Παρόλο που η δυσπαρεύνια συναντάται και στα δύο φύλα είναι σημαντικά συχνότερη στις γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από επίμονο πόνο και αίσθημα καύσου στην εξωτερική και εσωτερική γεννητική περιοχή, που βιώνεται πριν ή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης, ενώ συχνά συνδέεται και με τον κολπικό σπασμό (κολεόσπασμος). Σχεδόν το 35% των γυναικών θα εμφανίσει παροδικά συμπτώματα δυσπαρεύνιας. Το βασικό χαρακτηριστικό της κατάστασης αυτής είναι ότι ο πόνος παρεμβαίνει σημαντικά στις διεισδυτικές σεξουαλικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της συνουσίας. Η δυσπαρεύνια έχει σημαντικό αντίκτυπο στη γενική υγεία της γυναίκας, καθώς και στη σχέση με τον σύντροφο της. Οι γυναίκες αναφέρουν έντονη συναισθηματική δυσφορία με άγχος και αισθήματα ενοχής και απογοήτευσης. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι γυναίκες με δυσπαρεύνια αντιμετωπίζουν σεξουαλικά προβλήματα όπως μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, ικανοποίηση και αυτοπεποίθηση.
Τα αίτια που την προκαλούν χαρακτηρίζονται τόσο από την ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας όπως είναι τα προβλήματα στη σχέση της ή η κακή αυτοεικόνα της, όσο και από οργανικές αιτίες όπως είναι η ενδομητρίωση, η κολπίτιδα και οι χειρουργικές επεμβάσεις στη γεννητική περιοχή. Η συγκεκριμένη διαταραχή οδηγεί σιγά σιγά τη γυναίκα στην μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας και στην αραίωση των σεξουαλικών επαφών, λόγω του φόβου ότι θα πονέσει αλλά και εξαιτίας του άγχους ότι δεν θα ανταποκριθεί στις σεξουαλικές προσδοκίες του συντρόφου της.
Η συμπεριφορά και η στάση του άνδρα είναι καθοριστική στην εξέλιξη της διαταραχής, καθώς μπορεί να ασκήσει ψυχολογική πίεση προς τη σύντροφο του, παραγνωρίζοντας τον πόνο και τη δυσφορία που αισθάνεται εκείνη. Αυτό συμβαίνει συνήθως διότι ο ίδιος εισπράττει την άρνησή της ως απόρριψη. Αφετέρου, μπορεί να βιώνει ένα είδος σεξουαλικής αγωνίας, φοβούμενος μήπως της προκαλέσει πόνο. Ως απόρροια, είναι χαρακτηριστικό ότι μπορεί ακόμα και να εμφανίσει ο ίδιος μια σεξουαλική δυσλειτουργία, εξαιτίας του ψυχικού φόρτου που αισθάνεται.
Η πιο συνηθισμένη είναι η στυτική δυσλειτουργία, που επηρεάζει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεικόνα του άνδρα ο οποίος μέσα σε ένα αίσθημα απόρριψης από τη σύντροφό του επιβαρύνεται από την αδυναμία του να αποδείξει την αρρενωπότητα του. Επίσης, συχνό φαινόμενο είναι και η εμφάνιση πρόωρης εκσπερμάτισης λόγω του άγχους που ακολουθεί τον άνδρα ως προς το να προλάβει να πετύχει την διείσδυση.
Οι σύντροφοι των γυναικών που εμφανίζουν δυσπαρεύνια πολλές φορές αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι εξίσου σημαντικά ζητήματα ως προς την ψυχοσυναισθηματική προσαρμογή τους στη νέα κατάσταση. Η σεξουαλική τους ζωή επηρεάζεται με τρόπο που αδυνατούν να κατανοήσουν πλήρως και να διαχειριστούν. Θα πρέπει επομένως να ακολουθούν και εκείνοι ένα υποστηρικτικό πρόγραμμα που θα τους βοηθήσει να αντιληφθούν την κατάσταση και να λειτουργήσουν και οι ίδιοι εποικοδομητικά ως προς την θεραπεία της συντρόφου τους δεδομένου ότι η βοήθεια τους μπορεί να είναι καταλυτική.