Η αμφίδρομη σχέση ψυχικής και σεξουαλικής υγείας
Η ψυχική και η σεξουαλική υγεία είναι δύο απαραίτητες παράμετροι στη ζωή του ανθρώπου οι οποίες είναι αλληλένδετες.
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. η ψυχική υγεία ορίζεται ως “η κατάσταση ευεξίας όπου κάθε άτομο αντιμετωπίζει με επιτυχία τα προβλήματα της ζωής, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και να συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό του περιβάλλον και όχι απλά η απουσία ενός προβλήματος ή μιας «διαταραχής». Προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση και στη σεξουαλική λειτουργικότητα του ατόμου, η οποία εκδηλώνεται διαφορετικά στον καθένα. Επί παραδείγματι, η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας και διέγερσης. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει κυρίως στους ανθρώπους που έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα δυσφορικά συναισθήματα τους και να αποσύρονται κοινωνικά. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να στρέφουν τα αρνητικά συναισθήματα προς τον εαυτό τους, να έχουν αισθήματα αναξιότητας και ιδέες αυτομομφής, με αποτέλεσμα να μην έχουν την διάθεση για να απολαύσουν σεξουαλικές εμπειρίες.
Αφετέρου, η κατάθλιψη μπορεί να επιφέρει μια αντίθετη επίδραση σε κάποιες περιπτώσεις, προκαλώντας έντονη σεξουαλική συμπεριφορά ή την υιοθέτηση επικίνδυνων σεξουαλικών συμπεριφορών. Αυτό συμβαίνει σε εκείνους που εξωτερικεύουν τα αρνητικά συναισθήματα τους, στην προσπάθεια τους να τα διαχειριστούν. Πιο συγκεκριμένα, αυτά τα άτομα μπορεί να χρησιμοποιούν το σεξ σαν ένα μέσο απόσπασης από τον ψυχικό πόνο ή να ασχολούνται με επικίνδυνες δραστηριότητες, με σκοπό να βιώσουν μια αίσθηση ζωντάνιας ή να ρυθμίσουν την ψυχική τους διάθεση.
Αντίστοιχα, η σεξουαλική υγεία, δηλαδή η κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και όχι απλώς η απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία του ατόμου. Επί παραδείγματι, τα άτομα που έχουν μολυνθεί με Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα, όπως ΗPV ή HIV, μπορεί να βιώνουν ανασφάλεια, να έχουν αισθήματα ντροπής και αυτοενοχής, να ανησυχούν για την αντίδραση και τη στάση του συντρόφου τους και τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην σωματική τους υγεία. Ως απόρροια είναι πιθανό να αισθάνονται μοναξιά και άγχος.
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η σεξουαλική υγεία επιδρά στην ψυχική είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Πιο συγκεκριμένα, άτομα που αντιμετωπίζουν άγχος επίδοσης πχ ως προς την ικανότητα απόκτησης ή διατήρησης στύσης μπορεί να αισθάνονται ντροπή, αμηχανία και άγχος, να ανησυχούν συστηματικά και να χαρακτηρίζονται από μια υπεραπασχόληση με την πιθανότητα αποτυχίας, προκαλώντας μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η ψυχική τους υγεία, οδηγούμενοι ενδεχομένως στην κατάθλιψη.
Επομένως, όταν κανείς φροντίζει την ψυχική του υγεία πρέπει να λαμβάνει υπόψιν και τη σεξουαλική του υγεία και το αντίστροφο. Κρίνεται σημαντικό το άτομο να αναζητά την κατάλληλη καθοδήγηση και θεραπευτική αντιμετώπιση ανάλογα με το αντίστοιχο πρόβλημα, χωρίς να αισθάνεται ντροπή και αμηχανία.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: Miltz, A. R., Rodger, A. J., Phillips, A. N., Sewell, J., Edwards, S., Allan, S., … & Lampe, F. C. (2021). Opposing associations of depression with sexual behaviour: implications for epidemiological investigation among gay, bisexual and other men who have sex with men. Sexually Transmitted Infections.
Learn More
«Η επικοινωνία στη ζωή του ζευγαριού μέσα από την εικόνα της πανδημίας» – Διαδικτυακή Εκδήλωση Δήμου Αμαρουσίου
Σήμερα στις 18:00 ο Δρ. Ασκητής θα παρευρεθεί ως προσκεκλημένος ομιλητής στην διαδικτυακή εκδήλωση για την Ημέρα της Γυναίκας από τον δήμο Αμαρουσίου. Το θέμα που θα αναπτύξει θα είναι «Η επικοινωνία στη ζωή του ζευγαριού μέσα από την εικόνα της πανδημίας».
Η εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά στο www.maroussi.gr
Learn More
Τα μέτρα πρόληψης για το άνοιγμα των οίκων ανοχής
Διαβάζοντας τις οδηγίες που έδωσε στη δημοσιότητα ο Ε.Ο.Δ.Υ για τις παρεχόμενες σεξουαλικές υπηρεσίες, που περικλείονται μέσα σε 10 μέτρα πρόληψης, θα ήθελα να σχολιάσω τα εξής :
1) Τα μέτρα δείχνουν να είναι καλά μελετημένα και σοβαρά ως προς την διατύπωσή τους, ως προς τα απαιτούμενα μέτρα προφύλαξης του πελάτη αλλά και των εργαζομένων που παρέχουν τις σεξουαλικές υπηρεσίες στην διάρκεια της επαφής τους.
2) Ενώ τα μέτρα πρόληψης δείχνουν μια ισχυρή λογική προφύλαξης, η διαδικασία της εφαρμογής και της λειτουργίας της ίδιας της σεξουαλικής πράξης προβάλλεται αρκετά δύσκολη έως ανέφικτη στην ρεαλιστική εικόνα της σεξουαλικής εμπλοκής. Γιατί τα μεν μέτρα στηρίζονται στην ορθή λογική, η σεξουαλική επαφή ,όμως, κατα βάση στηρίζεται στην παρόρμηση της ηδονής και στην επιθετική σεξουαλική συμπεριφορά που προκαλεί η ίδια η σεξουαλική ένταση, “ξεχνώντας” τη λογική των μέτρων και ασφαλώς την απόλυτη και αναλυτική εφαρμογή τους.
3) Πόσο λοιπόν εφαρμόσιμο είναι ένα πρόγραμμα μέτρων, σε δύο ανθρώπους που εμπλέκονται σωματικά γυμνοί και μάλιστα έναντι αμοιβής, όπου ο πελάτης ζητάει τη σεξουαλική του ικανοποίηση, περνώντας ,ενδεχομένως, τα όρια των μέτρων προφύλαξης; Μήπως έτσι, αυξάνεται ο κίνδυνος μόλυνσης και των δύο εμπλεκομένων;
4) Αναμφίβολα, αγωνία θα προκληθεί και για τα εκδιδόμενα άτομα, τα οποία θα είναι σοβαρά εκτεθειμένα στους ανυπάκοους, απερίσκεπτους και παρορμητικούς πελάτες (δεν θα είναι λίγοι αυτοί) που στα 15 λεπτά της νόμιμης σεξουαλικής τους επίσκεψης, θα έχουν ως μοναδικό σκοπό την κορύφωσή τους. Μάλιστα, η οριοθέτηση του χρόνου, που είναι μεν σωστή ως μέτρο προφύλαξης, θα δημιουργήσει αυξημένο άγχος επίδοσης, άρα και σπασμωδικότητα στην ίδια τη σεξουαλική διαδικασία, αφήνοντας στο περιθώριο τη σκέψη “της τήρησης των μέτρων”.
Άρα, θεωρώ τα μέτρα ως καλώς οριοθετημένα, πιστεύω όμως ότι οι εφαρμογές τους με σκοπό την πρόληψη δεν θα είναι λειτουργικές, αφήνοντας “ανοιχτή την πόρτα της μόλυνσης…”
Θάνος Ασκητής
Ψυχίατρος Σεξολόγος
Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC