Εξωσωματική γονιμοποίηση: γιατί είναι σημαντικό να παραμείνουμε ενωμένοι
Η προσπάθεια εγκυμοσύνης και η μη επίτευξή της φέρνει το ζευγάρι συχνά αντιμέτωπο με ψυχολογική σύγχυση, άγχος, φόβο, θυμό, ενοχή, αγωνία, μοναξιά, απόγνωση, μειωμένη αυτοεκτίμηση. Η συναισθηματική αυτή κατάσταση επιδρά αρνητικά και σε σωματικό επίπεδο, μεγιστοποιώντας τη δυσκολία. Εκτός από την ψυχική επιβάρυνση του ζευγαριού επηρεάζεται, ως φυσικό επακόλουθο, η σεξουαλική του ζωή.
Τα τελευταία χρόνια μιλάμε όλο και πιο ανοιχτά για μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μία από τις οποίες είναι και η εξωσωματική γονιμοποίηση (In vitro fertilization). Πρόκειται για τη διαδικασία γονιμοποίησης όπου ένα ωάριο γονιμοποιείται με σπερματοζωάριο in vitro («εν υάλω» δηλαδή «μέσα στο γυαλί»). Περιλαμβάνει την παρακολούθηση και την διέγερση της ωορρηξίας της γυναίκας και στη συνέχεια την αφαίρεση ωαρίου ή ωαρίων από τις ωοθήκες. Στη συνέχεια, το ωάριο γονιμοποιείται με το σπερματοζωάριο σε εργαστήριο. Η εξωσωματική έχει χαρακτηριστεί, από τις γυναίκες που υποβάλλονται σε αυτή, ως η πιο αγχωτική διαδικασία από τις θεραπείες υπογονιμότητας.
Στην προσπάθεια απόκτησης παιδιού, κάποια ζευγάρια αποκαλύπτουν ότι το σεξ μπορεί να γίνει «μηχανικό» και στη συνέχεια αναφέρουν χαμηλότερη σεξουαλική αυτοεκτίμηση και απώλεια ελέγχου της σεξουαλικής τους ζωής. Έρευνες έχουν δείξει ότι ενώ στη προσπάθεια σύλληψης υπάρχει μεγάλη προσοχή στη σεξουαλική δραστηριότητα, κατά τη διάρκεια των θεραπειών γονιμότητας η σεξουαλική επαφή τείνει να παραμερίζεται.
Το φάσμα αρνητικών συναισθημάτων μπορεί να φέρει μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική επαφή, αλλά και φόβο μην προκαλέσει η επαφή βλάβη στο έμβρυο στην περίπτωση της κύησης. Εάν βρισκόμαστε σε διαδικασία εξωσωματικής ή έχουμε επιτύχει μία κύηση, τι σημαίνει αυτό για την σεξουαλική μας ζωή; Στη σεξουαλική δραστηριότητα εμπεριέχονται προκαταρκτικά, χάδια, αγγίγματα και δεν είναι απαραίτητο όταν γίνεται αναφορά στην σεξουαλική σχέση να εννοείται μόνο η ολοκληρωμένη επαφή. Ακόμη κι αν συνίσταται για ιατρικούς λόγους ή εμείς οι ίδιοι επιθυμούμε να αποφύγουμε την σεξουαλική πράξη με διείσδυση, μπορούμε να επικοινωνήσουμε σεξουαλικά με τον σύντροφό μας με ερωτικά αγγίγματα όπως τα χάδια, οι αγκαλιές και τα φιλιά. Το ερωτικό κάλεσμα δεν σημαίνει πάντοτε ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Η εγγύτητα που αναπτύσσεται από τα προκαταρκτικά παιχνίδια, η απόλαυση που προσφέρει ο σύντροφό μας σε εμάς και το αντίστροφο, προστατεύουν, διατηρούν και ενισχύουν την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού.
Η σημασία της διατήρησης της σεξουαλικής ζωής και της επίτευξης της υγείας στο κομμάτι αυτό αποτελεί μία σωστή μετάβαση και εξέλιξη του ζευγαριού από την συντροφικότητα στην γονεϊκότητα.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για μία περίοδο γεμάτη με ποικιλία συναισθημάτων, τόσο για την γυναίκα, όσο και για τον άντρα. Εάν απομονωθούμε θα ενισχύσουμε το πρόβλημα της σχέσης μας. Είναι σημαντικό η εγγύτητα της σχέσης μας να παραμείνει. Πως μπορεί να γίνει προσπάθεια για αυτό;
- Μοιράζομαι με τον σύντροφό μου τις σκέψεις μου, τους φόβους μου.
- Εκφράζω τα συναισθήματά μου, ακόμη κι αν είναι κυρίως ή εντελώς αρνητικά.
- Παρατηρώ την επικοινωνία μας, γιατί αποτελεί το σημαντικότερο θεμέλιο για να συνεχίζουμε στο «μαζί».
- Αναζητούμε από κοινού ή ξεχωριστά ψυχοθεραπευτική στήριξη.
- Ενημερωνόμαστε έγκυρα από τον θεράποντα ιατρό για οποιοδήποτε θέμα μας απασχολεί.
Η επιθυμία να συνεχίσουμε ενωμένοι μία πρωτόγνωρη διαδικασία και να μην διστάσουμε να μιλήσουμε για την δυσκολία μας δύναται να βελτιώσουν και να δυναμώσουν την σχέση μας ως ζευγάρι, καθιστώντας θετική την συνέχεια στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή της κύησης που έχει ξεκινήσει έπειτα από εξωσωματική. Η αναζήτηση ψυχικής υποστήριξης και η βοήθεια που προκύπτει από αυτή είναι δικαίωμα όλων μας.
Πηγές:
Amiri, S. E., Brassard, A., Rosen, N. O., Rossi, M. A., Beaulieu, N., Bergeron, S., & Péloquin, K. (2021). Sexual function and satisfaction in couples with infertility: A closer look at the role of personal and relational characteristics. The journal of sexual medicine, 18(12), 1984-1997.
Malina, A., & Pooley, J. A. (2017). Psychological consequences of IVF fertilization–Review of research. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 24(4), 554-558.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Το προφυλακτικό δεν σχετίζεται με προβλήματα στύσης!
Όταν μιλάμε για ασφαλές σεξ, το ανδρικό προφυλακτικό είναι από τις καλύτερες επιλογές. Η προστασία από πιθανή εγκυμοσύνη και από μετάδοση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ), είναι από τις βασικότερες παραμέτρους που θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν σε μια νέα περιστασιακή ή πιο σταθερή σεξουαλική επαφή. Ωστόσο στο μυαλό αρκετών ανδρών η χρήση προφυλακτικού συνεπάγεται και απώλεια αίσθησης κατά τη διείσδυση, επομένως και μειωμένη διέγερση και βαθμιαία απώλεια της στύσης, με αποτέλεσμα να επιλέγουν να αποφύγουν τη χρήση του.
“Δεν χρησιμοποιώ προφυλακτικό γιατί φοβάμαι ότι θα χάσω τη στύση μου!, …φταίει το προφυλακτικό που μου πέφτει!, …ρισκάρω να κολλήσω κάποιο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, αλλά να γίνω ρεζίλι χάνοντας τη στύση μου;” λόγια πολλών ανδρών, κυρίως νεαρών, που έρχονται στο χώρο μας για να αντιμετωπίσουν τη στυτική δυσλειτουργία.
Υπάρχει, όμως, πραγματικά συσχέτιση του προφυλακτικού με την απώλεια της στύσης ή είναι κάτι που σχετίζεται περισσότερο με το άγχος του άνδρα; Αυτό ακριβώς επιχείρησε να αποδείξει έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Sexual Medicine. Στην έρευνα πήραν μέρος 479 ετεροφυλόφιλοι άνδρες, 18 έως 24 ετών που χρησιμοποιούσαν προφυλακτικό στις σεξουαλικές τους επαφές και το θεωρούσαν υπεύθυνο για τα επεισόδια στυτικής απώλειας, τους τελευταίους 3 μήνες. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε το Διεθνές Ερωτηματολόγιο για το Δείκτη Σεξουαλικής Δυσλειτουργίας (IIEF-5).
Οι ερωτηθέντες δήλωσαν για τη σεξουαλική τους λειτουργία και τη χρήση προφυλακτικού:
- 38% δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα
- 14% είχε περιστασιακά πρόβλημα
- 16% είχε επεισόδια απώλειας στύσης στη μέση της σεξουαλικής επαφής,
- 32% έτυχε να χάσει τη στύση του την ώρα που σταματάει τις ερωτικές περιπτύξεις για να φορέσει το προφυλακτικό και να προχωρήσει στη σεξουαλική πράξη.
Στην έρευνα διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που αντιμετώπιζαν προβλήματα στη διατήρηση της στύσης όταν έβαζαν προφυλακτικό, είχαν τις ίδιες δυσκολίες και χωρίς τη χρήση του. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα επεισόδια στυτικής δυσλειτουργίας δεν οφείλονται στη χρήση ή στο σχεδιασμό του προφυλακτικού αλλά στην ελλιπή εκπαίδευση των νεαρών ανδρών, στην απειρία τους γύρω από τη χρήση του, αλλά και στο άγχος που είχαν.
Επίσης, φάνηκε πως η αποφυγή της χρήσης προφυλακτικού προκύπτει συνήθως όταν την πρώτη φορά προσπαθήσουν να βάλουν προφυλακτικό και βλέπουν ότι παρουσιάζουν απώλεια στύσης. Με τον τρόπο αυτό συνδυάζεται το προφυλακτικό με την απώλεια της στύσης και επιλέγεται η «εύκολη» λύση της σεξουαλικής επαφής χωρίς προφύλαξη, στο βωμό του να μη «ρεζιλευτούν» μπροστά στην σύντροφό τους.
Συμπερασματικά, το προφυλακτικό φαίνεται πως δεν στερεί κάτι από την απόλαυση και δεν δημιουργεί προβλήματα στους σεξουαλικούς συντρόφους. Και οι δύο απολαμβάνουν το σεξ με προφυλακτικό στον ίδιο βαθμό, όπως θα το απολάμβαναν και αν δεν χρησιμοποιούσαν!
Learn More
Σεξ και πώς να επικοινωνήσω με τον σύντροφο μου
Η υγιής σεξουαλική ζωή είναι σημαντική για την συνολική ευημερία και δυναμική μιας συντροφικής σχέσης. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι οι σύντροφοι να διατηρούν μια ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία σχετικά με τις σεξουαλικές τους ανάγκες, τις προτιμήσεις και επιθυμίες τους. Ωστόσο, πολλοί μπορεί να δυσκολεύονται να τα μοιραστούν από φόβο μήπως κατακριθούν ή απορριφθούν ή μήπως πληγώσουν το σύντροφο τους.
Πώς μπορείτε, λοιπόν, να ξεκινήσετε να μιλάτε με τον σύντροφο σας για το σεξ;
Ανακαλύψτε τι σας αρέσει
Το πρώτο βήμα στη σεξουαλική επικοινωνία με τον σύντροφο είναι να γνωρίζετε εσείς οι ίδιοι τις επιθυμίες σας και τι σας αρέσει. Είναι σημαντικό να νιώθετε άνετα με τη σεξουαλικότητα σας και να έχετε εξερευνήσει τις συμπεριφορές, τα ερεθίσματα και τις φαντασιώσεις που μεγιστοποιούν τη σεξουαλική διέγερση και απόλαυση. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο πιθανό να αναζητήσετε συντρόφους με τους οποίους θα συμβαδίζετε ως προς αυτές και θα αισθάνεστε πιο άνετα να τις μοιραστείτε και να τις πραγματοποιήσετε.
Μην παραλείπετε να αναφερθείτε στα θετικά
Η συζήτηση γύρω από τις σεξουαλικές επιθυμίες και προτιμήσεις είναι καλό να υπάρχει από νωρίς στη ζωή του ζευγαριού. Οι σύντροφοι δεν θα πρέπει να ξεχνάνε τα οφέλη της θετικής ανατροφοδότησης και ενίσχυσης. Πολλές φορές, μετά την ολοκλήρωση της σεξουαλικής επαφής τα ζευγάρια μπορεί να συζητήσουν για αυτήν την εμπειρία σχετικά με το τι τους άρεσε περισσότερο ή λιγότερο. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ο σύντροφος σας ενδιαφέρεται για την ικανοποίηση σας και μπορεί να βιώνει ανασφάλειες. Επομένως, είναι σημαντικό να μην εστιάζετε στα αρνητικά αλλά να τον ενισχύετε όταν κάνει κάτι που σας αρέσει.
Μιλήστε ή δείξτε τις προτιμήσεις σας κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών ή του σεξ
Στην επικοινωνία για το σεξ με τον σύντροφο παίζει ρόλο τόσο η λεκτική όσο και μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας. Η συζήτηση για το τι σας αρέσει και τι όχι μπορεί να έρθει «φυσικά» κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών παιχνιδιών ή της σεξουαλικής επαφής. Αν είστε διστακτικοί πχ να του πείτε ότι κάτι που κάνει σας αρέσει, μπορείτε να του το δείξετε με επιφωνήματα, ενθαρρύνοντας τον να συνεχίσει. Αντίστοιχα, στην περίπτωση που θα θέλατε κάτι να γίνεται διαφορετικά, μπορείτε να του το δείξετε καθοδηγώντας τον με το χέρι σας, χωρίς, όμως, να γίνεστε επικριτικοί και να χάνετε την ψυχική επαφή και σεξουαλική σύνδεση σας.
Ανατρέξτε σε ταινίες ή άρθρα
Αν δυσκολεύεστε να μοιραστείτε με τον σύντροφο σας τις επιθυμίες σας μπορείτε να κάνετε μια αναφορά σε κάποια ταινία ή κάποιο άρθρο που διαβάσατε σχετικά με αυτές και να ζητήσετε τη γνώμη του για το τι πιστεύει ή αν θα ήταν ανοιχτός σε αυτές.
Διατηρείστε μια υγιή επικοινωνία συνολικά στη σχέση σας
Είναι γεγονός πως τα ζευγάρια που διατηρούν μια υγιή επικοινωνία γενικότερα στο πλαίσιο της σχέσης τους είναι πιο πιθανό να μοιραστούν τους προβληματισμούς και τις επιθυμίες τους σχετικά με την σεξουαλική τους ζωή. Επομένως, είναι σημαντικό η επικοινωνία με τον σύντροφο σας να χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια και κατανόηση σε καθημερινό επίπεδο.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Η σεξουαλική ζωή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Η περίοδος της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του ερχομού του παιδιού αποτελεί τον πλέον καθοριστικό σταθμό στην ζωή ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Το ζευγάρι που αποφασίζει να περάσει σε αυτόν το σημαντικό ρόλο του γονιού έρχεται αντιμέτωπο με πολλές αλλαγές σε βιολογικό, σωματικό και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο.
Η σεξουαλικότητα και των δύο συντρόφων διαφοροποιείται, ενώ το ζευγάρι δοκιμάζεται, καθώς βιώνει πρωτόγνωρες εμπειρίες. Η σεξουαλική επιθυμία παρουσιάζει διακυμάνσεις, με την γυναίκα που βλέπει το σώμα της να αλλάζει και τον άνδρα που δυσκολεύεται συχνά να την κατανοήσει, καθώς εκείνη βιώνει ορμονικές και συναισθηματικές μεταβολές.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι αλλαγές στις ορμόνες είναι τόσο έντονες που πυροδοτούν μια σειρά από συμπτώματα, όπως ευερεθιστότητα, μελαγχολία, άγχος, αυξημένη όρεξη. Ταυτόχρονα, η γυναίκα υφίσταται μια δραματική αλλαγή στην εικόνα του σώματος της, με σημαντική αύξηση του βάρους που συνοδεύεται από αυξημένη αποθήκευση λίπους και πρήξιμο. Η γυναίκα βλέπει την κοιλιά και το στήθος της να μεγαλώνουν και το δέρμα της να αποκτά σημάδια.
Οι αλλαγές που επιφέρει η εγκυμοσύνη στο σώμα της επηρεάζουν σημαντικά την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμηση της. Μια αρνητική αλλαγή στον τρόπο που η γυναίκα αντιλαμβάνεται το σώμα της καθορίζει σημαντικά και τη σεξουαλική της ζωή, και ειδικά τη διάθεση της απέναντι στο σεξ. Επί παραδείγματι, μπορεί να αναρωτιέται αν εξακολουθεί να είναι επιθυμητή και αρεστή και να εκφράζει την ανασφάλεια της αποφεύγοντας τη σεξουαλική επαφή, γεγονός το οποίο ο σύντροφος εκλαμβάνει ως απόρριψη. Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να αισθάνεται παραμελημένος και να καταφεύγει στον αυνανισμό, κάτι που συμβάλλει περαιτέρω στη συναισθηματική απομάκρυνση και σεξουαλική απομόνωση του ζευγαριού. Ωστόσο, είναι σημαντικό ο άνδρας να της δείχνει την επιθυμία του και να της εκφράζει ότι εξακολουθεί να τη θέλει το ίδιο, διεκδικώντας τη σεξουαλική επαφή. Αντίστοιχα, η γυναίκα δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο ερωτισμός και η σεξουαλικότητας της δεν χάνονται επειδή είναι έγκυος, αλλά διαφοροποιούνται ως προς τον τρόπο έκφρασης.
Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε ελάττωση της σεξουαλικής έκφρασης του ζευγαριού είναι και η εστίαση της προσοχής και του ενδιαφέροντος και των δύο συντρόφων στο έμβρυο που η γυναίκα κυοφορεί. Είναι πιθανό να αποφεύγουν την σεξουαλική επαφή από φόβο μήπως προκληθεί κάποιο κακό στο έμβρυο. Είναι γεγονός ότι η σεξουαλική επαφή του ζευγαριού θα πρέπει να είναι λιγότερο έντονη, αποφεύγοντας στάσεις και κινήσεις που θα μπορούσαν να το βλάψουν. Ωστόσο, τα ζευγάρια θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούν να απολαμβάνουν την σεξουαλική τους ζωή μέχρι τον όγδοο μήνα της κύησης, εφόσον δεν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι διακοπής της σεξουαλικής επαφής, ενώ σε κάθε περίπτωση αντίστοιχοι προβληματισμοί θα πρέπει να συζητιούνται με τον γυναικολόγο. Εξάλλου, εξίσου απολαυστικά με την σεξουαλική επαφή είναι τόσο τα προκαταρκτικά ερωτικά παιχνίδια όσο και ο χρόνος, οι αγκαλιές και τα χάδια που μοιράζονται οι σύντροφοι μετά την σεξουαλική επαφή.
Η διατήρηση μιας ενεργούς σεξουαλικής ζωής κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης ενισχύει και τον συναισθηματικό δεσμό των συντρόφων, προετοιμάζοντας τους για την καινούρια περίοδο της κοινής τους ζωής. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες που συνεχίζουν τη σεξουαλική τους ζωή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν καλύτερη ψυχική και σωματική εικόνα, τόσο κατά τον τοκετό όσο και μετά, κατά την περίοδο της λοχείας, γεγονός που επιδρά θετικά και στην ψυχική και σωματική υγεία του μωρού που θα γεννηθεί.
Οι αλλαγές που συμβαίνουν στη σεξουαλική ζωή των δυο ερωτικών συντρόφων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό, ενώ η συνεχής, ειλικρινής και αμοιβαία επικοινωνία του ζευγαριού αποτελεί βασική προϋπόθεση για ασφαλείς και ικανοποιητικές σεξουαλικές επαφές κατά την εγκυμοσύνη.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Οι επιπτώσεις του Covid-19 στην ψυχική και σεξουαλική υγεία
Η πανδημία Covid-19 συνεχίζει να αποτελεί μέρος της καθημερινότητας μας, καθορίζοντας τη συμπεριφορά μας σε ατομικό, διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, με εμφανείς και ισχυρές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική όσο και στην σεξουαλική υγεία και ζωή.
Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι μακροχρόνιες συνέπειες της νόσησης με Covid στην ψυχική υγεία. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία έχει παρατηρηθεί αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως άγχους, κατάθλιψης, κατάχρησης αλκοόλ και άλλων εθιστικών ουσιών, διαταραχής του ύπνου, αυτοκτονικών σκέψεων, σε άτομα που νόσησαν με Covid-19 ακόμα και έναν χρόνο μετά την αρχική νόσηση.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό British Medical Journal (BMJ) όσοι είχαν νοσήσει με Covid-19 σε βάθος ενός έτους είχαν 60% μεγαλύτερο κίνδυνο να διαγνωστούν αργότερα με κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας ή να τους συνταγογραφηθεί κάποιο ψυχοφάρμακο. Ο κίνδυνος εμφάνισης ψυχολογικού προβλήματος αυξανόταν κατά 86% στην περίπτωση των ανθρώπων που είχε χρειαστεί να νοσηλευτούν λόγω κορωνοϊού.
Φυσικά, και η σεξουαλική υγεία και ζωή ως άρρηκτα συνδεδεμένες με τις συνθήκες ζωής του ατόμου, δε θα μπορούσαν να μην επηρεαστούν από την έλευση του Covid-19. Έχει βρεθεί ότι σχεδόν ο μισός Αμερικάνικος πληθυσμός, ηλικίας 18-35 ετών, αναφέρει σεξουαλικά προβλήματα στη σεξουαλική επαφή, όπως μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, ασυμφωνία στα σεξουαλικά κίνητρα και σεξουαλικές δυσλειτουργίες (διαταραχές στον οργασμό και στη στύση).
Τα δεδομένα ισχύουν τόσο για τα έγγαμα ζευγάρια, που, κυρίως στη διάρκεια της καραντίνας, περιορίστηκαν εντός σπιτιού με την διαρκή παρουσία των παιδιών και την έλλειψη ιδιωτικότητας και προσωπικού χρόνου, όσο και για τα ζευγάρια που είχαν σχέσεις εξ αποστάσεως ή τα άτομα που δεν βρίσκονταν σε κάποια σχέση, των οποίων οι ευκαιρίες για σεξουαλική επαφή μειώθηκαν έτι περισσότερο. Ωστόσο, ο κύριος λόγος για τη μείωση της σεξουαλικής ζωής είναι το αίσθημα ανασφάλειας και το άγχος το οποίο υφίστανται οι άνθρωποι από την αρχή της πανδημίας, γεγονός που μετατόπισε το ενδιαφέρον από την έκφραση της σεξουαλικότητας στην καθημερινή επιβίωση.
Χαρακτηριστική είναι η σχέση αλληλεπίδρασης που υφίσταται ανάμεσα στον Covid-19 και τη Στυτική Δυσλειτουργία. Ειδικότερα, οι άνδρες που έχουν νοσήσει με Covid-19 έχουν 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν Στυτική Δυσλειτουργία σε σύγκριση με εκείνους που δεν έχουν νοσήσει, ανεξαρτήτως του αν αντιμετωπίζουν κάποια αγχώδη ή καταθλιπτική διαταραχή ή έχουν αυξημένο δείκτη μάζας σώματος. Αντίστοιχα, τα άτομα που αντιμετωπίζουν Στυτική Δυσλειτουργία έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν με Covid -19, λόγω των υποκείμενων ιατρικών παθήσεων που επηρεάζουν τη στύση και τη συνολική υγεία του ατόμου όπως υπέρταση, παχυσαρκία, διαβήτη και ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Από τα παραπάνω δεδομένα γίνεται πρόδηλη η ανάγκη αντιμετώπισης των επιπτώσεων τόσο στην ψυχική όσο και στην σεξουαλική υγεία, ιδιαίτερα όσων νόσησαν με κορωνοϊό, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Η αμφίδρομη σχέση ψυχικής και σεξουαλικής υγείας
Η ψυχική και η σεξουαλική υγεία είναι δύο απαραίτητες παράμετροι στη ζωή του ανθρώπου οι οποίες είναι αλληλένδετες.
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. η ψυχική υγεία ορίζεται ως “η κατάσταση ευεξίας όπου κάθε άτομο αντιμετωπίζει με επιτυχία τα προβλήματα της ζωής, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και να συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό του περιβάλλον και όχι απλά η απουσία ενός προβλήματος ή μιας «διαταραχής». Προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση και στη σεξουαλική λειτουργικότητα του ατόμου, η οποία εκδηλώνεται διαφορετικά στον καθένα. Επί παραδείγματι, η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας και διέγερσης. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει κυρίως στους ανθρώπους που έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα δυσφορικά συναισθήματα τους και να αποσύρονται κοινωνικά. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να στρέφουν τα αρνητικά συναισθήματα προς τον εαυτό τους, να έχουν αισθήματα αναξιότητας και ιδέες αυτομομφής, με αποτέλεσμα να μην έχουν την διάθεση για να απολαύσουν σεξουαλικές εμπειρίες.
Αφετέρου, η κατάθλιψη μπορεί να επιφέρει μια αντίθετη επίδραση σε κάποιες περιπτώσεις, προκαλώντας έντονη σεξουαλική συμπεριφορά ή την υιοθέτηση επικίνδυνων σεξουαλικών συμπεριφορών. Αυτό συμβαίνει σε εκείνους που εξωτερικεύουν τα αρνητικά συναισθήματα τους, στην προσπάθεια τους να τα διαχειριστούν. Πιο συγκεκριμένα, αυτά τα άτομα μπορεί να χρησιμοποιούν το σεξ σαν ένα μέσο απόσπασης από τον ψυχικό πόνο ή να ασχολούνται με επικίνδυνες δραστηριότητες, με σκοπό να βιώσουν μια αίσθηση ζωντάνιας ή να ρυθμίσουν την ψυχική τους διάθεση.
Αντίστοιχα, η σεξουαλική υγεία, δηλαδή η κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και όχι απλώς η απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία του ατόμου. Επί παραδείγματι, τα άτομα που έχουν μολυνθεί με Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα, όπως ΗPV ή HIV, μπορεί να βιώνουν ανασφάλεια, να έχουν αισθήματα ντροπής και αυτοενοχής, να ανησυχούν για την αντίδραση και τη στάση του συντρόφου τους και τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην σωματική τους υγεία. Ως απόρροια είναι πιθανό να αισθάνονται μοναξιά και άγχος.
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η σεξουαλική υγεία επιδρά στην ψυχική είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Πιο συγκεκριμένα, άτομα που αντιμετωπίζουν άγχος επίδοσης πχ ως προς την ικανότητα απόκτησης ή διατήρησης στύσης μπορεί να αισθάνονται ντροπή, αμηχανία και άγχος, να ανησυχούν συστηματικά και να χαρακτηρίζονται από μια υπεραπασχόληση με την πιθανότητα αποτυχίας, προκαλώντας μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η ψυχική τους υγεία, οδηγούμενοι ενδεχομένως στην κατάθλιψη.
Επομένως, όταν κανείς φροντίζει την ψυχική του υγεία πρέπει να λαμβάνει υπόψιν και τη σεξουαλική του υγεία και το αντίστροφο. Κρίνεται σημαντικό το άτομο να αναζητά την κατάλληλη καθοδήγηση και θεραπευτική αντιμετώπιση ανάλογα με το αντίστοιχο πρόβλημα, χωρίς να αισθάνεται ντροπή και αμηχανία.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: Miltz, A. R., Rodger, A. J., Phillips, A. N., Sewell, J., Edwards, S., Allan, S., … & Lampe, F. C. (2021). Opposing associations of depression with sexual behaviour: implications for epidemiological investigation among gay, bisexual and other men who have sex with men. Sexually Transmitted Infections.
Learn More
Η στάση της γυναίκας στο στυτικό πρόβλημα του συντρόφου της
Η δυσκολία στην απόκτηση ή διατήρηση της στύσης επηρεάζει αρνητικά όχι μόνο τον άνδρα αλλά και τη σύντροφο του, η οποία μπορεί να αισθάνεται σύγχυση και ανησυχία ότι δεν είναι πλέον ποθητή ή ότι ο σύντροφος της την απατά. Αυτές οι σκέψεις πιθανόν να της προκαλέσουν άγχος και να επηρεάσουν αρνητικά την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση της. Το στυτικό πρόβλημα επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή αλλά και τη γενικότερη σχέση του ζευγαριού, καθώς μπορεί να αποτελεί πηγή εντάσεων και να μειώνει την οικειότητα και την έκφραση τρυφερότητας μεταξύ των συντρόφων.
Συχνά η γυναίκα παρηγορεί το σύντροφο της σε μια προσπάθεια να του προσφέρει υποστήριξη, με φράσεις όπως «δεν έγινε και τίποτα» ή «μην το σκέφτεσαι». Ωστόσο, αυτή της η στάση ενίοτε μπορεί να επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, με τον άνδρα να αισθάνεται πως η σύντροφος του δεν μοιράζεται την αγωνία του για το πρόβλημα και την εκλαμβάνει ως απαθή και αδιάφορη. Έτσι, απομακρύνει τον άνδρα από την αναζήτηση βοήθειας και συντηρεί το στυτικό πρόβλημα.
Άλλες φορές δεν αποκλείεται η γυναίκα να θυμώνει και να εκφράζεται εχθρικά απέναντι στο σύντροφο της καθώς ερμηνεύει τη στυτική του δυσκολία ως έλλειψη επιθυμίας για εκείνη. Ο καταλογισμός ευθυνών, εγκλωβίζει τον άνδρα ακόμα στο αίσθημα της απελπισίας, της ενοχής και της σεξουαλικής ανεπάρκειας.
Η αντίδραση της συντρόφου στη στυτική δυσλειτουργία παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς θα διαχειριστεί ο άνδρας αυτήν του την δυσκολία. Η ευθύνη για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι και των δύο, καθώς το στυτικό πρόβλημα επηρεάζει και τους δύο συντρόφους. Το ζευγάρι συνεργατικά οφείλει να αναζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό, με την γυναίκα να κατέχει ενεργητικό ρόλο στην θεραπεία, συμμετέχοντας και παρέχοντας συναισθηματική υποστήριξη.
Learn More
Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία στη γυναίκα: πού οφείλεται;
Η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία είναι ένα από τα πιο συχνά προβλήματα που απασχολούν τη γυναίκα, χωρίς, ωστόσο, να συνεπάγεται απαραίτητα και την μείωση των σεξουαλικών επαφών. Αν υπάρξει σεξουαλική προσέγγιση, μπορεί να ανταποκριθεί και να απολαύσει τη σεξουαλική πράξη. Συνήθως όμως στη γυναίκα που παρουσιάζεται αυτό το πρόβλημα παρατηρείται και μείωση των σεξουαλικών της επαφών, καθώς αποφεύγει την σεξουαλική εμπλοκή. Όταν λοιπόν μια γυναίκα εμφανίζει υποτονική σεξουαλική διάθεση, αποφεύγει τη σεξουαλική επαφή και έχει μειωμένες ή καθόλου σεξουαλικές φαντασιώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε γίνεται λόγος για μια σεξουαλική δυσλειτουργία.
Η σεξουαλική επιθυμία επηρεάζεται τόσο από βιολογικούς όσο και από ψυχολογικούς παράγοντες. Οι βιολογικοί παράγοντες σχετίζονται με τα επίπεδα των ορμονών, οιστρογόνων ή ανδρογόνων, η μείωση των οποίων προκαλεί και πτώση στη σεξουαλική διάθεση της γυναίκας. Αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν κυρίως στην περίοδο της εμμηνόπαυσης, ενώ η σεξουαλική επιθυμία επανέρχεται με τον καιρό σε ικανοποιητικά επίπεδα. Άλλοι βιολογικοί παράγοντες αφορούν τη σωματική υγεία της γυναίκας που μπορεί να αντιμετωπίζει παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα ή παρενέργειες από κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην μείωση της σεξουαλικής διάθεσης της γυναίκας ποικίλλουν.
- Η επίδραση των αντιλήψεων και των προτύπων που υιοθετεί από τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο και το περιβάλλον της είναι καθοριστικής σημασίας για το πώς νιώθει με τον εαυτό της, κατά πόσο διεκδικεί και εκφράζει την σεξουαλικότητα της. Η γυναίκα βομβαρδίζεται από πληροφορίες σχετικά με το ποιοι είναι οι κατάλληλοι τρόποι συμπεριφοράς για να θεωρείται ελκυστική, ποιες είναι οι σωστές αναλογίες σώματος, δημιουργώντας «πρέπει», που την εγκλωβίζουν και την μπλοκάρουν σεξουαλικά. Η εικόνα σώματος, το πώς νιώθει, τι σκέφτεται και πώς εκφράζεται μέσα από το σώμα της, παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στο πόσο έντονη σεξουαλική επιθυμία θα έχει και στην έκφραση της σεξουαλικότητας της.
- Καθοριστική είναι και η ποιότητα της σχέσης, αν υπάρχει επικοινωνία, τσακωμοί, συγκρούσεις, το πώς αισθάνεται η γυναίκα για τον σύντροφο της, καθώς και η στάση του συντρόφου απέναντι της. Η διεκδίκηση και η συναισθηματική εμπλοκή του συντρόφου, μπορεί να πυροδοτήσουν τη σεξουαλική διάθεση της γυναίκας.
- Ενίοτε η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία μπορεί να συνυπάρχει με κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, όπως κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις κρίνεται σκόπιμο να αντιμετωπίζεται και το ψυχολογικό πρόβλημα, έτσι ώστε να βελτιωθεί και το σεξουαλικό.
- Επιπλέον, η ύπαρξη κάποιας σεξουαλικής δυσλειτουργίας τόσο στην ίδια, όπως δυσκολία στον οργασμό ή πόνο κατά την σεξουαλική επαφή, όσο και στον σύντροφο της, ενδέχεται να λειτουργήσουν κατασταλτικά για τη σεξουαλική της διάθεση.
- Τέλος, σημαντικό ρόλο παίζουν και η αυστηρή ανατροφή και ηθικές αξίες που μετέδωσε το οικογενειακό της περιβάλλον σε νεαρή ηλικία, δημιουργώντας της την εντύπωση ότι το σεξ είναι κάτι κακό ή και ανήθικο.
Η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία τόσο της ίδιας της γυναίκας, η οποία αγχώνεται για τον σύντροφο και τη σχέση της και πιέζεται, όσο του συντρόφου της, ο οποίος μπορεί να αισθάνεται απόρριψη, θυμό, να νιώθει μη επιθυμητός ή να θεωρεί ότι ο ίδιος ευθύνεται. Η επικοινωνία στο ζευγάρι και η αναζήτηση της θεραπευτικής προσέγγισης μέσα από έναν ειδικό αποτελούν τα κλειδιά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της μειωμένης σεξουαλικής επιθυμίας.
Learn More
Η σημασία των προκαταρκτικών παιχνιδιών και των φιλιών στο σεξ
Αναμφίβολα το «σεξ στα γρήγορα» είναι προκλητικό και συχνά συναρπαστικό. Είναι η ουσιαστική εξωτερίκευση της ενστικτώδους επιθυμίας και του πάθους που κυριαρχεί σε ένα ζευγάρι. Ωστόσο, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες τείνουν να συμφωνούν ότι οι ποιοτικότερες σεξουαλικές επαφές συνοδεύονται από προκαταρκτικά παιχνίδια που προσφέρουν μεγαλύτερη ικανοποίηση και στις δύο πλευρές.
Ως προκαταρκτικό παιχνίδι ορίζεται το σύνολο των διαπροσωπικών, ψυχολογικών και σωματικών ενεργειών που έχουν σκοπό να δημιουργήσουν και να αυξήσουν τη σεξουαλική διέγερση. Από ψυχολογική σκοπιά, τα προκαταρκτικά ενισχύουν το αίσθημα της ασφάλειας και της συναισθηματικής εγγύτητας μέσα στο ζευγάρι. Έρευνες δείχνουν ότι ενισχύουν τη σχέση του ζευγαριού τόσο εντός όσο και εκτός από την κρεβατοκάμαρα, ειδικά στις μακροχρόνιες σχέσεις.
Τα φιλιά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των προκαταρκτικών παιχνιδιών των ανθρώπων στο σεξ, αλλά και στην καθημερινότητά τους γενικότερα. Τη σημασία τους για την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού μελέτησε έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Sexual and Relationship Therapy. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από 1.606 συμμετέχοντες με μέσο όρο ηλικίας τα 35 έτη, οι οποίοι βρίσκονταν σε σταθερή σχέση για τουλάχιστον δύο χρόνια. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε πως η συχνότητα των φιλιών σχετίζεται:
- με τη σεξουαλική ικανοποίηση που λάμβαναν οι σύντροφοι στις επαφές τους,
- με το βαθμό ικανοποίησης από τη σχέση.
Η συχνότητα των φιλιών είχε θετική συσχέτιση με όλα τα στάδια του σεξουαλικού κύκλου ανδρών και γυναικών (επιθυμία, διέγερση, οργασμός, σεξουαλική ικανοποίηση), ενώ οι συμμετέχοντες ανέφεραν και εντονότερα θετικά συναισθήματα για το σύντροφό τους συνολικά. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τη σημασία του φιλιού ως μέρος των προκαταρκτικών παιχνιδιών, τα οποία συχνά παραμελούν τα ζευγάρια στις σεξουαλικές τους επαφές. Ωστόσο τα προκαταρκτικά είναι ένα παιχνίδι των σωματικών αισθήσεων και των ψυχικών εκφράσεων των συντρόφων, όπου ο λόγος και ο χώρος σκηνοθετούν τους ρόλους που θα τους οδηγήσουν στην απόλαυση και στην κορύφωση.
Busby, D. M., Hanna-Walker, V., & Leavitt, C. E. (2020). A kiss is not just a kiss: kissing frequency, sexual quality, attachment, and sexual and relationship satisfaction. Sexual and Relationship Therapy, 1-17.
Learn More
Η συζήτηση των σεξουαλικών προβλημάτων με το σύντροφο κάνει καλό στη γυναίκα!
Όταν μιλάμε για προβλήματα στη σεξουαλική λειτουργία της γυναίκας αναφερόμαστε στις δυσκολίες που μπορεί να βιώσει σε ό,τι αφορά την επιθυμία, τη διέγερση, τον οργασμό ή και τον πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Σύμφωνα με ερευνητικές μελέτες το 43% των γυναικών αναφέρει ότι κάποια στιγμή στη ζωή του, αντιμετώπισε τουλάχιστον ένα σεξουαλικό πρόβλημα ενώ ταυτόχρονα το 12% ανέφερε σημαντική αγωνία για το ζήτημα αυτό. Τα σεξουαλικά προβλήματα μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς την ψυχολογική, τη σεξουαλική και την γενικότερη ευημερία των γυναικών, ενώ συνδέονται με:
- εντονότερα καταθλιπτικά συμπτώματα
- μειωμένη σεξουαλική ζωή
- μικρότερο βαθμό ικανοποίησης από τη σχέση.
Πρόσφατη μελέτη, με δείγμα γυναίκες 18 έως 45 ετών, διερεύνησε το ποσοστό εκείνων που αντιμετωπίζουν κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία ως προς την απόφασή τους να «αποκαλύψουν» στο σύντροφό τους την κατάσταση που βιώνουν ή την επιλογή να την αποκρύψουν.
Σκοπός της έρευνας ήταν να μπορέσει να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με τις συνέπειες που έχει κάθε απόφαση για τη γυναίκα σχετικά με τα καταθλιπτικά συμπτώματα που εμφανίζει, τη σεξουαλική της λειτουργία και τον βαθμό ικανοποίησής της από τη σχέση. Τα ευρήματα έδειξαν ότι τα 2/3 των γυναικών που συμμετείχαν μίλησαν ανοιχτά για τα σεξουαλικά τους προβλήματα με τον σύντροφό τους. Οι γυναίκες αυτές ανέφεραν:
- ηπιότερα συμπτώματα κατάθλιψης,
- καλύτερη σεξουαλική λειτουργία
- μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη σχέση τους,
συγκριτικά με τις γυναίκες που δεν είχαν αποκαλύψει τίποτα.
Η έκφραση και η αποκάλυψη ενός σεξουαλικού προβλήματος μπορεί:
- να ενισχύσει τα συναισθήματα υποστήριξης του άνδρα προς τη σύντροφό του
- να μειώσει τις αρνητικές σκέψεις που αυθόρμητα κάνει εκείνη
Παλαιότερες έρευνες, εξάλλου, έχουν δείξει ότι η ύπαρξη ενός σεξουαλικού προβλήματος στη γυναίκα συνδέεται με αισθήματα ενοχής, ντροπής και ανεπάρκειας ως προς τον σεξουαλικό της ρόλου που βαθμιαία οδηγούν σε απομόνωση και ψυχρότητα στο ζευγάρι.
Η αποκάλυψη και η ειλικρινής συζήτηση του προβλήματος μέσα στο ζευγάρι μπορεί να αποτελέσει το γόνιμο έδαφος πάνω στο οποίο οι δύο σύντροφοι μπορούν να προσαρμόσουν τις σεξουαλικές τους δραστηριότητες, ανάλογα με το πρόβλημα, και να αναζητήσουν λύση μέσα από τη βοήθεια ενός ειδικού σεξουαλικής υγείας. Αδιαμφισβήτητα η αμοιβαία αναζήτηση καθοδήγησης και συμβουλευτικής υποστήριξης προσφέρει καλύτερη ενημέρωση, και επομένως κατανόηση του προβλήματος καθώς και ποιοτικότερα θεραπευτικά αποτελέσματα ούτως ώστε να μπορέσει το ζευγάρι να απολαύσει και πάλι τη σεξουαλική του ζωή.
Learn More