους γονείς αυτούς που κάνουν σωρεία λαθών στη συμπεριφορά τους κάτω από τον πανικό, το θυμό, την απογοήτευση αλλά και τη συνεχή αγωνία; Το δράμα και οι υστερίες έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται συγκρούσεις και μεγάλες εντάσεις, ενώ το πρόβλημα αυτό πολλές φορές καταλύει την οικογένεια.

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς αρπάζονται μεταξύ τους με αλληλοκατηγορίες και απειλές, προσπαθώντας να φορτώσουν το φταίξιμο, αλλά και την ‘ανωμαλία του γιου’ ο ένας στον άλλο. Αφήστε που δίνουν ρόλο ευθύνης σε άλλο αδελφό που είναι ‘υγιής’, δηλαδή ετεροφυλόφιλος και μάλιστα ‘πολύ άνδρας’, να καταφέρει να αλλάξει τον άρρωστο, τον ανώμαλο, ομοφυλόφιλο αδελφό, ‘πάσει θυσία’ να τον φέρει στον ίσιο δρόμο.

Και φυσικά, υπάρχει και το κοινωνικό κόστος. ‘Η κοινωνία. Το όνομά μας; Τι θα πούμε έξω, στην κοινωνία; Πώς θα μας αντιμετωπίσουν όλοι αυτοί οι ‘ηθικοί’ οι ‘σωστοί’, οι υγιείς ετεροφυλόφιλοι’, όταν μάθουν ότι έχουμε γιο ομοφυλόφιλο;’.

Αρχίζουν λοιπόν οι ενέργειες για τη σωτηρία και θεραπεία του ‘άρρωστου ομοφυλόφιλου’. Γιατροί που τάζουν και υπόσχονται πλήρη αποκατάσταση, ορμόνες που φταίνε, εξετάσεις που γίνονται για να ανακαλυφθεί το παθολογικό αίτιο.

Τον σέρνουν από γιατρό σε γιατρό και ίσως από μάγο …σε μέντιουμ. Από προσωπικές μου εμπειρίες, έχω δει ‘δύστυχους’ γονείς, γεμάτους απελπισία και απογοήτευση για το κακό που τους βρήκε. Οσο για τον ίδιο τον ομοφυλόφιλο, έρχεται συνοδεία και είναι έκδηλα η αμηχανία, ο φόβος, ο θυμός, αλλά και η άρνηση να δεχθεί θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Δεν είναι λίγες οι φορές που τον φέρνει η μητέρα κρυφά από τον πατέρα, γιατί ‘εάν το μάθει εκείνος, θα τον σκοτώσει…’.

Και βέβαια, αυτοί οι γονείς δεν αφήνουν κανένα περιθώριο να ακουστεί η γνώμη του παιδιού τους, ούτε δέχονται να ακούσουν τη γνώμη του ειδικού γιατρού… Το τελεσίγραφο είναι στα χείλη τους: ‘Γιατρέ, κάν’ τον καλά…’. Μια φορά, φίλοι αναγνώστες, κάποιος πατέρας ομοφυλόφιλου γιου μού είπε: ‘Εάν δεν τον αλλάξεις, θα τον βάλω μέσα στο αυτοκίνητο και μαζί θα πέσουμε από τον γκρεμό…’.

Ναι, είναι αλήθεια ότι η οικογένεια δέχεται μεγάλη φόρτιση και δοκιμασία βλέποντας το γιο να μην εξελίσσεται σε ετεροφυλόφιλο άτομο, πιστεύοντας ότι ακολουθεί μια λαθεμένη πορεία, η οποία δεν θα του επιτρέψει να εκπληρώσει το βιολογικό, αλλά και κοινωνικό του ρόλο μέσα σε μια σχέση γάμου και φυσικά να γίνει πατέρας και παππούς.

Γιατί όμως οι γονείς δεν προσπαθούν να βοηθήσουν σωστά το παιδί τους, αποφεύγοντας καταστάσεις που ισοπεδώνουν την προσωπικότητά του, κάνοντάς το περισσότερο …ομοφυλόφιλο, από αντίδραση, απ’ ό,τι ήταν; Γιατί οι γονείς δεν δίνουν στο γιο τους το δικαίωμα να πει την άποψή του και να εκφράσει το πιστεύω του, όπως εκείνος τα εννοεί και τα ορίζει; Γιατί τελικά δεν τον ρωτούν ξεκάθαρα εάν θέλει να είναι ομοφυλόφιλος ή όχι και να τον παροτρύνουν να πάει σε κάποιον ειδικό, εφόσον εκείνος το επιθυμεί;

Το πρώτο πράγμα που οι γονείς οφείλουν να ξέρουν, είναι αν ο γιος τους θέλει τη βοήθεια του ειδικού και οι ίδιοι να σεβαστούν τη σεξουαλική του σύγχυση και να του δείξουν ότι θα τον βοηθήσουν μέσα από τα δικά του ‘θέλω’.

Είναι αναγκαίο να τονίσω ότι η κακή και αυταρχική γονεϊκή στάση φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο τις σχέσεις γιου και γονιών. Ο ίδιος αναγκάζεται, κάτω από τις τρομακτικές πιέσεις που δέχεται και τους απαράδεκτους εκβιασμούς, με συμπεριφορές αρρωστημένες (τον κλειδώνουν μέσα, ελέγχουν τους φίλους του, δεν του δίνουν χρήματα, απειλούν να τον διώξουν από το σπίτι), να πει ψέματα, ότι άλλαξε, έγινε ετεροφυλόφιλος, ενώ, για να τους πείσει, φέρνει και κορίτσια στο σπίτι, λέγοντας ότι κάποια είναι η κοπελιά του, ενισχύοντας το ηθικό τού τραυματισμένου ψυχολογικά πατέρα και της απελπισμένης μητέρας….

Ομως, πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα εάν οι γονείς έδειχναν κατανόηση και αποδοχή (όσο πράγματι δύσκολο και σκληρό κι αν είναι) στην ομοφυλοφιλία του γιου τους που δεν αλλάζει, εφόσον ο ίδιος είναι απολύτως συνειδητοποιημένος και θέλει να είναι ομοφυλόφιλος.

Οποιαδήποτε ιατρική βοήθεια είναι μάταιη και υποσχέσεις από δήθεν ειδικούς ότι μπορούν να τον αλλάξουν, αποσκοπούν σε οικονομικά οφέλη, ποντάροντας στη γονεϊκή απελπισία και αφέλεια.

Και όσο οι γονείς δεν μπορούν να χωνέψουν την ομοφυλοφιλία του γιου τους τόσο στην ουσία δημιουργούν ψυχολογικά προβλήματα στον ίδιον, αλλά και στους εαυτούς τους. Και τελικά, χάνουν το παιδί τους…