«Διαδικτυακή απιστία»: Γιατί οι δεσμευμένοι χρησιμοποιούν εφαρμογές γνωριμιών;
Οι διαδικτυακές γνωριμίες μέσω εφαρμογών κερδίζουν όλο και περισσότερη δημοτικότητα δεδομένου της εύκολης πρόσβασης και περισσότερων επιλογών σε πιθανούς συντρόφους που προσφέρουν. Έκπληξη προκαλεί το γεγονός πως όλο και περισσότεροι δεσμευμένοι χρησιμοποιούν τις εφαρμογές γνωριμιών. Έρευνες διεθνώς δείχνουν πως το 18-25% των χρηστών εφαρμογών γνωριμιών είναι σε σοβαρή σχέση ή παντρεμένοι.
Φαίνεται να υπάρχουν δύο είδη απιστίας:
- Συναισθηματική απιστία, δηλαδή βαθιά συναισθηματική σύνδεση με κάποιο τρίτο άτομο
- Σεξουαλική απιστία, δηλαδή η σύναψη σεξουαλικής σχέσης με έναν τρίτο
Η διαδικτυακή απιστία μπορεί να είναι συναισθηματική αλλά και σεξουαλική μέσω διαδικτυακού σεξ (cybersex) και μάλιστα μπορεί να αποδειχθεί το ίδιο επιζήμια για τη σχέση όσο και η απιστία με την «κλασική» έννοια.
Ποια είναι τα κίνητρα ενός δεσμευμένου που χρησιμοποιεί εφαρμογές γνωριμιών;
Εκτός από τη σεξουαλικών επαφή, κάποιοι δεσμευμένοι αναζητούν στο διαδίκτυο την σύναψη ρομαντικών σχέσεων. Μια εξήγηση μπορεί να είναι ο φόβος κάποιων ατόμων να μείνουν μόνοι. Δηλαδή, ένα άτομο μπορεί να παραμένει σε μια μη ικανοποιητική σχέση, φοβούμενος να μείνει χωρίς σύντροφο, έτσι κάνει χρήση των εφαρμογών γνωριμιών για να καλύψει το συναισθηματικό κενό.
Άλλο κίνητρο μπορεί να η ενίσχυση του εγώ. Δηλαδή, οι δεσμευμένοι χρήστες βλέπουν τις εφαρμογές γνωριμιών ως ευκαιρία να αξιολογήσουν πόσο ελκυστικοί και ποθητοί είναι.
Τι χαρακτηριστικά προσωπικότητας έχουν οι δεσμευμένοι που χρησιμοποιούν εφαρμογές γνωριμιών;
Υψηλά επίπεδα εξωστρέφειας, δηλαδή πόσο ενεργητικό και κοινωνικό είναι ένα άτομο και η δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες έχουν σχετιστεί με την απιστία, τις εξωσυζυγικές σχέσεις και τη σύναψη βραχύχρονων σεξουαλικών σχέσεων.
Επίσης, ο νευρωτισμός, δηλαδή η τάση του ατόμου να βιώνει αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, θυμό και φόβο, έχει συνδεθεί με χαμηλότερα επίπεδα σχεσιακής ικανοποίησης και περισσότερες συγκρούσεις. Έτσι, άτομα σε σχέση και με υψηλά επίπεδα νευρωτισμού, χρησιμοποιούν τις εφαρμογές γνωριμιών για να αντισταθμίσουν το συναισθηματικό κενό, και δεν εστιάζουν τόσο στην εύρεση σεξουαλικών συντρόφων.
Τέλος, ναρκισσιστικές προσωπικότητες αντιμετωπίζουν τις σχέσεις σαν ένα «παιχνίδι» με βασική επιδίωξη να λάβουν επιβεβαίωση. Έτσι, φαίνεται πως απιστούν πιο συχνά επιδιώκοντας να γνωρίζουν συντρόφους στο διαδίκτυο, αν και βρίσκονται ήδη σε σχέση.
Οι εφαρμογές γνωριμιών έχουν φέρει νέα δυναμική στις ρομαντικές και σεξουαλικές σχέσεις. Μήπως όμως το διαδίκτυο δεν αποτελεί από μόνο του πειρασμό; Το ερώτημα είναι αν κάποια άτομα θα απιστήσουν έτσι και αλλιώς και οι εφαρμογές κάνουν απλά την απιστία πιο εύκολα προσβάσιμη…
Περσεφόνη Λαφαζάνη
Επιστημονική Συνεργατής Ι.Ψ.Σ.Υ
Πηγή: Timmermans, E., De Caluwé, E., & Alexopoulos, C. (2018). Why are you cheating on tinder? Exploring users’ motives and (dark) personality traits. Computers in Human Behavior, 89, 129–139.
Learn More
Εφηβική Εξάρτηση και Διαδίκτυο
Ως εξάρτηση από το διαδίκτυο έχει ορισθεί η αδυναμία ελέγχου της χρήσης του ιστού, που οδηγεί σε αισθήματα πίεσης, άγχους και δυσλειτουργικές συμπεριφορές σε καθημερινές δραστηριότητες. Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το διαδίκτυο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των εφήβων σε επιστημονικό, ψυχαγωγικό και επικοινωνιακό επίπεδο. Στην εποχή που διανύουμε παίρνει μεγαλύτερες διατάσεις το φαινόμενο της αλόγιστης χρήσης του διαδικτύου από τους εφήβους, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ψυχική και κοινωνική λειτουργία των εξαρτημένων χρηστών του.
Οι ηλικιακές ομάδες στις οποίες παρατηρείται κυρίως το φαινόμενο της διαδικτυακής εξάρτησης είναι η πρώιμη εφηβεία (10-14 έτη), η μέση εφηβεία (14-17 έτη), και η όψιμη εφηβεία (> 17 ετών), με την μέση εφηβεία να αποτελεί την περίοδο κατά την οποία το φαινόμενο γίνεται πιο συχνό και έντονο.
Πολλοί έφηβοι στρέφονται στο διαδίκτυο προκειμένου να αντιμετωπίσουν συναισθήματα άγχους, μοναξιάς και θλίψης. Πράγματι, οι έφηβοι βιώνουν την παρατεταμένη ενασχόλησή τους με το διαδίκτυο ως έναν τρόπο διαφυγής από την πραγματικότητα και τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Μέσω της ανωνυμίας που διασφαλίζει το διαδίκτυο, διαφεύγουν από την εικόνα τους που ενδεχομένως δεν τους ικανοποιεί, ‘κρύβονται’ από τους πραγματικούς ανθρώπους που τους περιβάλλουν και τους γνωρίζουν, εμπλέκοντας τον εαυτό τους σε μια πλασματική επικοινωνία που τους παρέχει ασφάλεια. Όπως όμως εύκολα γίνεται αντιληπτό, η ανακούφιση που τους προσφέρει η αορατότητα αυτή είναι προσωρινή, καθώς τα συναισθήματα και οι σκέψεις του εφήβου εξακολουθούν να είναι παρόντα όταν σβήσει η οθόνη του ηλεκτρονικού του υπολογιστή.
Ένα επιπλέον φαινόμενο της εποχής είναι η ολοένα και αυξανόμενη σεξουαλική ενασχόληση του εφήβου με το διαδικτυακό χώρο. Σε μια ηλικιακή περίοδο όπου ο έφηβος έχει την ανάγκη και την περιέργεια να ανακαλύψει τη σεξουαλικότητά του, μέσω του ηλεκτρονικού του υπολογιστή αναζητά εικόνες και παραστάσεις για να εμπλουτίσει τη φαντασιωσική του διαδικασία. Αυτό είναι μια φυσιολογική διαδικασία για τον έφηβο που εξερευνά το σώμα του και απολαμβάνει την ηδονή μέσω του εφηβικού αυνανισμού. Ιδωμένη στο πλαίσιο μιας διαδικτυακής εξάρτησης όμως, η διαδικασία αυτή σταδιακά καθηλώνει και απομονώνει τον έφηβο, βολεύοντάς τον και αποθαρρύνοντάς τον από το να διεκδικήσει μια αληθινή ερωτική σχέση. Ο έφηβος αποφεύγει την έκθεση του στον πραγματικό έρωτα εκμεταλλευόμενος την ευκολία του αυνανισμού του μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή που δεν προσδοκά τίποτα από αυτόν. Ως αποτέλεσμα ο έφηβος εξελίσσεται σε ένα νέο άντρα ο οποίος φοβάται να διεκδικήσει μια αληθινή συναισθηματική και σεξουαλική σχέση, βιώνοντας έλλειμμα αυτοπεποίθησης ως προς τη σεξουαλική του εικόνα και δυναμική.
Τα στοιχεία που θα πρέπει να ανησυχήσουν ένα γονέα που παρακολουθεί το παιδί του να αφιερώνει πολύ χρόνο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, διαφαίνονται στην έκπτωση λειτουργικότητας του εφήβου. Πράγματι ο διαδικτυακά εθισμένος έφηβος ενδέχεται να αποσύρεται σταδιακά από την κοινωνική του ζωή, να παραμελεί την προσωπική του φροντίδα και υγιεινή και να χάνει την αίσθηση του χρόνου ασχολούμενος με το διαδίκτυο. Επιπροσθέτως τείνει να παραμελεί τις σχολικές του υποχρεώσεις ή άλλες σημαντικές δραστηριότητες, να κυριεύεται από μυστικοπάθεια, να απομονώνεται από την οικογένεια και τους φίλους του και να βιώνει την ενασχόληση του με το διαδίκτυο ως τη μοναδική πηγή αισθήματος ευφορίας.
Ο γονέας που αποζητά την οριοθέτηση της εξαρτητικής συμπεριφοράς οφείλει πρωτίστως να ενημερωθεί ο ίδιος για τη χρήση του διαδικτύου έτσι ώστε να αντιλαμβάνεται πλήρως τα οφέλη του αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Μέσω μιας σχέσης ανοιχτής επικοινωνίας και συνεργασίας με το παιδί του, οφείλει να βάλει κανόνες και όρια σχετικά με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ο οποίος πρέπει να τοποθετείται σε κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού έτσι ώστε να υπάρχει επίβλεψη του χρόνου που καταναλώνει ο έφηβος στο διαδίκτυο και των ιστοσελίδων που επισκέπτεται.. Οι γονείς οφείλουν να αποτελούν μια αξιόπιστη πηγής πληροφόρησης και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης διασφαλίζοντας πως το διαδίκτυο δε θα αποτελέσει ένα υποκατάστατο γονεϊκής στήριξης, ενημέρωσης και φροντίδας.
Learn More
Καλά Χριστούγεννα… υπολογιστή μου!
«Oταν πίστεψα ότι είχα ανθρώπους που με αγαπούσαν κατέληξα να πληγωθώ. Τουλάχιστον, το κομπιούτερ δεν μπορεί να με πληγώσει»
Την προηγούμενη εβδομάδα και καθώς ο χρόνος διάβαινε τα μέσα του Δεκέμβρη η μοίρα έφερε στον δρόμο μου έναν 35χρονο άνδρα ο οποίος, αναγνωρίζοντάς με ως προσκεκλημένο σε γιορτινή εκδήλωση, δεν έχασε την ευκαιρία να με πλησιάσει, να με συμβουλευτεί και να μου εμπιστευτεί τη δική του μοναδική ιστορία… Είχε χωρίσει με τη σύντροφό του πριν από περίπου έξι μήνες με βασική αιτία την «ασυμφωνία χαρακτήρων», σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου: «Γνώρισα την πρώην γυναίκα μου μέσω Διαδικτύου πριν από τρία χρόνια.
Ηταν Χριστούγεννα, καλή ώρα όπως τώρα. Γενικά εκείνη την περίοδο αντιμετώπιζα διάφορα “θέματα” με τις σχέσεις μου. Είχα πληγωθεί από τις γυναίκες και δεν ανοιγόμουν εύκολα. Με τη γυναίκα μου, όμως, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Την ερωτεύτηκα από την πρώτη στιγμή! Μέσα μου είχα πει ότι, αν καταφέρω να κατακτήσω αυτή τη γυναίκα, δεν θα είχα να ζητήσω τίποτα άλλο από τη ζωή μου! Κι όμως, να που είχα…». Ο φρεσκοχωρισμένος άνδρας ένιωθε πλέον ματαιωμένος: «Το διαζύγιο με τσάκισε! Δεν κατάλαβα πώς φτάσαμε ως εδώ».
Με τη γυναίκα του παντρεύτηκε μόλις τέσσερις μήνες μετά τη διαδικτυακή τους γνωριμία. Εκείνη ήταν από την επαρχία και αυτός Αθηναίος, οπότε και αποφάσισαν να συγκατοικήσουν στο σπίτι του. Οι εντάσεις και οι τσακωμοί μεταξύ τους έκαναν την εμφάνισή τους ήδη από τον πρώτο χρόνο της κοινής τους συμβίωσης. Τα ωράρια και οι συνήθειές τους ήταν εντελώς διαφορετικά. Παρ’ όλα αυτά αποφάσισαν να φέρουν στον κόσμο τον 2 ετών σήμερα γιο τους, με την ελπίδα ότι τα πράγματα κάποια στιγμή θα έστρωναν. Ο άνδρας εργαζόταν ως ιδιωτικός υπάλληλος σε υψηλόβαθμη και άκρως απαιτητική θέση.
Η σύζυγός του εργαζόταν και εκείνη ως υπάλληλος, όμως μετά τον ερχομό του γιου τους τη συμβούλεψε να εγκαταλείψει τη δουλειά της και να αφιερωθεί στην οικογένειά τους. Ομως, καθώς οι οικογενειακές απαιτήσεις αυξάνονταν, και η γυναίκα του δεν εργαζόταν πλέον, ο μισθός του νεαρού οικογενειάρχη άρχισε να υφίσταται τις πρώτες περικοπές, με το άγχος και την ανησυχία μέσα του να μεγαλώνουν: «Η σύζυγός μου με κατηγορούσε ότι τα χρήματα που έβγαζα δεν ήταν αρκετά και ότι εξαιτίας μου θυσίασε την καριέρα της, ενώ συχνά – πυκνά με απειλούσε ότι θα σηκωθεί και θα φύγει μαζί με το παιδί!
Η σεξουαλική μας ζωή τον τελευταίο χρόνο ήταν πλέον ανύπαρκτη. Κάποια στιγμή έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται αν αυτό ήταν το όνειρο της ζωής μου και σκεφτόμουν πόσο διαφορετικά με είχα φανταστεί…». Ενα απόγευμα Παρασκευής ο νεαρός άνδρας, γυρίζοντας στο σπίτι από τη δουλειά, «σκόνταψε» μπροστά στον υπολογιστή της γυναίκας του, τον οποίο η ίδια είχε αφήσει ανοιχτό λίγο προτού φύγει για το σούπερ μάρκετ. Εκεί, ξεδιπλώθηκε μπροστά στα μάτια του η αλήθεια της σχέσης του. Το ερωτικό φλερτ της συζύγου του με έναν νεότερό του άνδρα, τον οποίο ο ίδιος γνώριζε ήδη από το εργασιακό της περιβάλλον.
Λίγο αργότερα η ίδια, αφού επέστρεψε και συνειδητοποίησε τι είχε συμβεί, με δάκρυα ανακούφισης στα μάτια παραδέχτηκε ότι εδώ και αρκετό καιρό σκεφτόταν να του ζητήσει να χωρίσουν. Ετσι το ζευγάρι, μετά από μερικούς μήνες και με κοινή συναίνεση, αποφάσισε να δώσει το οριστικό τέλος στη σχέση του. Εκείνος όμως, «έχοντας χάσει τη γη κάτω από τα πόδια του», κατέληξε σε έναν πολύ χρήσιμο προβληματισμό για την εποχή μας, τον οποίο και θέλησε να μοιραστεί μαζί μου: «Αχ αυτός ο υπολογιστής, μεγάλο πράγμα!
Αν με ρωτούσατε τι φοβόμουν περισσότερο προτού παντρευτώ, θα σας απαντούσα τη μοναξιά. Δεν πίστευα, για παράδειγμα, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να περάσει τις γιορτές μόνος του. Θεωρούσα ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από αμοιβαιότητα και φροντίδα. Αν με ρωτήσετε όμως τι πιστεύω τώρα, θα σας πω ότι τις δύο τελευταίες εβδομάδες δουλεύω κάθε βράδυ ανενόχλητος μπροστά στον υπολογιστή μου, βλέπω τις αγαπημένες μου ταινίες και μπορώ να γνωρίσω ανά πάσα στιγμή όποια γυναίκα θέλω! Αρα, ίσως δεν νιώθω και τόσο μόνος τελικά.
Οταν πίστεψα ότι είχα ανθρώπους δίπλα μου που με υπολόγιζαν και με αγαπούσαν κατέληξα να πληγωθώ. Τουλάχιστον, ο υπολογιστής δεν μπορεί να με πληγώσει. Τι κι αν νόμιζα ότι μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής μου; Τώρα, είναι το μοναδικό που μου έχει απομείνει και σκοπεύω να περάσω μαζί του αυτά τα Χριστούγεννα!».
Θάνος Ε. Ασκητής
Πηγή: Πρώτο Θέμα
Learn More