Τι χρειάζεται κάποιος και τι απαιτείται σε επίπεδο δεξιοτήτων αλλά και σε απόθεμα συναισθημάτων, για να θέσει και να επιτύχει τους στόχους του; Η δέσμευση στη στοχοθέτηση, η εμπιστοσύνη στον εαυτό αλλά και η δύναμη να συνεχίζει παρά τις δυσκολίες που τον απομακρύνουν από την επιτυχία, αποτελούν μερικά μόνο από τα εφόδια που χρειάζονται. Καθοριστικής σημασίας είναι όμως και η αντίληψη του ατόμου σχετικά με την ικανότητα του ίδιου ως προς την διεκπεραίωση τους έργου. Πιο συγκεκριμένα, ο βαθμός στον οποίο το άτομο θεωρεί ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικός, καθορίζει τη στάση του απέναντι στη λήψη αποφάσεων, στη διαχείριση των ενδεχόμενων δυσκολιών, την αφοσίωση και επιμονή του σε έναν στόχο.
Είναι φυσιολογικό όταν ξεκινάμε να θέτουμε νέους στόχους να αμφιβάλουμε, ή να φοβόμαστε πως μπορεί να αποτύχουμε. Παρόλα αυτά πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι πολλές φορές ο δρόμος για την εκπλήρωση των στόχων δεν είναι πάντα εύκολος και απαιτεί από εμάς συγκέντρωση και πίστη, ειδικά εκείνες τις στιγμές που οι πρώτες προσπάθειες δεν καρποφορούν.
Αρχικά, θα ήταν γόνιμο να συγκεντρώσουμε τους στόχους που θέλουμε να θέσουμε και να τους αποτυπώσουμε σε ένα χαρτί, δίνοντας μέσω του οπτικού ερεθίσματος μια ξεκάθαρη ολοκληρωμένη εικόνα στον εαυτό μας, για το τι είναι αυτό που επιθυμούμε να πετύχουμε, χωρίς δεύτερες σκέψεις να παρεμβάλλονται σε αυτό.
Οι στόχοι θα πρέπει να είναι SMART, δηλαδή έξυπνοι, προκειμένου να μειωθεί το βιώμενο άγχος που προκύπτει από αρνητικά σενάρια αποτυχίας. Το συγκεκριμένο σύστημα 5 σταδίων, στηρίζεται στη θεωρία στοχοθέτησης του Locke και τη θεωρία αυτο-αποτελεσματικότητας του Bandura. Το κάθε γράμμα αντιπροσωπεύει κι ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό που θα πρέπει να έχει ένας στόχος.
Το S αναφέρεται στο «specific», δηλαδή στο ότι ένας στόχος θα πρέπει να είναι συγκεκριμένος, θα πρέπει επομένως να αναγνωρίζω τι ακριβώς είναι αυτό που θέλω. Τοιουτοτρόπως, είναι πιο εύκολο να προσδιορίσω και τι ενέργειες χρειάζεται να κάνω για να τον πετύχω, ενώ αυξάνεται τόσο η κινητοποίηση όσο και οι πιθανότητες επιτυχίας.
Το M αναφέρεται στο «measurable», στο να είναι μετρήσιμοι, θα πρέπει δηλαδή να υπάρχει ένα σημείο αναφοράς, ώστε να αναγνωρίσετε σε ποιο βαθμό ο στόχος έχει επιτευχθεί.
Το Α αφορά το «achievable», οι στόχοι θα πρέπει να είναι επιτεύξιμοι, δηλαδή σχετικά εύκολοι και εφικτοί και να βρίσκονται στον έλεγχο σας, ούτως ώστε να μπορέσετε να τους πραγματοποιήσετε. Θέτοντας ανέφικτους στόχους, μειώνεται η δέσμευση σας σε αυτούς και ενισχύεται το αίσθημα απογοήτευσης.
Το R αντιπροσωπεύει το «realistic», δηλαδή ρεαλιστικοί, μειώνοντας τις πιθανότητες να αποτύχετε, κάτι που συμβαίνει όταν κάποιος θέτει άπιαστους στόχους. Φυσικά εδώ αξίζει να σημειωθεί πως θα ήταν χρήσιμο να αξιολογήσετε και τα διαθέσιμα μέσα που υπάρχουν ώστε να μπορέσετε να πραγματοποιήσετε έναν στόχο.
Το τελευταίο γράμμα Τ, σηματοδοτεί το «time-bound», δηλαδή τα χρονικά πλαίσια που θα ορίσετε ώστε να αποφευχθεί η αναβλητικότητα ή η καθυστέρηση κινητοποίησής σας.
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ.