Πώς επηρεάζει η ΔΕΠΥ στην ενήλικη ζωή την σεξουαλική λειτουργία και συμπεριφορά του ατόμου;
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) στην ενήλικη ζωή χαρακτηρίζεται από υπερδραστηριότητα, παρορμητικότητα και δυσκολία στη συγκέντρωση της προσοχής, ενώ μπορεί να επηρεάσει πολλούς τομείς της ζωής του ατόμου, από την εργασία και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις μέχρι τις διαπροσωπικές σχέσεις και τη σεξουαλικότητα.
ΔΕΠΥ και σεξουαλική λειτουργία και συμπεριφορά
Τα άτομα με ΔΕΠΥ βιώνουν μεγαλύτερη δυσκολία στις ερωτικές και σεξουαλικές σχέσεις λόγω των συμπτωμάτων που εκδηλώνουν. Επί παραδείγματι, η απόσπαση προσοχής κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής μπορεί να μειώσει την σεξουαλική οικειότητα και την συναισθηματική εγγύτητα με τον σύντροφο, πλήττοντας την ικανοποίηση τόσο από την σεξουαλική επαφή όσο και από την ίδια την σχέση.
Η απόσπαση προσοχής κατά τη διάρκεια του σεξ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης σεξουαλικών δυσλειτουργιών. Μάλιστα, μία έρευνα στο περιοδικό Attention Deficit and Hyperactivity Disorders αναφέρει πως οι άνδρες με ΔΕΠΥ είναι πιθανό να εμφανίσουν: ανεσταλμένη εκσπερμάτιση (14%), πρόωρη εκσπερμάτιση (13%) και σεξουαλική αποστροφή (13%), ενώ οι γυναίκες με ΔΕΠΥ μπορεί να παρουσιάσουν μειωμένη σεξουαλική διέγερση (26%), δυσκολία στον οργασμό (22%) και σεξουαλική αποστροφή (15%).
Η παρορμητικότητα που συναντάται στη ΔΕΠΥ μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά, όπως είναι η επαφή χωρίς προφυλάξεις.
Τα άτομα με ΔΕΠΥ συχνά παρουσιάζουν αυξημένη σεξουαλική επιθυμία και αυνανισμό. Έχει φανεί πως η σεξουαλική συμπεριφορά και ο αυνανισμός λειτουργούν ως μηχανισμοί ρύθμισης του συναισθήματος, με σκοπό την αγχόλυση. Μάλιστα, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να προτιμούν τον αυνανισμό διότι αποτελεί λιγότερο «περίπλοκη» διαδικασία, καθώς δεν περιλαμβάνει την σύνδεση και δέσμευση με έναν σύντροφο.
Πηγή: Soldati, L., Bianchi-Demicheli, F., Schockaert, P., Köhl, J., Bolmont, M., Hasler, R., & Perroud, N. (2020). Sexual Function, Sexual Dysfunctions, and ADHD: A Systematic Literature Review.The Journal of Sexual Medicine.
Learn More
5 σημάδια μίας τοξικής σχέση
Σημασιολογικά, η λέξη «τοξικό» περιγράφει κάτι που δύναται να δηλητηριάσει τον οργανισμό μας. Μία τοξική σχέση περικλείει την επιβολή εξουσίας του ενός συντρόφου έναντι του άλλου, ο οποίος οδηγείται στην απώλεια της αυτοπεποίθησης, αλλά και σε σκέψεις αμφισβήτησης του εαυτού.
Τελευταία, ακούμε όλο και περισσότερο την κοινή γνώμη να «καταδικάζει» την τοξικότητα. Στην πραγματικότητα, όταν η κατάσταση αυτή αφορά την ίδια μας τη σχέση, τα όρια γίνονται δυσδιάκριτα. Ποια στοιχεία, λοιπόν, είναι αυτά που μπορούν να «δηλητηριάσουν» τη σχέση μας;
Η δυναμική μίας τοξικής σχέσης συχνά περιλαμβάνει μονόπλευρη δύναμη και έλεγχο. Η αναγνώριση και κατανόηση των σημαδιών θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την αποφυγή:
- Άσκηση ελέγχου και απομόνωση από φίλους. Σε μία υποτιθέμενη προσπάθεια «αποκλειστικότητας», πάθους και τελικά χειραγώγησης, ο σύντροφος προσπαθεί να μας απομονώσει από το κοινωνικό – φιλικό μας περιβάλλον. Αυτή η τακτική μπορεί να περιλαμβάνει έμμεσες μεθόδους και όχι ξεκάθαρη τοποθέτηση (πχ να δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να περνάμε χρόνο με φίλους).
- Αίσθημα ανικανοποίητου. Ένας τοξικός σύντροφος, συχνά, επιζητά κάτι παραπάνω, το οποίο ποτέ δεν έρχεται και ποτέ δεν είναι αρκετό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αισθανόμαστε ότι κάτι δεν κάνουμε σωστά, και τελικά χάνουμε την αυτοπεποίθησή μας και βυθιζόμαστε στην ανασφάλεια.
- Δεν αισθανόμαστε άνετα να μιλήσουμε με ειλικρίνεια. Καθώς οι σχέσεις προχωρούν, το ίδιο θα πρέπει να συμβαίνει και με το επίπεδο εμπιστοσύνης. Οι συζητήσεις στην αρχή μπορεί να είναι πιο επιφανειακές και χαλαρές όταν, όμως, είμαστε σε μια σχέση για μεγάλο χρονικό διάστημα και νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να εκφραστούμε αληθινά, είναι σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Οι υγιείς σχέσεις οικοδομούνται στον αμοιβαίο σεβασμό και την εμπιστοσύνη.
- Αίσθημα ευθύνης και ανασφάλειας για την έκβαση της σχέσης. Οι υγιείς σχέσεις χαρακτηρίζονται από ισορροπία και αμοιβαία επένδυση. Εάν ανησυχούμε περισσότερο, νιώθουμε συνεχώς φόβο και αμφιβολία ότι θα διαπράξουμε κάποιο λάθος, που θα επηρεάσει αρνητικά τον δεσμό και επικεντρωνόμαστε στη διατήρηση της σχέσης με άγχος περισσότερο απ’ ότι ο σύντροφος, πρέπει να το ξανασκεφτούμε.
- Σε μία διαφωνία πάντα φταίμε, έχουμε άδικο και τα επιχειρήματά μας δεν φέρουν καμία ισχύ. Ο τοξικός σύντροφος τείνει να κατηγορεί και να απενοχοποιεί τον εαυτό του, θυματοποιείται και μετατοπίζει τις ενοχές στον άλλο. Παρουσιάζεται αλάνθαστος και ισχυρογνώμων.
Καθώς όλο και περισσότερες έρευνες μελετούν το γιατί οι τοξικές σχέσεις είναι τόσο δύσκολο να διακοπούν, γίνεται ολοένα και πιο προφανές ότι ο φόβος να μείνεις μόνος, οι απόψεις των άλλων, και η σκέψη να ξεκινήσεις από την αρχή, παίζουν σημαντικό ρόλο στο γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν να παραμένουν και να υπομένουν τέτοιες συμπεριφορές. Οι τοξικές σχέσεις περιέχουν στοιχεία αλληλεξάρτησης, γι’ αυτό συχνά βυθιζόμαστε μέσα σε αυτό, αγνοούμε τυχόν «καμπανάκια», ακόμη και προειδοποιήσεις από αγαπημένα μας πρόσωπα, που βλέπουν ότι κάτι δεν πάει καλά.
Όσο δύσκολο κι αν είναι, μία τοξική σχέση δεν θα ευδοκιμήσει και προ πάντων δεν θα μας προσφέρει την ψυχική ηρεμία και ευτυχία που αποτελούν προϋπόθεση για τις οικείες υγιείς συντροφικές σχέσεις.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Συζυγική εξουθένωση: Αναζωπυρώνοντας την χαμένη μας συντροφικότητα
Ένας έντονος τρόπος ζωής μπορεί να υποβάλλει τους ανθρώπους σε επίμονο άγχος, σε σημείο που να αισθανόμαστε άδειοι, κουρασμένοι, και εξουθενωμένοι, νιώθοντας ότι δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε.
Ένα από τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα ζευγάρια στην έγγαμη ζωή τους είναι η συζυγική εξουθένωση (marital burnout). Η συζυγική εξουθένωση, που προκαλείται από μακροχρόνιες συγκρούσεις μεταξύ των ζευγαριών, αυξάνει την επιθετική συμπεριφορά και μειώνει την αγάπη που είχαμε κάποτε ο ένας για τον άλλον, κάτι που τελικά μειώνει την ποιότητα της έγγαμης ζωής, μας αποξενώνει συναισθηματικά και σεξουαλικά και τελικά κυριαρχεί αίσθημα δυσαρέσκειας και θλίψης.
Η ρομαντική αγάπη συχνά εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου. Η συζυγική εξουθένωση είναι ένας από τους κύριους λόγους για τις συζυγικές διαφορές που γεννούν διαμάχες και την έλλειψη οικειότητας. Η πιο σοβαρή μορφή συζυγικής εξουθένωσης οδηγεί σε κατάρρευση των σχέσεων και συχνά στο διαζύγιο. Σχετίζεται, επίσης, με τον τρόπο επικοινωνίας και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, καθώς τα ζευγάρια που είναι πιο ικανά σε αυτούς τους τομείς παρουσιάζουν λιγότερη εξουθένωση.
Όταν οι στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους γίνονται αναποτελεσματικές, ένα άτομο μπορεί να υποφέρει από χρόνιες σωματικές και ψυχικές δυσκολίες. Το αίσθημα κόπωσης, ο λήθαργος, η ανορεξία ή υπερκατανάλωση τροφής, χρόνιοι πονοκέφαλοι, κοιλιακοί πόνοι είναι μερικές από τις αιτίες της σωματικής εξουθένωσης. Τα αισθήματα απελπισίας, λύπης, κενού και κατάθλιψης ανήκουν στα συμπτώματα της ψυχικής εξουθένωσης. Ενώ, η μειωμένη αυτοεκτίμηση, τα αρνητικά συναισθήματα και η απογοήτευση προς τον σύζυγο είναι μεταξύ των συμπτωμάτων της συναισθηματικής εξουθένωσης.
Μπορεί να φαίνεται αδύνατο να ενεργοποιήσουμε ξανά τους «καυστήρες» σε μια σχέση που οι σύντροφοι νιώθουν έτσι…
Η μελέτη των ανθρωπίνων σχέσων προτείνει να ξεκινήσουμε να συνεργαζόμαστε με τον σύντροφό μας:
- Προσπαθούμε να βρούμε ισορροπία σε κάθε μέρος της συζυγικής ζωής (σεξουαλική ζωή, συντροφικότητα, καθήκοντα γονέα, οικογενεικές ευθύνες). Πολλές φορές είναι δυσανάλογα σημαντικό κάθε μέρος για τους συντρόφους.
- Φροντίζουμε να βρίσκουμε κοινό χρόνο σαν ζευγάρι, ακόμη κι αν είναι ελάχιστος, μπροστά στις καθημερινές υποχρεώσεις.
- Ακούμε τον σύντροφό μας, χωρίς να είναι απαραίτητο να συμφωνούμε μαζί του.
- Συζητάμε τους προβληματισμούς, τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας.
- Αναλογιζόμαστε τι μας συνδέει και αν έχουμε κάποιους κοινούς στόχους, ώστε να θέσουμε τα θεμέλια για τη συνέχεια.
- Τροποποιούμε τις δυσλειτουργικές, για τη σχέση μας, συμπεριφορές και συμφωνούμε σε μία αμοιβαία προσπάθεια και αλληλοστήριξη.
- Δεν ξεχνάμε ότι υπάρχει η πόρτα του ειδικού. Η θεραπεία ζεύγους μπορεί να μας δώσει την ευκαιρία να κατανοήσουμε το δυναμικό της σχέσης μας, δημιουργώντας συνθήκες υγιούς επικοινωνίας και όχι σύγκρουσης.
Η συζυγική κούραση μπορεί να φαίνεται ότι είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας σχέσης που έχει διαρκέσει στην πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, οι δεξιότητες επικοινωνίας μπορούν αρχικά να προστατέψουν από την συζυγική εξουθένωση ή και να καλλιεργηθούν στην συνέχεια ώστε να βρούμε ξανά νόημα και δύναμη «στο μαζί».
Πηγή: Nejatian, M., Alami, A., Momeniyan, V., Delshad Noghabi, A., & Jafari, A. (2021). Investigating the status of marital burnout and related factors in married women referred to health centers. BMC women’s health, 21, 1-9.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Μου αρέσει ο τρόπος που με αγαπάς!
Ο κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του προτιμήσεις όσον αφορά την έκφραση, αλλά και την αποδοχή συναισθημάτων. Ο Chapman προσδιόρισε πέντε διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι δείχνουν την αγάπη και επιθυμούν να τη λάβουν. Τις ονόμασε «γλώσσες αγάπης»: 1) λέξεις επιβεβαίωσης (κομπλιμέντα ή λόγια που δείχνουν εκτίμηση), 2) ποιοτικός χρόνος (που υποδηλώνει εστιασμένη προσοχή και των δύο συντρόφων), 3) δώρα (σαν σύμβολα στοργής, πχ ένα λουλούδι), 4) πράξεις βοήθειας (βοηθώντας, εξυπηρετώντας τον σύντροφο σε κάποια εργασία) και 5) άγγιγμα (το κράτημα των χεριών μέχρι τη σεξουαλική επαφή).
Καθένας από εμάς δείχνει και εκτιμάει την αγάπη σε οποιαδήποτε από τις πέντε «γλώσσες», σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Ωστόσο, ο Chapman αναφέρει ότι έχουμε μια κυρίαρχη προτίμηση. Μπορεί να απολαμβάνουμε τη σωματική επαφή, αλλά να νιώθουμε ιδιαίτερα συνδεδεμένοι όταν ο σύντροφός μας εκφράζει την εκτίμησή του, τότε η «γλώσσα αγάπης» μας είναι τα λόγια επιβεβαίωσης. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανό να χρησιμοποιούμε λέξεις επιβεβαίωσης, ως τον κύριο τρόπο, για να δείξουμε στον σύντροφό μας ότι τον αγαπάμε. Σε αυτό αναφέρθηκε με τον όρο «δεξαμενή αγάπης» (love tank), που αντανακλά τη συναισθηματική μας ανάγκη να νιώθουμε ότι μας αγαπούν. Η «δεξαμενή αγάπης» και των δύο συντρόφων γεμίζει όταν ο καθένας εκφράζει τη στοργή με έναν τρόπο, που ο άλλος προτιμά να τη λάβει. Όταν αναγνωρίσουμε και μάθουμε να επικοινωνούμε με την κύρια γλώσσα αγάπης του συντρόφου, τότε θα έχουμε ανακαλύψει «το κλειδί» για έναν μακροχρόνιο δεσμό. Θα μπορούσε να συνδέεται η γλώσσα της αγάπης με τη σεξουαλική μας ικανοποιήση;
Σε πρόσφατη έρευνα συμμετείχαν 100 ζευγάρια, τα οποία ήταν σεξουαλικά ενεργά. Κάθε μέλος του ζευγαριού υπέδειξε τη γλώσσα της αγάπης του, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο εκφράζουν την αγάπη προς τον σύντροφο. Από αυτό, οι ερευνητές προσδιόρισαν το «ταίριασμα» της γλώσσας αγάπης των συντρόφων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όταν οι σύντροφοι μοιράζονταν την ίδια γλώσσα αγάπης, ανέφεραν επίσης υψηλότερη σεξουαλική ικανοποίηση (απολάμβαναν τις τεχνικές που χρησιμοποιεί ο σύντροφός τους, δεν βαριούνται κλπ), αλλά και υψηλότερη ικανοποίηση από τη σχέση (ο σύντροφος ανταποκρινόταν στις προσδοκίες τους). Η διάρκεια της σχέσης δεν σχετιζόταν με το ταίριασμα της γλώσσας της αγάπης, υποδηλώνοντας ότι τα ζευγάρια, δεν γίνονται πιο ταιριαστά με την πάροδο του χρόνου.
Οι γλώσσες αγάπης προσφέρουν έναν διαφορετικό τρόπο να βλέπεις την ερωτική σου ζωή, καθώς και έναν τρόπο να κατανοήσεις καλύτερα τον εαυτό σου και τον σύντροφό σου. Όσο καλύτερη επικοινωνία και κατανόηση υπάρχει μεταξύ μας, τόσο περισσότερο εμείς και ο σύντροφός μας μπορούμε να φτάνουμε στο καλύτερο δυνατό σημείο, κάτι που θα ωφελήσει και θα δυναμώσει τη σχέση μας!
Πηγή: Mostova, O., Stolarski, M., & Matthews, G. (2022). I love the way you love me: Responding to partner’s love language preferences boosts satisfaction in romantic heterosexual couples. PloS one, 17(6), e0269429.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Η σεξουαλική ζωή στην εμμηνόπαυση: φταίνε μόνο οι ορμόνες μου;
Στην εποχή μας υιοθετούμε μία ιδιαίτερα καταστροφική τάση, βουτηγμένοι σε μία κουλτούρα που εξυψώνει την νεότητα και την ομορφιά της γυναίκας ταυτιζόμενη με αυτή. Φαίνεται να αρνούμαστε ότι ο χρόνος μπορεί να μας αλλάξει. Μία γυναίκα στην εμμηνόπαυση μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με αλλαγές στην διάθεσή της, την εικόνα της, τον ύπνο της, την αντιληπτική της σεξουαλικότητα και σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Οι αλλαγές στη σωματική και ψυχική υγεία των γυναικών ή των συντρόφων τους στη μέση ηλικία δύναται να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής και τη σεξουαλική λειτουργία.
Ποιοι είναι οι λόγοι που «συνωμοτούν» κατά της σεξουαλικής μας ζωής στη μέση ηλικία; Συχνά, ενοχοποιούμε τις ορμονικές αλλαγές, που πράγματι μας οδηγούν σε μία νέα συνθήκη, μετακινώντας κάθε γυναίκα σε ένα μονοπάτι που χωρίζει την ζωή πριν και την ζωή μετά την εμμηνόπαυση. Είναι, όμως, οι βιολογικές μεταβολές αυτές καθαυτές που «μας καθορίζουν» σε αυτή τη φάση της ζωής;
Οι κοινωνικές αλλαγές που σχετίζονται με το στάδιο αυτό και τον τρόπο ζωής στη μέση ηλικία μπορεί επίσης να επηρεάσουν. Για παράδειγμα, οι επαγγελματικές υποχρεώσεις μπορεί να αυξάνονται, ενώ για άλλους προκύπτουν ανασφάλειες στον τομέα της εργασίας. Τα παιδιά που ζουν στο σπίτι είναι συχνά στα δύσκολα στάδια της εφηβείας, ενώ παράλληλα οι κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές έχουν αυξήσει την πιθανότητα τα ενήλικα τέκνα να παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο πατρικό σπίτι, ενώ στην ίδια φάση υπάρχει και το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» (όταν οι γονείς μένουν μόνοι στο σπίτι, αφού τα παιδιά φεύγουν για σπουδές, για στρατιωτική θητεία κλπ).
Οι έρευνες, λοιπόν, διχάζονται ως προς το ποιοι από αυτούς τους παράγοντες συμβάλλουν περισσότερο στη μείωση της σεξουαλικής δραστηριότητας και της ικανοποίησης. Εκτός από την εμμηνόπαυση και την ηλικία η σημασία του σεξ για την ίδια τη γυναίκα, οι παράγοντες που διαμορφώνουν την σχέση, η ψυχική και σωματική υγεία είναι εξίσου σημαντικά!
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Journal of Sex Research ανέλυσε δεδομένα από τη Βρετανική Εθνική Έρευνα για τις σεξουαλικές στάσεις και τον τρόπο ζωής των γυναικών στη μέση ηλικία. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι η εμμηνόπαυση και η ηλικία δεν συσχετίστηκαν με καμία από τις διαστάσεις της σεξουαλικής εμπειρίας (δυσαρέσκεια, μειωμένη συχνότητα-αδράνεια, μειωμένη λειτουργία). Ωστόσο, η μειωμένη σχεσιακή ικανοποίηση συνδέθηκε και με τις τρεις διαστάσεις, ενώ η δυσκολία στην επικοινωνία συσχετίστηκε με τη δυσαρέσκεια και τη μειωμένη σεξουαλική λειτουργία. Επιπλέον, επιρροές στη σεξουαλική δραστηριότητα είχε η κούραση που αποδίδεται στις σύγχρονες προκλήσεις της μέσης ηλικίας και η ποιότητα της σχέσης που μεσολάβησε στον αρνητικό αντίκτυπο της σεξουαλικής εμπειρίας.
Συμπερασματικά, η σεξουαλική εμπειρία στη μέση ηλικία πρέπει να ερμηνεύεται λαμβάνοντας υπόψιν το στάδιο της ζωής, αλλά και την εποχή. Απαντώντας στο αρχικό μας ερώτημα, λοιπόν, σίγουρα δεν φταίνε μόνο οι ορμόνες! Όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε και τελικά να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες στην σεξουαλική ζωή στην εμμηνόπαυση, οφείλουμε να έχουμε μία ολιστική εικόνα της ψυχοκοινωνικής και συντροφικής εμπειρίας της γυναίκας.
Πηγή: Wellings, K., Gibson, L., Lewis, R., Datta, J., Macdowall, W., & Mitchell, K. (2023). “We’re Just Tired”: Influences on Sexual Activity Among Male-Partnered Women in Midlife; A Mixed Method Study. The Journal of Sex Research, 1-14.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Διαδίκτυο και γνωριμίες: μια εφαρμογή μπορεί να μου φέρει έναν σύντροφο;
Οι σύγχρονες εφαρμογές γνωριμιών διαφημίζουν την υψηλή διαθεσιμότητα πιθανών συντρόφων, εκτός του ήδη υπάρχοντος κοινωνικού δικτύου των χρηστών. Το Tinder ισχυρίζεται ότι επεξεργάζεται ένα δισεκατομμύριο «χτυπήματα» την ημέρα. Για αυτόν τον λόγο, θα περίμενε κανείς οι εφαρμογές γνωριμιών να προάγουν τη σεξουαλική απελευθέρωση και να διευκολύνουν την εύρεση ρομαντικών ή σεξουαλικών συντρόφων.
Ωστόσο, αποτελούν ένα περιβάλλον εκτεταμένων επιλογών και ενδέχεται να προκαλέσουν υπερφόρτωση επιλογών (choice overload), η οποία συνδέεται με δυσμενείς συνέπειες για τους χρήστες αυτών των εφαρμογών, όπως αναποφασιστικότητα, απόρριψη περισσότερων πιθανών συντρόφων και μειωμένη ικανοποίηση από τις επιλογές που έχουν. Οι χρήστες των εφαρμογών γνωριμιών μπορεί να φοβούνται να πάρουν κάποια απόφαση και να επενδύσουν σε έναν συγκεκριμένο πιθανό σύντροφο, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αυτοπεποίθηση τους και το αίσθημα της αυτοαποτελεσματικότητας.
Παράλληλα, το γεγονός ότι υπάρχει πληθώρα πιθανών συντρόφων ενδέχεται να αυξήσει την πίεση που αισθάνεται κάποιος ότι πρέπει να βρει την τέλεια σχέση και δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αποτυχία, την οποία αποδίδουν σε δικό τους σφάλμα ή ελάττωμα. Η ανησυχία, το άγχος και η δυσφορία σχετικά με την τρέχουσα ή δυνητική εμπειρία, του να μην έχεις έναν ρομαντικό σύντροφο ορίζεται ως φόβος να μείνω μόνος (fear of being single).
Ενδεικτικές είναι δύο έρευνες που μελέτησαν τη σχέση ανάμεσα στη χρήση εφαρμογών γνωριμιών, την αντίληψη της διαθεσιμότητας πιθανών συντρόφων, το φόβο του να μείνουν μόνοι και την αυτοπεποίθηση των χρηστών αυτών των εφαρμογών. Τα αποτελέσματα της πρώτης έρευνας σε δείγμα 667 ατόμων με ηλικιακό εύρος 18-67 έτη έδειξαν ότι η χρήση εφαρμογών γνωριμιών συσχετίζεται με αυξημένη αντίληψη ότι ο αριθμός των πιθανών συντρόφων είναι πολύ μεγάλος, γεγονός που, όμως, συσχετίζεται και με μεγαλύτερο φόβο να μείνουν μόνοι. Αναφορικά με την δεύτερη έρευνα, σε δείγμα 248 ατόμων με ηλικιακό εύρος 18-38 έτη προκάλεσαν πειραματικά χαμηλή, μέτρια ή υψηλή διαθεσιμότητα συντρόφων αντιστοιχίζοντας 11, 31 ή 91 προφίλ υποτιθέμενων διαθέσιμων υποψηφίων συντρόφων στους συμμετέχοντες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η υψηλή (σε σύγκριση με την χαμηλή) διαθεσιμότητα των συντρόφων ενίσχυε τον φόβο των συμμετεχόντων να μείνουν μόνοι, μείωσε την αυτοεκτίμηση τους και αύξησε την υπερφόρτωση επιλογών.
Επομένως, η χρήση και υπερβολική αναζήτηση προφίλ στις εφαρμογές γνωριμιών ενδέχεται να επιφέρει αρνητικές συνέπειες για τη γενική ευημερία του ατόμου. Ενώ, λοιπόν, οι χρήστες αυτών των εφαρμογών μπορεί αρχικά να ελπίζουν στην πληθώρα πιθανών συντρόφων που τους προσφέρουν οι εφαρμογές, κάτι τέτοιο τελικά φαίνεται να λειτουργεί εναντίον τους, γεγονός που θα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν.
Πηγή:
Thomas, M. F., Binder, A., & Matthes, J. (2021). The agony of partner choice: The effect of excessive partner availability on fear of being single, self-esteem, and partner choice overload. Computers in Human Behavior.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Εικόνα σώματος και ψυχική υγεία στην κύηση
Η εικόνα σώματος δεν είναι μόνιμη, αλλάζει σε όλη την διάρκεια της ζωής μας και εξαρτάται τόσο από τον ίδιο τον άνθρωπο, όσο και από τα κοινωνικά πρότυπα. Η αυτοπεποίθηση ενός ατόμου, αλλά και η ίδια η προσωπική του αξία πολλές φορές είναι αλληλένδετα με την αντίληψη για την αυτοεικόνα του. Η εικόνα σώματος φαίνεται να έχει άμεση σχέση με την περίοδο της κύησης, μιας και αυτή αλλάζει.
Το σώμα της γυναίκας αρχίζει να αλλάζει από την πρώτη, έως και την τελευταία εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Η μοναδικότητα της κάθε γυναίκας παίρνει μία νέα μορφή όταν είναι έγκυος. Το σώμα «αποφασίζει» με ποιον ιδιαίτερο τρόπο θα ανταπεξέλθει, αλλάζει θεαματικά και το βάρος αυξάνεται προκειμένου να συντηρεί πλέον δύο υπάρξεις, το έμβρυο και τη μαμά. Η περίοδος αυτή είναι και η μοναδική που η αύξηση του σωματικού βάρους είναι αποδεκτή.
Η εικόνα σώματος, η αντίληψη και οι σκέψεις που έχει ένας άνθρωπος για το σώμα του ρυθμίζουν και τον τρόπο που του συμπεριφέρεται και εν δυνάμει το ελέγχει. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και οι διαταραχές της διατροφής μπορούν να προκύψουν από διαστρεβλωμένη αντίληψης της εικόνας του σώματος και συμπεριφορές που ακολουθούνται λόγω αυτού.
Σύμφωνα με έρευνα, η προώθηση μη ρεαλιστικών λεπτών ιδανικών από την πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και δικτύωσης ενισχύει την αρνητική εικόνα σώματος, οδηγώντας τις γυναίκες σε διαδικασία σύγκρισης με τα λεπτά ιδανικά. Η δυσαρέσκεια απέναντι στο σώμα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η κατάθλιψη αποτελούν μερικούς από τους κινδύνους της έκθεσης σε «λεπτά» ιδανικά.
Ως μία μέθοδο ψηφιακής αναψυχής οι γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο κύησης αφιερώνουν μέρος του χρόνου τους σε μέσα ενημέρωσης, κατ’ αυτό τον τρόπο εκτίθενται σε κανονικοποιημένες φωτογραφίες «τέλειων» εγκύων σωμάτων, που προωθούν πρότυπα τα οποία δεν απεικονίζουν ρεαλιστικά το γυναικείο σώμα.
Οι προσδοκίες των γυναικών στην περίοδο εγκυμοσύνης, αλλά και ιδιαίτερα μετά τον τοκετό που επιθυμούν να επιστρέψουν στην προ εγκυμοσύνης εικόνα, πολλές φορές είναι μακριά από την πραγματικότητα. Η αρνητική εικόνα σώματος δεν αφορά απλώς μια φτωχή εκτίμηση του πως η γυναίκα αντιλαμβάνεται και νιώθει το σώμα της, αλλά πολύ σημαντικό είναι ότι μπορεί να φέρει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία της.
Ευρήματα στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατες έρευνες αναφέρουν πως γυναίκες που ένιωθαν δυσάρεστα για το σώμα τους και λιγότερο ελκυστικές ήταν πιθανότερο να αντιμετωπίζουν άχγος και καταθλιπτική συμπτωματολογία. Αντίστροφα, τα καταθλιπτικά συμπτώματα τόσο σε γνωστικό, όσο και σε συμπεριφορικό επίπεδο ασκούν επιρροή στο πως αισθάνεται η ίδια για το σώμα της.
Είναι σημαντικό να θυμάμαι πως:
- Η κριτική σκέψη, ο ρεαλισμός και η συνειδητοποίηση πως το σώμα καταφέρνει με τον δικό του μοναδικό τρόπο να δημιουργεί μία νέα ύπαρξη, λειτουργούν ως αντίβαρα και με προστατεύουν.
- Οι εικόνες που προβάλλονται στα δίκτυα, συχνά, δεν αποτελούν ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας και οφείλω να αγαπάω το σώμα μου, να το αποδέχομαι, να το φροντίζω.
- Ταυτόχρονα με αυτές τις αλλαγές σε σωματικό και συναισθηματικό επίπεδο, οι ορμόνες στην περίοδο της εγκυμοσύνης αλλά και μετά τον τοκετό είναι φυσιολογικό να μας δημιουργήσουν έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις.
- Η εγκύτητα με τον σύντροφό μου και η ικανοποίηση από τη σχέση μας λειτουργούν προστατευτικά τόσο για τη σχέση μας όσο και για την ψυχική υγεία.
- Βιώνουμε μία μεταβατική περίοδο αλλαγών σε επίπεδο βιολογικό, σωματικό και συναισθηματικό.
Παρ’ όλο που η κύηση είναι ένα βιολογικό γεγονός, σημαντικό μέρος της βιώνεται ως δυνατή ψυχολογική εμπειρία. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ζούμε σε μία εποχή που στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προβάλλεται με έναν «ιδανικό» τρόπο η ζωή, το σώμα, η διασκέδαση, οι σχέσεις. Ωστόσο, η πραγματικότητα συχνά απέχει από αυτές τις προβολές και οφείλουμε να το υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας.
Πηγές:
Hartley, E., Hill, B., Bailey, C., Fuller-Tyszkiewicz, M., & Skouteris, H. (2018). The associations of weight status and body attitudes with depressive and anxiety symptoms across the first year postpartum. Women’s Health Issues, 28(6), 530-538.
Liechty, T., Coyne, S. M., Collier, K. M., & Sharp, A. D. (2018). “It’s just not very realistic”: perceptions of media among pregnant and postpartum women. Health communication, 33(7), 851-859.
Mayoh, J. (2019). Perfect pregnancy? Pregnant bodies, digital leisure and the presentation of self. Leisure Studies, 38(2), 204-217.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Εκφραζόμενο συναίσθημα: πως επιδρά ο τρόπος επικοινωνίας της οικογένειας στη χρόνια ψυχική νόσο;
Κάθε άτομο αναπτύσσεται, ωριμάζει και προχωράει μέσα σε ένα σύστημα. Τι σημαίνει, όμως, το σύστημα; Πρόκειται για ένα σύνολο, τα στοιχεία του οποίου αποτελούν οντότητες, κάθε μία από τις οποίες αλληλεπιδρά ή συσχετίζεται με τουλάχιστον μία άλλη από το ίδιο σύνολο. Tο πρώτο σύστημα στο οποίο ανήκουμε είναι η οικογένεια.
Η δυναμική της οικονέγειας, οι σχέσεις και η επικοινωνία που αναπτύσσονται μέσα σε αυτή, η συντροφική αλληλεπίδραση των γονιών αδιαμφισβήτητα μας διαμορφώνει. Το παιδί και ο έφηβος με το πέρασμα των χρόνων «διαμορφώνει» τον εαυτό του μέσα από τον γονιό του.
Ποια είναι η επίδραση του δυναμικού αυτού, όταν μια οικογένεια ζει με μια χρόνια ψυχικό νόσο ενός μέλους; Η χρόνια ψυχική νόσος εμφανίζει συμπτώματα που μπορεί να ελεγχθούν, ωστόσο δεν επιδέχονται οριστική θεραπεία, μπορεί να εμφανίζουν διαστήματα ύφεσης με απουσία συμπτωμάτων και περιόδους υποτροπής. Η ερώτηση είναι τι μπορεί να κάνει μία οικογένεια για να φροντίσει τον ασθενή που νοσεί, αλλά και την δικής της ψυχική υγεία;
Για πρώτη φορά, την δεκαετία του 1960 στην Αμερική, ο Brown παρατήρησε ότι οι υποτροπές των ασθενών που επέστρεφαν σπίτι έπειτα από μία νοσηλεία σχετίζονταν με το συναισθηματικό κλίμα της οικογένειας. Το γεγονός αυτό πυροδότησε το ενδιαφέρον για έρευνα της σημασίας των ενδοοικογενειακών σχέσεων στην ψυχική νόσο. Έτσι, διαπιστώθηκε ότι συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην επικοινωνία εντός της οικογένειας, αποτελούν προγνωστικό δείκτη της υποτροπής.
Το εκφραζόμενο συναίσθημα αποτελείται από πέντε παράγοντες:
- Επικριτική διάθεση: ο τρόπος με τον οποίο θα εκφραστούμε, ο τόνος της φωνής μας, η μη λεκτική επικοινωνία του σώματος, δύναται να χρωματίσει ένα σχόλιο σε αρνητικό και επικριτικό. Η επικριτική διάθεση μπορεί να δηλώνεται ξεκάθαρα από αρνητικό σχόλιο ή να μετατρέπεται σε επικριτικό από τον τόνο μας. Για παράδειγμα «Ποτέ δεν κάνει τίποτα σωστά!» αποτελεί ένα σχόλιο με επικριτική διάθεση, σε αντίθεση με «Θα προτιμούσα να το είχε διαχειριστεί με διαφορετικό τρόπο».
- Υπερ-εμπλοκή: συμπεριφορές αυτοθυσίας, υπερπροστασίας και αφοσίωση προς το άτομο που νοσεί μπορεί να φέρουν εντελώς αντίθετα αποτελέσματα από την πρόθεση που μας δημιουργεί την επιθυμία να υπερ-εμπλακούμε και να παρεμβαίνουμε.
- Επιθετικότητα: σχόλια που προσβάλλουν το άτομο για αυτό που είναι και όχι για την συμπεριφορά του. «Είσαι εντελώς ανίκανος!», σε αντίθεση με «Η συγκεκριμένη συμπεριφορά πιστεύω σε αδικεί.». Είναι τελείως διαφορετικό να σχολιάζουμε τον άνθρωπο, και τελείως διαφορετικό να σχολιάζουμε μία πράξη.
- Θετικά σχόλια: εκφράζω την αποδοχή και εκτίμηση στον άνθρωπό μου.
- Ζεστασιά: η ενσυναίσθηση, η φροντίδα και το πραγματικό ενδιαφέρον.
Οι τρεις πρώτοι παράγοντες διαταράσσουν το σύστημα και πυροδοτούν τις υποτροπές. Αρκεί μόνο ένα μέλος της οικογένειας να χαρακτηρίζεται από υψηλά εκφραζόμενο συναίσθημα (δηλαδή επικριτική διάθεση, υπερ-εμπλοκή και επιθετικότητα) για να προκαλέσει «βλάβη». Αντίθετα, η αποδοχή, η ζεστασιά, η εκτίμηση και η ενσυναίσθηση προωθούν ένα κλίμα στήριξης και αγάπης!
Μην ξεχνάμε λοιπόν:
- Να αποδεχτούμε αυτό που μας συμβαίνει και να αγκαλιάσουμε τον άνθρωπό μας που έχει μία χρόνια ψυχική νόσο.
- Να επικοινωνούμε όσο το δυνατόν πιο λειτουργικά, με ηρεμία, ενσυναίσθηση και ενεργητική ακρόαση.
- Ως μέλη της οικογένειας να μην κατηγορούμε τους εαυτούς μας για την ψυχική νόσο.
- Ότι το άτομο που νοσεί συνεχίζει να είναι ένας άνθρωπος με προσωπικότητα, συναισθήματα, επιθυμίες.
Η ψυχοεκπαίδευση της οικογένειας, μέσα από την ενημέρωση για την ψυχική νόσο, την εκμάθηση δεξιοτήτων επικοινωνίας μπορεί να λειτουργήσει ως η καλύτερη πρόληψη για την πορεία του ατόμου που νοσεί και ολόκληρης της οικογένειας. Η έγκυρη ενημέρωση, η εκπαίδευση και η υποστήριξη έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία της οικογένειας, που καλείται να φροντίσει, να στηρίξει τον άνθρωπο που νοσεί ψυχικά και αναμφισβήτητα κουβαλάει ένα μεγάλο συναισθηματικό φορτίο.
Η έγκαιρη παρέμβαση, η ενημέρωση και η ψυχοθεραπευτική υποστήριξη παρέχει τα θεμέλια για καλύτερη ποιότητα ζωής, ενδυνάμωση των σχέσεων και ψυχικής υγείας.
Πηγές:
Brown, G. W., Birley, J. L., & Wing, J. K. (1972). Influence of family life on the course of schizophrenic disorders: A replication. The British Journal of Psychiatry, 121(562), 241-258.
Brown, G. W., Carstairs, G. M., & Topping, G. (1958). Post-hospital adjustment of chronic mental patients. The Lancet, 272(7048), 685-689.
Harvey, C. (2018). Family psychoeducation for people living with schizophrenia and their families. BJPsych Advances, 24(1), 9-19.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Εξωσωματική γονιμοποίηση: γιατί είναι σημαντικό να παραμείνουμε ενωμένοι
Η προσπάθεια εγκυμοσύνης και η μη επίτευξή της φέρνει το ζευγάρι συχνά αντιμέτωπο με ψυχολογική σύγχυση, άγχος, φόβο, θυμό, ενοχή, αγωνία, μοναξιά, απόγνωση, μειωμένη αυτοεκτίμηση. Η συναισθηματική αυτή κατάσταση επιδρά αρνητικά και σε σωματικό επίπεδο, μεγιστοποιώντας τη δυσκολία. Εκτός από την ψυχική επιβάρυνση του ζευγαριού επηρεάζεται, ως φυσικό επακόλουθο, η σεξουαλική του ζωή.
Τα τελευταία χρόνια μιλάμε όλο και πιο ανοιχτά για μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μία από τις οποίες είναι και η εξωσωματική γονιμοποίηση (In vitro fertilization). Πρόκειται για τη διαδικασία γονιμοποίησης όπου ένα ωάριο γονιμοποιείται με σπερματοζωάριο in vitro («εν υάλω» δηλαδή «μέσα στο γυαλί»). Περιλαμβάνει την παρακολούθηση και την διέγερση της ωορρηξίας της γυναίκας και στη συνέχεια την αφαίρεση ωαρίου ή ωαρίων από τις ωοθήκες. Στη συνέχεια, το ωάριο γονιμοποιείται με το σπερματοζωάριο σε εργαστήριο. Η εξωσωματική έχει χαρακτηριστεί, από τις γυναίκες που υποβάλλονται σε αυτή, ως η πιο αγχωτική διαδικασία από τις θεραπείες υπογονιμότητας.
Στην προσπάθεια απόκτησης παιδιού, κάποια ζευγάρια αποκαλύπτουν ότι το σεξ μπορεί να γίνει «μηχανικό» και στη συνέχεια αναφέρουν χαμηλότερη σεξουαλική αυτοεκτίμηση και απώλεια ελέγχου της σεξουαλικής τους ζωής. Έρευνες έχουν δείξει ότι ενώ στη προσπάθεια σύλληψης υπάρχει μεγάλη προσοχή στη σεξουαλική δραστηριότητα, κατά τη διάρκεια των θεραπειών γονιμότητας η σεξουαλική επαφή τείνει να παραμερίζεται.
Το φάσμα αρνητικών συναισθημάτων μπορεί να φέρει μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική επαφή, αλλά και φόβο μην προκαλέσει η επαφή βλάβη στο έμβρυο στην περίπτωση της κύησης. Εάν βρισκόμαστε σε διαδικασία εξωσωματικής ή έχουμε επιτύχει μία κύηση, τι σημαίνει αυτό για την σεξουαλική μας ζωή; Στη σεξουαλική δραστηριότητα εμπεριέχονται προκαταρκτικά, χάδια, αγγίγματα και δεν είναι απαραίτητο όταν γίνεται αναφορά στην σεξουαλική σχέση να εννοείται μόνο η ολοκληρωμένη επαφή. Ακόμη κι αν συνίσταται για ιατρικούς λόγους ή εμείς οι ίδιοι επιθυμούμε να αποφύγουμε την σεξουαλική πράξη με διείσδυση, μπορούμε να επικοινωνήσουμε σεξουαλικά με τον σύντροφό μας με ερωτικά αγγίγματα όπως τα χάδια, οι αγκαλιές και τα φιλιά. Το ερωτικό κάλεσμα δεν σημαίνει πάντοτε ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Η εγγύτητα που αναπτύσσεται από τα προκαταρκτικά παιχνίδια, η απόλαυση που προσφέρει ο σύντροφό μας σε εμάς και το αντίστροφο, προστατεύουν, διατηρούν και ενισχύουν την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού.
Η σημασία της διατήρησης της σεξουαλικής ζωής και της επίτευξης της υγείας στο κομμάτι αυτό αποτελεί μία σωστή μετάβαση και εξέλιξη του ζευγαριού από την συντροφικότητα στην γονεϊκότητα.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για μία περίοδο γεμάτη με ποικιλία συναισθημάτων, τόσο για την γυναίκα, όσο και για τον άντρα. Εάν απομονωθούμε θα ενισχύσουμε το πρόβλημα της σχέσης μας. Είναι σημαντικό η εγγύτητα της σχέσης μας να παραμείνει. Πως μπορεί να γίνει προσπάθεια για αυτό;
- Μοιράζομαι με τον σύντροφό μου τις σκέψεις μου, τους φόβους μου.
- Εκφράζω τα συναισθήματά μου, ακόμη κι αν είναι κυρίως ή εντελώς αρνητικά.
- Παρατηρώ την επικοινωνία μας, γιατί αποτελεί το σημαντικότερο θεμέλιο για να συνεχίζουμε στο «μαζί».
- Αναζητούμε από κοινού ή ξεχωριστά ψυχοθεραπευτική στήριξη.
- Ενημερωνόμαστε έγκυρα από τον θεράποντα ιατρό για οποιοδήποτε θέμα μας απασχολεί.
Η επιθυμία να συνεχίσουμε ενωμένοι μία πρωτόγνωρη διαδικασία και να μην διστάσουμε να μιλήσουμε για την δυσκολία μας δύναται να βελτιώσουν και να δυναμώσουν την σχέση μας ως ζευγάρι, καθιστώντας θετική την συνέχεια στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή της κύησης που έχει ξεκινήσει έπειτα από εξωσωματική. Η αναζήτηση ψυχικής υποστήριξης και η βοήθεια που προκύπτει από αυτή είναι δικαίωμα όλων μας.
Πηγές:
Amiri, S. E., Brassard, A., Rosen, N. O., Rossi, M. A., Beaulieu, N., Bergeron, S., & Péloquin, K. (2021). Sexual function and satisfaction in couples with infertility: A closer look at the role of personal and relational characteristics. The journal of sexual medicine, 18(12), 1984-1997.
Malina, A., & Pooley, J. A. (2017). Psychological consequences of IVF fertilization–Review of research. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 24(4), 554-558.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Τα όρια του ρεαλισμού
Ένα πρώτο βήμα για την αυτοπραγμάτωση μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι, μπροστά σε επερχόμενες μεταβολές, αποτελεί η αναγνώριση και η συνειδητοποίηση των πραγματικών αναγκών καθώς και η επίτευξη των προσωπικών στόχων που καθορίζονται από τον τρόπο που έχουμε επιλέξει να νοηματοδοτούμε τα ερεθίσματα.
Η αυτοπραγμάτωση αναφέρεται στην αξιοποίηση και πραγματοποίηση των πνευματικών, ψυχικών και σωματικών δυνατοτήτων του ανθρώπου ώστε να επιτύχει τα μέγιστα, μέσα από την εσωτερική ισορροπία. Για να θέσεις στόχους και να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου χρειάζεται να έχεις θέληση και έναν τρόπο σκέψης που δομείται σε μια θετική προσέγγιση ακόμη και όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με δύσκολες συνθήκες ζωής. Οι δεξιότητες που αναπτύσσει το άτομο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, «σφυριλατούνται» και εδραιώνονται μέσα από καταστάσεις που απαιτούν την άμεση διαχείρισή τους.
“Υπάρχουν κίνδυνοι;”
Ο ρεαλισμός ως αντικειμενική απόδοση της πραγματικότητας και η προσαρμογή των προσωπικών επιδιώξεων, υπάρχει για να μας θυμίζει ποια είναι τα όρια, χωρίς αυτό να σημαίνει πως όταν δημιουργούμε γνωσιακές εναλλακτικές που ενισχύουν την προσαρμοστικότητά μας είμαστε ονειροπόλοι. Υπάρχει όμως κίνδυνος μέσα στην προσπάθεια του ατόμου να αποδώσει μια κατάσταση χωρίς υπερβολές και συναισθηματικές αποχρώσεις, να υιοθετήσει έναν πιο άκαμπτο τρόπο σκέψης όπου οι θετικές εναλλακτικές προσεγγίσεις να μην αποτελούν προτεραιότητα. Η δημιουργία θετικής απόδοσης δεν βασίζεται εξολοκλήρου σε ρεαλιστικά πρότυπα, αλλά στην δυνατότητα του ατόμου να φαντάζεται πώς μπορεί να τα δημιουργήσει. Το μέλλον το δημιουργούμε βάσει μιας επιθυμητής λειτουργικής αναπαράστασης του εαυτού, θέτοντας τους περιορισμούς μόνο για να οριοθετούμαστε και όχι για να μην εξελισσόμαστε.
ΤOP TIP!
Η θετική σκέψη για να είναι ρεαλιστική θα πρέπει να βασίζεται σε μια επιχειρηματολογία και να μην αναλώνεται σε γενικολογίες μπροστά σε συγκεκριμένα ερεθίσματα, ώστε να εξασφαλιστεί με αυτό τον τρόπο η ρεαλιστικότητα των θετικών σκέψεων. Το να έχει κάποιος τη δυνατότητα να σκέφτεται θετικά με ρεαλιστικό τρόπο βασισμένο στις πραγματικές ανάγκες εαυτού προϋποθέτει τη συνείδηση εαυτού και επίγνωση των επιλογών του.
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής
Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More