Εγκυμοσύνη: πόσο συχνές είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες;
Η κύηση φέρνει αλλαγές, τόσο στο σώμα της γυναίκας, όσο και στην ψυχική της κατάσταση. Φυσικό επακόλουθο είναι καθ’ όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης να υπάρξουν και αλλαγές στην σεξουαλική ζωή της γυναίκας. Το διάστημα της κύησης βιώνεται διαφορετικά από κάθε γυναίκα.
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η σεξουαλική ζωή της εγκύου επηρεάζεται από μία ποικιλία παραγόντων. Ο φόβος της πιθανότητας να τραυματιστεί το έμβρυο, η δυσφορία που ενδεχομένως βιώνει η γυναίκα για το σώμα της, η έλλειψη ενδιαφέροντος και η αίσθηση μη ελκυστικότητας, κάποιο είδος αμηχανίας και ο πόνος στην διάρκεια της επαφής, αποτελούν βασικούς παράγοντες που παίζουν καταλυτικό ρόλο στην μείωση της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Πολλοί άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, σκέφτονται το σεξ στην περίοδο της εγκυμοσύνης με φόβο, ενώ στην πραγματικότητα εάν δεν συντρέχει ιατρικός λόγος, δεν υπάρχει ανησυχία.
Επιπλέον, οι έρευνες δείχνουν ότι κάποιες γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Πέρα από τις σωματικές αλλαγές, που είναι ορατές, η γυναίκα βιώνει ορμονικές αλλαγές, οι οποίες είναι μεν προσωρινές, μπορούν ωστόσο να επηρεάσουν τις σωματικές της αποκρίσεις, όπως για παράδειγμα την κολπική εφύγρανση. Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής οι μύες του πυελικού εδάφους μπορεί να επηρεαστούν, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε πόνο κατά την σεξουαλική επαφή και τον οργασμό. Πόσο συχνό είναι, όμως, μία έγκυος γυναίκα να έρχεται αντιμέτωπη με σεξουαλικές δυσλειτουργίες;
Πρόσφατη μετα-ανάλυση που δημοσιέυτηκε το 2023 στο Journal of Sexual Medicine εξέτασε την συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικής δυσλειτουργίας σε έγκυες. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο επιπολασμός της σεξουαλικής δυσλειτουργίας σε έγκυες ήταν 69,7%, καταδεικνύοντας ότι περίπου 7 στις 10 υγιείς γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν σεξουαλική δυσλειτουργία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους και ίσως το ποσοστό αυξάνεται ακόμα περισσότερο για γυναίκες με υποκείμενες παθήσεις.
Η ενημέρωση για την σεξουαλική μας λειτουργία και υγεία, ιδιαίτερα σε περιόδους ζωής που ερχόμαστε αντιμέτωποι με μεταβολές, είναι ύψιστης σημασίας. Η εκπαίδευση των γυναικών, αλλά και των συντρόφων τους σχετικά με τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η εγκυμοσύνη στη σεξουαλική λειτουργία είναι πολύτιμη.
Το σώμα της γυναίκας αλλάζει προκειμένου να καταφέρει να δημιουργήσει, θρέψει και τελικά φέρει στον κόσμο μία ζωή. Η γυναίκα πρέπει να γνωρίζει ότι οι αλλαγές είναι παροδικές, οι ορμόνες θα βρουν ξανά την ισορροπία τους.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως οι αλλαγές ψυχικής και σεξουαλικής φύσεως κατά την διάρκεια της κύησης είναι φυσιολογικές, όσο πιο ενημερωμένοι είμαστε, τόσο πιο προετοιμασμένοι να τις υποδεχτούμε και να μην ανησυχούμε, όταν δεν υπάρχει λόγος. Δεν διστάζουμε να αναφέρουμε τις σκέψεις μας και τις απορίες μας για την σεξουαλική μας ζωή. Ο γυναικολόγος μας, αλλά και ένας επαγγελματίας σεξουαλικής υγείας είναι εδώ για να μας ακούσει, να μας λύσει απορίες και να μας παρέχει μία συμβουλευτική καθοδήγηση.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Το άγχος του πατέρα στην εγκυμοσύνη και η επίδραση στο βρέφος μετά τη γέννησή του
Ένα από τα πεδία που έχει διερευνηθεί εκτενώς είναι οι διαταραχές της διάθεσης στη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά:
- την κοινωνική
- τη συναισθηματική,
- τη συμπεριφορική,
- τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.
Ταυτόχρονα η επίδραση αυτή έχει αποδειχτεί ότι επιμένει στο πέρασμα του χρόνου και δεν αποτελεί ένα παροδικό φαινόμενο. Για παράδειγμα, η πρόωρη έκθεση του βρέφους σε συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους της μητέρας, έχει συσχετιστεί:
- με μειωμένη ακαδημαϊκή επίδοση
- με προβλήματα συμπεριφοράς στην εφηβεία.
Τα τελευταία χρόνια η έρευνα έχει στραφεί και στην σημασία που έχει η συναισθηματική κατάσταση των πατέρων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς και στο κατά πόσο ευθύνεται για μακροπρόθεσμες συνέπειες στη ζωή των παιδιών μετά τη γέννησή τους.
Που καταλήγει νέα έρευνα;
Νέα μελέτη, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Cambridge, είναι η πρώτη που συμπεριέλαβε τόσο τις μητέρες όσο και τους πατέρες και παρακολούθησε την ανάπτυξη του παιδιού σε διάστημα δύο ετών. Σύμφωνα με το πόρισμα της μελέτης όταν ο πατέρας είχε άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα παιδιά είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν:
- συναισθηματικά προβλήματα,
- προβλήματα συμπεριφοράς.
Τα βρέφη με αγχώδη πατέρα έτειναν να εμφανίζουν αυξημένη ευερεθιστότητα και ανησυχία, καθώς επίσης και να δυσκολεύονται περισσότερο στον ύπνο.
Η συγκεκριμένη μελέτη, που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2019 στο επιστημονικό περιοδικό Development & Psychopathology, μελέτησε 438 ζευγάρια τα οποία, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια και απαντώντας σε δομημένες συνεντεύξεις, κατέγραφαν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους σε τέσσερα χρονικά σημεία (στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και 4, 14 και 24 μήνες μετά τον τοκετό). Οι μητέρες και οι πατέρες αξιολόγησαν επίσης την ποιότητα της σχέσης τους, αλλά και την κοινωνικοσυναισθηματική προσαρμογή του παιδιού τους στους 14 και στους 24 μήνες.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν άμεση επίδραση στα παιδιά:
- της συναισθηματικής κατάστασης του πατέρα
- της ποιότητας της σχέσης των γονιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Τα παιδιά έως 2 ετών ήταν πιθανότερο:
- να έχουν συναισθηματικές δυσκολίες,
- να είναι ανήσυχα,
- να κλαίνε,
- να φοβούνται περισσότερο,
- να προσκολλώνται στους γονείς.
Τα προβλήματα αυτά ήταν πιο έντονα όταν εκείνοι αντιμετώπιζαν προβλήματα στη σχέση τους κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και μετά τη γέννηση. Τα προβλήματα αυτά ποικίλουν από απλή έλλειψη επικοινωνίας και θετικών συναισθημάτων στο ζευγάρι έως καυγάδες και έλλειψη σεξουαλικής ζωής.
Αν και οι γενετικοί παράγοντες μπορούν να εξηγήσουν εν μέρει τη σχέση μεταξύ της συναισθηματικής κατάστασης του πατέρα κατά την προγεννητική περίοδο και της συναισθηματικής και συμπεριφορικής ανάπτυξης των παιδιών, δεν μπορούν να εξηγήσουν πλήρως τη συσχέτιση. Παράλληλα, οι ερευνητές υποθέτουν ότι για τις μητέρες με αγχώδεις συντρόφους, το στρες μπορεί να μεταφέρεται ενδομητρίως και στο έμβρυο, ακόμα και αν οι ίδιες δεν εμφανίζουν συμπτώματα άγχους. Τα ευρήματα της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη για έγκαιρη και πιο αποτελεσματική στήριξη των ζευγαριών έτσι ώστε να προετοιμαστούν καλύτερα για την μετάβαση στο ρόλο του γονέα.
Βασιλειάδης Ηλίας
Ψυχολόγος, M.Sc. Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΨΣΥ
Hughes, C., Devine, R. T., Mesman, J., & Blair, C. (2019). Parental well-being, couple relationship quality, and children’s behavioral problems in the first 2 years of life. Development and psychopathology, 1-10.
Learn More
Το σεξ στη ζωή των νέων γονιών
Ανασκόπηση 236 μελετών από το 2008 έως το 2019 έδειξε ότι τα προβλήματα των νέων ζευγαριών με παιδί κατηγοριοποιούνται ως εξής:
- Ψυχολογικές αλλαγές (γονεικός ρόλος, αίσθημα παραμέλησης από το σύντροφο, άγχος, κούραση)
- Σωματικές αλλαγές στις γυναίκες (κακή αυτοεικόνα, τραυματισμοί στο περίνεο)
- Ορμονικές αλλαγές και επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία.
Αλλάζει ο άνδρας μετά τη γέννηση του παιδιού;
Πρωτοποριακή 5ετής έρευνα εξέτασε σε βάθος χρόνου 624 άνδρες ηλικίας 21-26 ετών με φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης, ανάλογα με την ηλικία τους.
Οι 465 από αυτούς μέσα στα 5 χρόνια της έρευνας απέκτησαν παιδιά και είχαν σημαντική μείωση στα επίπεδα της τεστοστερόνης, περίπου 34%.Ο εγκέφαλος των ανδρών υφίσταται αλλαγές όπως συμβαίνει στις γυναίκες. Ενεργοποιούνται περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την προσκόλληση, την ανατροφή, την ενσυναίσθηση και την προσαρμοστικότητα (διαμορφούμενη πατρότητα).
Τα 10 βήματα της επιστροφής στη σεξουαλική «κανονικότητα» μετά τη γέννηση του παιδιού…
- Διατηρήστε προσωπικό χρόνο (η ατομικότητα δεν χάνεται)
- Επικοινωνήστε
(και οι δύο έχετε άγχη και αγωνία μπροστά στο νέο γονεικό ρόλο) - Αναγνωρίστε ο ένας τις ανάγκες του άλλου
(κούραση vs σεξουαλική επιθυμία) - Ισότιμος καταμερισμός των υποχρεώσεων (γονεική συμμαχία)
- Η δυαδικότητα δεν χάνεται
(ισορροπία ανάμεσα στο παιδί και το γάμο) - Καθιερώστε ραντεβού (ποιοτικός χρόνος στο ζευγάρι)
- Σωματική επαφή και εκτός σεξ (άγγιγμα, σωματική εξοικείωση)
- Επιμέλεια στην εικόνα και την πρόκληση
(η σεξουαλική πλευρά της σχέσης παραμένει) - Το σεξουαλικό παιχνίδι στο επίκεντρο (φαντασιωσική διεκδίκηση)
- Αναζήτηση υποστήριξης από ειδικό
(αναγνώριση και λύση του προβλήματος)
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ
Πηγή: Drozdowskyj, E. S., Castro, E. G., López, E. T., Taland, I. B., & Actis, C. C. (2020). Factors Influencing Couples’ Sexuality in the Puerperium: A Systematic Review. Sexual medicine reviews, 8(1), 38-47.
Learn More