Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου: Οι 5 τρόποι να εκφράσουμε τον έρωτά μας στο σήμερα και «στο κάθε μέρα»
14 Φεβρουαρίου σήμερα, η μέρα που γιορτάζουν οι ερωτευμένοι… Για πολλούς αυτή η γιορτή δεν σημαίνει τίποτα, ενώ για άλλους, σημαίνει τα πάντα. Είναι όμως αυτό το νόημα του έρωτα; Ή όλα είναι μία απάτη της εμπορικής προβολής αλλά και της απαίτησης να «τσεκάρω» τον άλλον, ότι αυτή τη μέρα με θεωρεί ξεχωριστό και απαραίτητο στη ζωή του;
Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που έχει απασχολήσει τόσο τις ρομαντικές ψυχές των ποιητών, όσο και την επιστημονική κοινότητα. Από τη δεκαετία του 60’ η ψυχολόγος Dorothy Tennov, μελέτησε την κατάσταση του να είναι κανείς ερωτευμένος. Βρήκε πως οι περισσότεροι από τους ερωτευμένους που εξέτασε, ξοδεύουν 85 – 100% των ωρών της ημέρας, για να σκέφτονται το «αντικείμενο της αγάπης τους».
Πόσο, όμως, οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που διανύουμε τα τελευταία χρόνια, με την έλευση της πανδημίας, την κοινωνική αποστασιοποίηση, την ψυχική επιβάρυνση, μας επιτρέπουν να χαρούμε αυτήν την γιορτή της αγάπης; Η αλήθεια είναι πως όποια γιορτή μας θυμίζει την ανάγκη να δείξουμε συναισθήματα, ερωτική διεκδίκηση και διαθεσιμότητα της ερωτικής μοναδικότητάς μας, έχει το νόημά της. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στον έρωτα, όπως και στη σχέση μας, θα πρέπει να φερόμαστε με τρόπο γιορτινό κάθε στιγμή. Να κάνουμε την κάθε μέρα ξεχωριστή, να χαιρόμαστε για αυτό που έχουμε, να αποζητάμε το ερωτικό μας αντάμωμα με τον σύντροφό μας, να του λέμε πόσο πολύ τον θέλουμε και πόσο τον αγαπάμε.
Ας είναι, λοιπόν, η σημερινή ημέρα αφορμή να αναλογιστούμε τους διαφορετικούς τρόπους που μπορούμε να επικοινωνούμε την αγάπη στο σύντροφο μας στο σήμερα και «το κάθε μέρα μας».
- Μέσα από λέξεις επιβεβαίωσης (Words of affirmation): σχόλια θαυμασμού, εκτίμησης, εκδήλωσης των συναισθημάτων μας, που δείχνουν στον σύντροφό μας το ενδιαφέρον μας.
- Μέσα από ποιοτικό χρόνο (Quality time): ενίοτε μπορεί να «χαθούμε» μέσα στην καθημερινότητα, στους διαφορετικούς ρόλους που αναλαμβάνουμε ως γονείς, εργαζόμενοι…Όμως, πάντα παραμένουμε σύντροφοι και εραστές. Ας αφιερώσουμε ποιοτικό χρόνο ο ένας στον άλλον… Οι κοινές δραστηριότητες, η ενασχόληση με πράγματα που μας ευχαριστούν, ακόμη και η εξασφάλιση στιγμών χαλάρωσης μεταξύ μας, μας φέρνουν πιο κοντά…
- Μέσα από την ανταλλαγή δώρων (Exchanging gifts): Δεν χρειάζεται να είναι κάτι ακριβό για να στείλουμε ένα «δυνατό» μήνυμα αγάπης στον σύντροφό μας. Σημασία έχει η συναισθηματική αξία που μπορεί να έχει ακόμα και ένα μικρό συμβολικό δώρο, που θα μας φέρει στο μυαλό αναμνήσεις και θα δυναμώσει την σχέση μας τόσο στο σήμερα, αλλά και στο αύριο.
- Μέσα από πράξεις φροντίδας (Acts of service): Μικρές καθημερινές πράξεις που προσφέρουν ικανοποίηση, δείχνουν ότι αναλογιζόμαστε τις ανάγκες του συντρόφου μας μπορούν να ενισχύσουν την εγγύτητα στη σχέση μας και να ενδυναμώσουν την σεξουαλική μας διάθεση και προθυμία, φέρνοντάς μας όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και σεξουαλικά πιο κοντά.
- Μέσα από τη σωματική επαφή (Physical touch): οι εκδηλώσεις τρυφερότητας και ερωτισμού μέσω της σωματικής επαφής όπως χάδια, αγκαλιές, φιλιά μπορούν να μας χαλαρώσουν από την πίεση της καθημερινότητας.
Με αφορμή την γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, ας κρατήσουμε το μήνυμα που έχει ουσιαστική αξία για εμάς, ότι η ζωή είναι μικρή και λίγη, και ας καθορίσουμε την δική μας γλώσσα αγάπης και έρωτα, που μας εκφράζει και μας δένει με τον σύντροφο μας.
Learn More
Έρωτας ή Ενθουσιασμός;
Ο έρωτας και η αγάπη μονοπωλούσε το ενδιαφέρον και του αρχαίου φιλοσόφου Αριστοτέλη, ο οποίος μεταξύ των άλλων έγραψε: «Η αγάπη αποτελείται από μία ψυχή που κατοικεί σε 2 σώματα», ενώ ο Χ. Μένκεν χαρακτηρίζει τον έρωτα ως τον θρίαμβο της φαντασίας επί της νοημοσύνης.
Μέσα στο θαύμα της σχέσης, η οποία εξελίσσεται, αλλάζει, ομορφαίνει, κρύβεται και η λέξη έρωτας. Αυτό το αγνό συναίσθημα που αφαλατώνει το «εγώ» και διψά για το «εμείς», κρύβει πάθος, πόθο, ανάγκη και αυθορμητισμό. Είναι το συναίσθημα αυτό που κρατά την αρμονία και την ισορροπία μέσα στη σχέση, χωρίς καπέλωμα και εξουσιαστική διάθεση. Ισότιμα, συμμετοχικά με κοινές εμπειρίες και διάθεση προσφοράς, ο έρωτας ενισχύει και διαφυλάσσει την αρχή της δυναμικότητας της σχέσης και όλα εκείνα τα στοιχεία που την συνθέτουν.
Ο έρωτας κάνει «τα συναισθήματα να χορεύουν», κάτω από την ακατανίκητη έλξη και την ανάγκη για συνάντηση, με τους φόβους, ανασφάλειες και τις αδυναμίες να περισσεύουν… Ο έρωτας σε «δεσμεύει» και σε ελευθερώνει. Σε δεσμεύει στην ανάγκη να βιώσεις το συναίσθημα με πάθος, χωρίς τις προσταγές της λογικής και αυτό είναι που σε ελευθερώνει…
Τον ενθουσιασμό ο Ουγκώ τον περιέγραψε ως τον πυρετό της λογικής και αναφέρεται σε συναισθήματα χαράς, έντονου ενδιαφέροντος και θαυμασμού. Παρουσιάζει κοινά στοιχεία με τον έρωτα και πολλές φορές συγχέεται από τους ανθρώπους που βιώνουν το συναίσθημα αυτό, εξαιτίας της συναισθηματικής λογικής που επικρατεί. Ο διαχωρισμός είναι δύσκολος αλλά υπαρκτός. Δεν είναι λίγες οι φορές που μέσα στο ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο ερωτώμαι από θεραπευόμενους, για τη φύση των εννοιών αυτών και το πως θα μάθουν να αναγνωρίζουν ποιο από τα δύο συναισθήματα βιώνουν.
Μία βασική διαφορά αποτελεί το γεγονός πως ο ενθουσιασμός αναφέρεται στα πρώτα στάδια γνωριμίας (απότοκο χημείας ή έλξης και ταύτισης ιδεών). Μια ακόμη διαφοροποίηση ανάμεσα στον έρωτα και τον ενθουσιασμό είναι η διαφορά στην ένταση των συναισθημάτων, με τον πρώτο να προσφέρει συναισθήματα σε «υπερθετικό βαθμό». Επιπρόσθετα, ένα σημάδι αποτελείκαι ο χρόνος, όπου το συναίσθημα του ενθουσιασμού τείνει να φθίνει γρηγορότερα σε σχέση με τον έρωτα και τα «παράγωγα συναισθήματά του». Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως ο ενθουσιασμός συχνά αποτελεί το πρώιμο στάδιο ενός πιθανού έρωτα.
Ωστόσο, πολλές φορές μέσα στην τεχνοκρατική μορφή της σύγχρονης σχέσης το ενδιαφέρον και ο έρωτας ενδέχεται να αλλοιωθούν, μιας και τα σύγχρονα πρότυπα σχέσεων εντάσσουν τον έρωτα και την αγάπη σε ένα ουτοπικό φάσμα. Γι΄ αυτό, λοιπόν, αφεθείτε, απολαύστε τα συναισθήματα αυτά και εκπαιδεύστε τον εαυτό σας να ζει το τώρα, χωρίς να προσπαθείτε να ετικετοποιήσετε αυτό που νιώθετε.
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Σχέσεις Εξάρτησης
Ο έρωτας, η εξάρτηση και η ζήλεια είναι έννοιες διαχρονικές, σύνθετες και συναντώνται στο πλαίσιο της εσωτερικής μας αναζήτησης, ωριμότητας και ολοκλήρωσης. Την έννοια του έρωτα θα μπορούσαμε να την κατανοήσουμε πιο εύκολα αν τη φανταστούμε ως ένα συνεχές όπου στον ένα πόλο υπάρχει ο έρωτας της εξάρτησης και στον άλλο η ανιδιοτελής αγάπη. Στην ανιδιοτελή αγάπη, ο σύντροφος προσδοκά το καλύτερο για το ταίρι του ανεξάρτητα αν συνεχίσει να είναι μέρος της ζωής του ή όχι. Προσδοκά πρωτίστως να προσφέρει αγάπη και μετά να πάρει. Χαίρεται με την ευτυχία του συντρόφου του έστω και αν δεν περιλαμβάνει αυτόν μέσα.
Ο έρωτας της εξάρτησης από την άλλη πλευρά, είναι ένα είδος αγάπης, η οποία εκφράζεται ως εξάρτηση στο πρόσωπό του συντρόφου μας. Όταν κάποιος είναι εξαρτημένος από ένα άλλο άτομο σημαίνει ότι δεν μπορεί με τίποτα να ζήσει ευτυχισμένος χωρίς αυτό, να βρίσκεται ή να περάσει καλά μακριά του. Τέτοιου είδους σχέσεις δημιουργούν ενοχές, εντάσεις και συχνά κακομεταχείριση. Για παράδειγμα πολύ συχνά στην καθημερινότητά του το ζευγάρι έχει να αντιμετωπίσει την παρακάτω εικόνα.. «Που είσαι; Γιατί δεν με πήρες τηλέφωνο ενώ τελείωσες τη δουλειά πριν λίγο; Πάλι θα βγεις με τους φίλους σου; εμένα πότε θα με δεις;». Όταν η σχέση είναι εξαρτητική ή όταν ο ένας από τους δύο είναι περισσότερο εξαρτημένος, τότε απαιτεί όλες τις ελεύθερες ώρες τους να τις περνάνε μαζί. Δεν υπάρχει προσωπικός χώρος και χρόνος, ενώ όταν ζητείται κάτι τέτοιο από τον σύντροφο, αυτό ερμηνεύεται ως απόρριψη. Το εξαρτημένο άτομο έχοντας χαμηλή αυτοεκτίμηση, πεπεισμένο ότι δεν αξίζει, αισθάνεται συνεχώς απόρριψη ανεξαρτήτου ερεθίσματος από τον σύντροφό του που οποιαδήποτε και αν είναι η εκάστοτε συμπεριφορά του, πιστεύει ότι δεν τον αγαπάει πραγματικά. Η πεποίθηση του αυτή τον οδηγεί σε ένα προτετελεσμένο, ατελείωτο κυνήγι της ουτοπικής αγάπης που καταλήγει σε συναισθήματα θυμού και απογοήτευσης.
Ο έρωτας της εξάρτησης εγκλείει μέσα του μεγάλη εσωτερική δύναμη και ισχύ και συχνά τροφοδοτεί με ενέργεια συμπεριφορές ζηλοτυπικού τύπου. Πολύ συχνά ο εραστής ή η ερωμένη φτάνει σε ακραίες συμπεριφορές στην προσπάθειά του να ελέγξει το σύντροφο και τη σχέση του και με αυτό τον τρόπο να αισθανθεί ασφαλής. Ο άνθρωπος που ζηλεύει παθολογικά συνήθως είναι και αυτός που αισθάνεται περισσότερο ανασφαλής και συνεπώς είναι πιο εξαρτημένος. Έχει απόλυτη ανάγκη και ταυτόχρονα απαιτεί να αγαπηθεί, ενώ ο ίδιος δεν είναι ικανός να αγαπήσει με τον ίδιο τρόπο που με τόσο πάθος το απαιτεί . Άλλες φορές γίνεται χειριστικός. Προσπαθεί χρησιμοποιώντας «σενάρια υποκριτικής», τη γοητεία, το χρήμα, το σεξ και άλλους πλάγιους τρόπους να μη χάσει «την πηγή» της προσωπικής του αξίας.
Ο έρωτας της εξάρτησης όντας απαιτητικός και απόλυτος εξασθενεί τον σύντροφο που στην προσπάθεια να διαφυλάξει την ασφάλεια της σχέσης, σταδιακά διαβρώνει τα θεμέλια της, οδηγώντας την στον κορεσμό, στις εντάσεις και τελικώς στον χωρισμό. Ο έρωτας της εξάρτησης είναι παιδικός και ανώριμος στα χαρακτηριστικά του. Σε αρκετούς τομείς προσομοιάζει τη σχέση γονιού – παιδιού, με τη μόνη διαφορά ότι στην ερωτική σχέση τα όρια του κάθε ατόμου είναι λιγότερο διακριτά.
Learn More