H έλευση της πανδημίας Covid-19 έχει διαφοροποιήσει την καθημερινότητα των ανθρώπων παγκοσμίως. Η κοινωνική αποστασιοποίηση, το συχνό πλύσιμο των χεριών και η χρήση χειρουργικής μάσκας τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς δημόσιους χώρους, αλλά και στον εργασιακό χώρο είναι μερικά από τα μέτρα πρόληψης κατά της μόλυνσης με κορωνοϊό. Η προστασία που προσφέρει η χρήση μάσκας αποτελεί κίνητρο για την ευρεία χρήση της, παρά το γεγονός ότι μπορεί να δυσκολεύει την αναγνώριση των άλλων ατόμων αλλά και των χαρακτηριστικών του προσώπου τους.
Η χρήση μάσκας μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη της ελκυστικότητας του προσώπου του ατόμου. Έρευνες που διεξήχθησαν πριν την πανδημία έδειχναν ότι οι ιατρικές μάσκες προσώπου μείωναν την ελκυστικότητα, όχι μόνο λόγω της απόκρυψης χαρακτηριστικών όπως είναι η συμμετρία, αλλά και λόγω της συσχέτισης της χρήσης μάσκας με την έννοια της ασθένειας και την συνακόλουθη ανάγκη αποφυγής του συγκεκριμένου ατόμου.
Ωστόσο, η πανδημία φαίνεται να τροποποίησε τη σύνδεση της χρήσης μάσκας με την αντίληψη της ελκυστικότητας του προσώπου του ατόμου. Έρευνα, που διενεργήθηκε μετά την πανδημία, τον Φεβρουάριο του 2021, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cognitive Research: Principles and Implications, μέτρησε το πώς αξιολογούσαν 43 γυναίκες την ελκυστικότητα του προσώπου 40 ανδρών, ανάλογα με διαφορετικούς τρόπους απόκρυψης του (χωρίς μάσκα, με υφασμάτινη μάσκα, με γαλάζια ιατρική μάσκα και κρατώντας ένα απλό μαύρο βιβλίο).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα πρόσωπα θεωρούνταν περισσότερο ελκυστικά όταν καλύπτονταν από ιατρικές μάσκες. Μια εξήγηση για αυτό είναι η σύνδεση αυτής της μάσκας με τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας και με όσους παρέχουν ιατρική φροντίδα, γεγονός που στην εποχή της πανδημίας λειτουργεί καθησυχαστικά, μειώνει το αίσθημα ευαλωτότητας και αυξάνει την επιθυμία να προσεγγίσουμε αυτό το πρόσωπο. Επιπλέον, τα πρόσωπα θεωρούνταν περισσότερο ελκυστικά όταν καλύπτονταν με υφασμάτινες μάσκες, παρά όταν δεν καλύπτονταν καθόλου. Αυτό το εύρημα φάνηκε να ισχύει για τα πρόσωπα που χωρίς τη μάσκα αξιολογούνταν είτε ως περισσότερο είτε ως λιγότερο ελκυστικά. Επομένως, αυτό το αποτέλεσμα δεν οφείλεται στην ευκαιρία απόκρυψης ατελειών ή ανεπιθύμητων χαρακτηριστικών του προσώπου.
Η πανδημία έχει αλλάξει την ψυχολογία μας στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους χρήστες μάσκας. Πλέον δεν τους ταυτίζουμε με την έννοια του «ασθενούς», τον οποίον πρέπει να αποφύγουμε. Αντίστοιχα, η ασθένεια και οι ενδείξεις ασθένειας μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή συντρόφου. Ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα αποτελέσματα ισχύουν και για τα δύο φύλα.
Αγγελική Διδυμοπούλου
Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: Hies, O., Lewis, M.B. Beyond the beauty of occlusion: medical masks increase facial attractiveness more than other face coverings. Cogn. Research 7, 1 (2022).