Συζυγική εξουθένωση: Αναζωπυρώνοντας την χαμένη μας συντροφικότητα

Ένας έντονος τρόπος ζωής μπορεί να υποβάλλει τους ανθρώπους σε επίμονο άγχος, σε σημείο που να αισθανόμαστε άδειοι, κουρασμένοι, και εξουθενωμένοι, νιώθοντας ότι δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε.

Ένα από τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα ζευγάρια στην έγγαμη ζωή τους είναι η συζυγική εξουθένωση (marital burnout). Η συζυγική εξουθένωση, που προκαλείται από μακροχρόνιες συγκρούσεις μεταξύ των ζευγαριών, αυξάνει την επιθετική συμπεριφορά και μειώνει την αγάπη που είχαμε κάποτε ο ένας για τον άλλον, κάτι που τελικά μειώνει την ποιότητα της έγγαμης ζωής, μας αποξενώνει συναισθηματικά και σεξουαλικά και τελικά κυριαρχεί αίσθημα δυσαρέσκειας και θλίψης.

Η ρομαντική αγάπη συχνά εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου. Η συζυγική εξουθένωση είναι ένας από τους κύριους λόγους για τις συζυγικές διαφορές που γεννούν διαμάχες και την έλλειψη οικειότητας. Η πιο σοβαρή μορφή συζυγικής εξουθένωσης οδηγεί σε κατάρρευση των σχέσεων και συχνά στο διαζύγιο. Σχετίζεται, επίσης, με τον τρόπο επικοινωνίας και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, καθώς τα ζευγάρια που είναι πιο ικανά σε αυτούς τους τομείς παρουσιάζουν λιγότερη εξουθένωση.

Όταν οι στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους γίνονται αναποτελεσματικές, ένα άτομο μπορεί να υποφέρει από χρόνιες σωματικές και ψυχικές δυσκολίες. Το αίσθημα κόπωσης, ο λήθαργος, η ανορεξία ή υπερκατανάλωση τροφής, χρόνιοι πονοκέφαλοι, κοιλιακοί πόνοι είναι μερικές από τις αιτίες της σωματικής εξουθένωσης. Τα αισθήματα απελπισίας, λύπης, κενού και κατάθλιψης ανήκουν στα συμπτώματα της ψυχικής εξουθένωσης. Ενώ, η μειωμένη αυτοεκτίμηση, τα αρνητικά συναισθήματα και η απογοήτευση προς τον σύζυγο είναι μεταξύ των συμπτωμάτων της συναισθηματικής εξουθένωσης.

Μπορεί να φαίνεται αδύνατο να ενεργοποιήσουμε ξανά τους «καυστήρες» σε μια σχέση που οι σύντροφοι νιώθουν έτσι…

Η μελέτη των ανθρωπίνων σχέσεων προτείνει να ξεκινήσουμε να συνεργαζόμαστε με τον σύντροφό μας:

  • Προσπαθούμε να βρούμε ισορροπία σε κάθε μέρος της συζυγικής ζωής (σεξουαλική ζωή, συντροφικότητα, καθήκοντα γονέα, οικογενεικές ευθύνες). Πολλές φορές είναι δυσανάλογα σημαντικό κάθε μέρος για τους συντρόφους.
  • Φροντίζουμε να βρίσκουμε κοινό χρόνο σαν ζευγάρι, ακόμη κι αν είναι ελάχιστος, μπροστά στις καθημερινές υποχρεώσεις.  
  • Ακούμε τον σύντροφό μας, χωρίς να είναι απαραίτητο να συμφωνούμε μαζί του.
  • Συζητάμε τους προβληματισμούς, τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας.
  • Αναλογιζόμαστε τι μας συνδέει και αν έχουμε κάποιους κοινούς στόχους, ώστε να θέσουμε τα θεμέλια για τη συνέχεια.
  • Τροποποιούμε τις δυσλειτουργικές, για τη σχέση μας, συμπεριφορές και συμφωνούμε σε μία αμοιβαία προσπάθεια και αλληλοστήριξη.
  • Δεν ξεχνάμε ότι υπάρχει η πόρτα του ειδικού. Η θεραπεία ζεύγους μπορεί να μας δώσει την ευκαιρία να κατανοήσουμε το δυναμικό της σχέσης μας, δημιουργώντας συνθήκες υγιούς επικοινωνίας και όχι σύγκρουσης.

Η συζυγική κούραση μπορεί να φαίνεται ότι είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα μιας σχέσης που έχει διαρκέσει στην πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, οι δεξιότητες επικοινωνίας μπορούν αρχικά να προστατέψουν από την συζυγική εξουθένωση ή και να καλλιεργηθούν στην συνέχεια ώστε να βρούμε ξανά νόημα και δύναμη «στο μαζί». 

Πηγή: Nejatian, M., Alami, A., Momeniyan, V., Delshad Noghabi, A., & Jafari, A. (2021). Investigating the status of marital burnout and related factors in married women referred to health centers. BMC women’s health21, 1-9.

Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.