Το παιδί μου με ρωτάει τι είναι σεξ. Τι θα πρέπει να του πω;
Πολλές φορές συμβαίνει το παιδί να ρωτάει τον γονιό του για θέματα που έχουν σχέση με το σεξ. Είτε ακούει από διάφορους συμμαθητές του στο σχολείο ή σε άλλες δραστηριότητες διάφορες λέξεις που του προκαλούν ενδιαφέρον, είτε βλέπει στην τηλεόραση σκηνές ή διαλόγους που του δημιουργούν απορίες. Οι γονείς συνήθως όταν έρχονται αντιμέτωποι με μια τέτοια κατάσταση αισθάνονται αμηχανία και ντροπή και αναρωτιούνται ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος για να απαντήσουν. Στην ερώτηση λοιπόν του παιδιού για το σεξ, ο γονιός θα πρέπει να απαντά με ειλικρίνεια. Μπορεί να πει, ότι το σεξ είναι ταυτισμένο με την ανθρώπινη συμπεριφορά , ότι είναι το φύλο που μας χαρακτηρίζει ως αγόρι ή ως κορίτσι και στη συνέχεια ως άνδρα και ως γυναίκα, μιλώντας του παράλληλα για τη διαφορετικότητα των δύο φύλων. Μπορείτε να του μιλήσετε για τα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν σωματικά τα δύο φύλα, αλλά και για τον μηχανισμό του σεξ, καθώς και για το ότι ο άνθρωπος όσο μεγαλώνει συνάπτει σχέσεις με το άλλο φύλο και μέσα από το σεξ αποκτά παιδιά.
Με απλά λόγια, λαμβάνοντας πάντα υπ´όψιν μας το ηλικιακό στάδιο του παιδιού και χωρίς να δείχνουμε φόβο, ενοχή ή αμηχανία οφείλουμε να δίνουμε ξεκάθαρες απαντήσεις που δεν μπερδεύουν και δε δημιουργούν επιπλέον ερωτηματικά στο παιδί.
Σημαντικό ρόλο στο πώς θα μεταφέρει ένας γονιός στο παιδί του ζητήματα σχετικά με την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, παίζει το μορφωτικό επίπεδο, οι γνώσεις και οι εγγραφές που ο ίδιος έχει για το σεξ. Δεν θα πρέπει να περάσει στο παιδί το μήνυμα ότι το σεξ είναι κάτι κακό ή ανήθικό, αλλά πρέπει να ενθαρρύνει το παιδί του να του μιλά για τα θέματα που το απασχολούν χωρίς να φοβάται.
Learn More
Εφηβική Εξάρτηση και Διαδίκτυο
Ως εξάρτηση από το διαδίκτυο έχει ορισθεί η αδυναμία ελέγχου της χρήσης του ιστού, που οδηγεί σε αισθήματα πίεσης, άγχους και δυσλειτουργικές συμπεριφορές σε καθημερινές δραστηριότητες. Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το διαδίκτυο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των εφήβων σε επιστημονικό, ψυχαγωγικό και επικοινωνιακό επίπεδο. Στην εποχή που διανύουμε παίρνει μεγαλύτερες διατάσεις το φαινόμενο της αλόγιστης χρήσης του διαδικτύου από τους εφήβους, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ψυχική και κοινωνική λειτουργία των εξαρτημένων χρηστών του.
Οι ηλικιακές ομάδες στις οποίες παρατηρείται κυρίως το φαινόμενο της διαδικτυακής εξάρτησης είναι η πρώιμη εφηβεία (10-14 έτη), η μέση εφηβεία (14-17 έτη), και η όψιμη εφηβεία (> 17 ετών), με την μέση εφηβεία να αποτελεί την περίοδο κατά την οποία το φαινόμενο γίνεται πιο συχνό και έντονο.
Πολλοί έφηβοι στρέφονται στο διαδίκτυο προκειμένου να αντιμετωπίσουν συναισθήματα άγχους, μοναξιάς και θλίψης. Πράγματι, οι έφηβοι βιώνουν την παρατεταμένη ενασχόλησή τους με το διαδίκτυο ως έναν τρόπο διαφυγής από την πραγματικότητα και τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Μέσω της ανωνυμίας που διασφαλίζει το διαδίκτυο, διαφεύγουν από την εικόνα τους που ενδεχομένως δεν τους ικανοποιεί, ‘κρύβονται’ από τους πραγματικούς ανθρώπους που τους περιβάλλουν και τους γνωρίζουν, εμπλέκοντας τον εαυτό τους σε μια πλασματική επικοινωνία που τους παρέχει ασφάλεια. Όπως όμως εύκολα γίνεται αντιληπτό, η ανακούφιση που τους προσφέρει η αορατότητα αυτή είναι προσωρινή, καθώς τα συναισθήματα και οι σκέψεις του εφήβου εξακολουθούν να είναι παρόντα όταν σβήσει η οθόνη του ηλεκτρονικού του υπολογιστή.
Ένα επιπλέον φαινόμενο της εποχής είναι η ολοένα και αυξανόμενη σεξουαλική ενασχόληση του εφήβου με το διαδικτυακό χώρο. Σε μια ηλικιακή περίοδο όπου ο έφηβος έχει την ανάγκη και την περιέργεια να ανακαλύψει τη σεξουαλικότητά του, μέσω του ηλεκτρονικού του υπολογιστή αναζητά εικόνες και παραστάσεις για να εμπλουτίσει τη φαντασιωσική του διαδικασία. Αυτό είναι μια φυσιολογική διαδικασία για τον έφηβο που εξερευνά το σώμα του και απολαμβάνει την ηδονή μέσω του εφηβικού αυνανισμού. Ιδωμένη στο πλαίσιο μιας διαδικτυακής εξάρτησης όμως, η διαδικασία αυτή σταδιακά καθηλώνει και απομονώνει τον έφηβο, βολεύοντάς τον και αποθαρρύνοντάς τον από το να διεκδικήσει μια αληθινή ερωτική σχέση. Ο έφηβος αποφεύγει την έκθεση του στον πραγματικό έρωτα εκμεταλλευόμενος την ευκολία του αυνανισμού του μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή που δεν προσδοκά τίποτα από αυτόν. Ως αποτέλεσμα ο έφηβος εξελίσσεται σε ένα νέο άντρα ο οποίος φοβάται να διεκδικήσει μια αληθινή συναισθηματική και σεξουαλική σχέση, βιώνοντας έλλειμμα αυτοπεποίθησης ως προς τη σεξουαλική του εικόνα και δυναμική.
Τα στοιχεία που θα πρέπει να ανησυχήσουν ένα γονέα που παρακολουθεί το παιδί του να αφιερώνει πολύ χρόνο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, διαφαίνονται στην έκπτωση λειτουργικότητας του εφήβου. Πράγματι ο διαδικτυακά εθισμένος έφηβος ενδέχεται να αποσύρεται σταδιακά από την κοινωνική του ζωή, να παραμελεί την προσωπική του φροντίδα και υγιεινή και να χάνει την αίσθηση του χρόνου ασχολούμενος με το διαδίκτυο. Επιπροσθέτως τείνει να παραμελεί τις σχολικές του υποχρεώσεις ή άλλες σημαντικές δραστηριότητες, να κυριεύεται από μυστικοπάθεια, να απομονώνεται από την οικογένεια και τους φίλους του και να βιώνει την ενασχόληση του με το διαδίκτυο ως τη μοναδική πηγή αισθήματος ευφορίας.
Ο γονέας που αποζητά την οριοθέτηση της εξαρτητικής συμπεριφοράς οφείλει πρωτίστως να ενημερωθεί ο ίδιος για τη χρήση του διαδικτύου έτσι ώστε να αντιλαμβάνεται πλήρως τα οφέλη του αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Μέσω μιας σχέσης ανοιχτής επικοινωνίας και συνεργασίας με το παιδί του, οφείλει να βάλει κανόνες και όρια σχετικά με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ο οποίος πρέπει να τοποθετείται σε κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού έτσι ώστε να υπάρχει επίβλεψη του χρόνου που καταναλώνει ο έφηβος στο διαδίκτυο και των ιστοσελίδων που επισκέπτεται.. Οι γονείς οφείλουν να αποτελούν μια αξιόπιστη πηγής πληροφόρησης και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης διασφαλίζοντας πως το διαδίκτυο δε θα αποτελέσει ένα υποκατάστατο γονεϊκής στήριξης, ενημέρωσης και φροντίδας.
Learn More
Έφηβος και Οικογένεια
Ο έφηβος και η οικογένεια βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση με έντονες συγκρούσεις, χαρακτηριστικές αυτής της περιόδου. Η θέση του εφήβου καθορίζεται από μια βαθιά αμφιθυμία. Διεκδικεί με πάθος την αυτονομία του, την ίδια στιγμή που εξαρτάται άμεσα από την οικογένειά του. Θέλει να είναι αυτόνομος, διακηρύσσει την ανεξαρτησία του, αλλά ταυτόχρονα αναζητεί τη σιγουριά και τη στήριξη που παρέχονται από τους γονείς του. Χρειάζεται όρια που τίθενται από τη συνεπή παρουσία των ενηλίκων παρέχοντάς του την αίσθηση αυτής της σιγουριάς. Επίσης, χρειάζεται όρια για να μπορέσει να αντιπαρατεθεί και να αναμετρηθεί με τα γονεϊκά πρότυπα. Του είναι απαραίτητη η ύπαρξη κάποιου με τον οποίο θα συγκρουστεί και θα τον ξεπεράσει.
Επομένως, έχει ανάγκη να ανήκει σε μια δομή που δεν καταρρέει από την επιθετικότητά του ούτε έχει διάθεση αντεκδίκησης. Ο έφηβος δεν αντέχει να βλέπει τους γονείς του αδύναμους, έχει ανάγκη να τους βλέπει δυνατούς και σταθερούς. Σε αυτή την περίοδο αποφεύγει τη σωματική επαφή με τους γονείς του. Τα αγόρια δεν θέλουν με κανένα τρόπο να τα πλησιάζει η μητέρα τους, να τα αγγίζει, να τα φιλά ή να τα χαϊδεύει. Το ίδιο συμβαίνει αντίστοιχα με τα κορίτσια και τον πατέρα τους.
Οι γονείς αυτή την περίοδο περνούν συνήθως την κρίση της μέσης ηλικίας. Αντιλαμβάνονται ότι τους μένει λίγος χρόνος για την πραγμάτωση των φιλοδοξιών τους και η σεξουαλικότητά τους μειώνεται, ενώ παράλληλα παρατηρούν ότι τα όνειρα στη ζωή του εφήβου ανατέλλουν. Αναζητούν τη στήριξη ο ένας από τον άλλον, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες από τη μεταλλαγή της σχέσης με το παιδί τους. Αυτή η δυνατότητα ωστόσο δεν είναι πάντα εφικτή, καθώς αποκαλύπτονται παλιές απωθημένες συγκρούσεις και προκαλούνται καταθλιπτικά συναισθήματα ή αναζητείται ικανοποίηση σε σχέσεις έξω από το γάμο.
Συχνά, χρησιμοποιείται ο όρος “σύνδρομο της άδειας φωλιάς” (empty nest syndrome) για να περιγράψει τις δυσκολίες των γονέων να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που δημιουργούνται μετά την ανεξαρτητοποίηση των παιδιών.
Ανάμεσα στη μητέρα και την έφηβη κόρη αναπτύσσονται σε πολλές περιπτώσεις σχέσεις που σχετίζονται με την αρχή και το τέλος της έμμηνης ρύσης. Η κόρη αποκτά την ικανότητα για σύναψη σεξουαλικών σχέσεων και τεκνοποίηση, ενώ για τη μητέρα η σεξουαλικότητα και η θηλυκότητα υποχωρούν. Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως μπορεί να «ζηλεύει» την κόρη για τις νέες ιδιότητές της, ενώ ταυτόχρονα η ίδια αισθάνεται λύπη και απόγνωση για τη σταδιακή απώλεια αυτών των ιδιοτήτων. Πάντως φαίνεται πως οι μητέρες που είχαν μία ικανοποιητική ερωτική ζωή μεταδίδουν και στις κόρες μία ηρεμία σχετικά με τη σεξουαλικότητα, χωρίς να τις φορτώνουν με άγχος και ενοχές.
Σε άλλες περιπτώσεις οι γονείς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τη συμβολική απώλεια του παιδιού τους από τον κόλπο της οικογένειας, αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουν και την πραγματική απώλεια των δικών τους γονέων που φεύγουν από τη ζωή. Γίνονται και οι ίδιοι “παιδιά χωρίς γονείς” και κατακλύζονται από συναισθήματα μοναξιάς. Όλες αυτές οι διεργασίες είναι πολύ επώδυνες και οι γονείς οφείλουν να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να βρουν νέους τρόπους ικανοποίησης.
Τέλος, φαίνεται να υπάρχουν στερεότυπες αντιδράσεις των ενηλίκων κατά την περίοδο της εφηβείας. Οι γονείς που ενστερνίζονται αυτές τις αντιδράσεις αισθάνονται συνήθως απειλημένοι από τον έφηβο.
Τα “στερεότυπα” για την εφηβεία, που έχουν διατυπωθεί από ερευνητές είναι τα εξής:
- Ο έφηβος καταλαμβάνεται από ακατάσχετη σεξουαλική μανία και γίνεται επικίνδυνος ενώ ταυτόχρονα χρειάζεται καθοδήγηση και ενθάρρυνση γιατί είναι ακόμα ανεπαρκής,
- Είναι έρμαιο των επιθυμιών του, αποκόπτεται από τους δεσμούς με την οικογένεια χωρίς την ικανότητα να επιβληθεί στα συναισθήματά του, αδυνατεί να προσαρμοστεί σε ένα ενήλικο περιβάλλον.
- Είναι «εκμεταλλευτής» και «τύραννος» για τους γονείς ενώ για άλλους είναι ένα αγνό και ανυπεράσπιστο θύμα για εκμετάλλευση,
- Είναι αντικείμενο φθόνου καθώς κατέχει όλα τα προσόντα και τις ικανότητες που σταδιακά χάνει ο ενήλικας. Ταυτόχρονα είναι αυτός που μπορεί να ικανοποιήσει τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες των γονέων και πρέπει να προστατευθεί και να ενθαρρυνθεί
- Είναι ένα μέλος της οικογένειας που διαταράσσει τις ευαίσθητες ισορροπίες
- Είναι εύκολο να διαπιστωθεί η αντιφατικότητα της καθεμιάς από αυτές τις στερεότυπες πεποιθήσεις. Ο γονείς οφείλουν λοιπόν να επιδεικνύουν μία σταθερή αλλά και ευέλικτη στάση απέναντι στους εφήβους, χωρίς να θεωρούν πως έχουν αποτύχει σαν γονείς, βλέποντας τα παιδιά τους να μεταμορφώνονται από την φυσιολογική εξελικτική κρίση της εφηβείας.
Το σεξ στη ζωή των νέων γονιών
Ανασκόπηση 236 μελετών από το 2008 έως το 2019 έδειξε ότι τα προβλήματα των νέων ζευγαριών με παιδί κατηγοριοποιούνται ως εξής:
- Ψυχολογικές αλλαγές (γονεικός ρόλος, αίσθημα παραμέλησης από το σύντροφο, άγχος, κούραση)
- Σωματικές αλλαγές στις γυναίκες (κακή αυτοεικόνα, τραυματισμοί στο περίνεο)
- Ορμονικές αλλαγές και επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία.
Αλλάζει ο άνδρας μετά τη γέννηση του παιδιού;
Πρωτοποριακή 5ετής έρευνα εξέτασε σε βάθος χρόνου 624 άνδρες ηλικίας 21-26 ετών με φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης, ανάλογα με την ηλικία τους.
Οι 465 από αυτούς μέσα στα 5 χρόνια της έρευνας απέκτησαν παιδιά και είχαν σημαντική μείωση στα επίπεδα της τεστοστερόνης, περίπου 34%.Ο εγκέφαλος των ανδρών υφίσταται αλλαγές όπως συμβαίνει στις γυναίκες. Ενεργοποιούνται περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την προσκόλληση, την ανατροφή, την ενσυναίσθηση και την προσαρμοστικότητα (διαμορφούμενη πατρότητα).
Τα 10 βήματα της επιστροφής στη σεξουαλική «κανονικότητα» μετά τη γέννηση του παιδιού…
- Διατηρήστε προσωπικό χρόνο (η ατομικότητα δεν χάνεται)
- Επικοινωνήστε
(και οι δύο έχετε άγχη και αγωνία μπροστά στο νέο γονεικό ρόλο) - Αναγνωρίστε ο ένας τις ανάγκες του άλλου
(κούραση vs σεξουαλική επιθυμία) - Ισότιμος καταμερισμός των υποχρεώσεων (γονεική συμμαχία)
- Η δυαδικότητα δεν χάνεται
(ισορροπία ανάμεσα στο παιδί και το γάμο) - Καθιερώστε ραντεβού (ποιοτικός χρόνος στο ζευγάρι)
- Σωματική επαφή και εκτός σεξ (άγγιγμα, σωματική εξοικείωση)
- Επιμέλεια στην εικόνα και την πρόκληση
(η σεξουαλική πλευρά της σχέσης παραμένει) - Το σεξουαλικό παιχνίδι στο επίκεντρο (φαντασιωσική διεκδίκηση)
- Αναζήτηση υποστήριξης από ειδικό
(αναγνώριση και λύση του προβλήματος)
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ
Πηγή: Drozdowskyj, E. S., Castro, E. G., López, E. T., Taland, I. B., & Actis, C. C. (2020). Factors Influencing Couples’ Sexuality in the Puerperium: A Systematic Review. Sexual medicine reviews, 8(1), 38-47.
Learn More
Ο γιος μου είναι ομοφυλόφιλος
Η εφηβεία είναι η περίοδος, και για τα δύο φύλα, όπου ο νέος και η νέα αρχίζουν να συνειδητοποιούν και να καθορίζουν τις σεξουαλικές διαθέσεις τους και να προσανατολίζουν την πορεία τους. Τι συμβαίνει στην περίπτωση της ομοφυλοφιλίας; Πώς νιώθει ο έφηβος την κλίση του αυτήν και πώς αισθάνεται στο πλαίσιο της οικογένειας και του στενού κοινωνικού περίγυρου;
Η οικογένεια φαίνεται να είναι ο πρώτος ουσιαστικός σταθμός στη ζωή του ομοφυλόφιλου εφήβου, όπου αρχίζει να εκφράζει τις τάσεις του, αλλά και να συνειδητοποιεί όλο και περισσότερο την ομοφυλοφιλική του έλξη και συμπεριφορά.
Τα 17 με 18 χρόνια της ζωής του δείχνουν τη σεξουαλική του αναζήτηση, έτσι ώστε να θεωρούμε, γενικά στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, την περίοδο αυτήν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής του. Και για τα δύο φύλα η ηλικία αυτή καθορίζει τις σεξουαλικές αντιθέσεις και προσανατολίζει σχεδόν καθοριστικά τη σεξουαλική πορεία τους.
Μέσα στην οικογένεια αντιλαμβάνεται ο έφηβος τη νοοτροπία και αντίληψη των γονιών του, ενώ δέχεται θετικές, αλλά και αρνητικές επιδράσεις για τη σεξουαλικότητά του. Ηδη από τα 17 χρόνια η σεξουαλική αγωγή έχει ‘δώσει’ τις κατευθύνσεις και ανοίγει την πόρτα στην ηδονική αναζήτηση, αλλά και στην ανάγκη κάποιας πρώτης σχέσης, η οποία από την ονειροπόληση και εξιδανίκευση στην εφηβεία, θα περάσει συνειδητά στην ‘πρώτη φορά’ της σεξουαλικής επαφής και αφύπνισης.
Τι γίνεται όμως με το αγόρι που δεν ακολουθεί τις ετεροφυλοφιλικές και κοινωνικά παραδεκτές σεξουαλικές αναζητήσεις;
Πόσο ο ίδιος ο νέος, νιώθοντας την ομοφυλοφιλική κλίση του, τολμάει να το πει στους δικούς του, αλλά και πόσο ο ίδιος περνάει από διάφορα συναισθήματα φόβου, αμηχανίας, για να πει συνειδητά, κατ’ αρχάς στον εαυτό του και ύστερα στο περιβάλλον του, ‘είμαι ομοφυλόφιλος’;
Σίγουρα μια τέτοια διαπίστωση έρχεται μέσα στην οικογένεια σαν ‘βόμβα που σκάει’, με πρώτο αποδέκτη, συνήθως, τη μητέρα. Μια μητέρα, που αισθάνεται ένοχη, βάσει της ψυχαναλυτικής θεωρίας, για την ομοφυλοφιλική έκφραση του γιου της.
Μια μητέρα που δεσμευτικά και ασφυκτικά είναι πάνω στο παιδί της, αδυνατώντας να καταλάβει την ανάγκη του γιου της να ελευθερωθεί και να ωριμάσει. ‘Ενοχος όμως φαίνεται να είναι και ο πατέρας, ο οποίος από παθητικός, ανύπαρκτος, εχθρικός και απόμακρος, φαίνεται να είναι απών στις μεγάλες και καθοριστικές ψυχολογικές και σωματικές μεταβολές του παιδιού του. Φαίνεται να πέφτει από τα σύννεφα όταν μαθαίνει ή βλέπει το παιδί του να μην του βγαίνει ‘άνδρας’.
Οι πρώτες εικόνες της ομοφυλοφιλίας δημιουργούν μεγάλη αναστάτωση μέσα στην οικογένεια και δυστυχώς οι κινήσεις των μελών της (γονείς αλλά και αδέλφια) οδηγούν τα πράγματα σε χειρότερο δρόμο απ’ αυτόν που πρέπει να ακολουθήσουν για να αντιμετωπίσουν το στόχο τους, δηλαδή την ομοφυλοφιλία του γιου τους.
Και εύλογα τίθενται οι ερωτήσεις: ‘Μπορούμε να βοηθήσουμε τον ομοφυλόφιλο γιο μας;’, ‘Τι θα έπρεπε να κάνουμε γι’ αυτό; Πρέπει να τον κάνουμε να αλλάξει, μήπως πρέπει να τον πάμε σε γιατρό, και τι γιατρό;’
Και τι να πει κανείς εδώ; Τι να πει στους γονείς αυτούς που κάνουν σωρεία λαθών στη συμπεριφορά τους κάτω από τον πανικό, το θυμό, την απογοήτευση αλλά και τη συνεχή αγωνία; Το δράμα και οι υστερίες έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται συγκρούσεις και μεγάλες εντάσεις, ενώ το πρόβλημα αυτό πολλές φορές καταλύει την οικογένεια.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς αρπάζονται μεταξύ τους με αλληλοκατηγορίες και απειλές, προσπαθώντας να φορτώσουν το φταίξιμο, αλλά και την ‘ανωμαλία του γιου’ ο ένας στον άλλο. Αφήστε που δίνουν ρόλο ευθύνης σε άλλο αδελφό που είναι ‘υγιής’, δηλαδή ετεροφυλόφιλος και μάλιστα ‘πολύ άνδρας’, να καταφέρει να αλλάξει τον άρρωστο, τον ανώμαλο, ομοφυλόφιλο αδελφό, ‘πάσει θυσία’ να τον φέρει στον ίσιο δρόμο.
Και φυσικά, υπάρχει και το κοινωνικό κόστος. ‘Η κοινωνία. Το όνομά μας; Τι θα πούμε έξω, στην κοινωνία; Πώς θα μας αντιμετωπίσουν όλοι αυτοί οι ‘ηθικοί’ οι ‘σωστοί’, οι υγιείς ετεροφυλόφιλοι’, όταν μάθουν ότι έχουμε γιο ομοφυλόφιλο;’.
Αρχίζουν λοιπόν οι ενέργειες για τη σωτηρία και θεραπεία του ‘άρρωστου ομοφυλόφιλου’. Γιατροί που τάζουν και υπόσχονται πλήρη αποκατάσταση, ορμόνες που φταίνε, εξετάσεις που γίνονται για να ανακαλυφθεί το παθολογικό αίτιο.
Τον σέρνουν από γιατρό σε γιατρό και ίσως από μάγο …σε μέντιουμ. Από προσωπικές μου εμπειρίες, έχω δει ‘δύστυχους’ γονείς, γεμάτους απελπισία και απογοήτευση για το κακό που τους βρήκε. Οσο για τον ίδιο τον ομοφυλόφιλο, έρχεται συνοδεία και είναι έκδηλα η αμηχανία, ο φόβος, ο θυμός, αλλά και η άρνηση να δεχθεί θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Δεν είναι λίγες οι φορές που τον φέρνει η μητέρα κρυφά από τον πατέρα, γιατί ‘εάν το μάθει εκείνος, θα τον σκοτώσει…’.
Και βέβαια, αυτοί οι γονείς δεν αφήνουν κανένα περιθώριο να ακουστεί η γνώμη του παιδιού τους, ούτε δέχονται να ακούσουν τη γνώμη του ειδικού γιατρού… Το τελεσίγραφο είναι στα χείλη τους: ‘Γιατρέ, κάν’ τον καλά…’. Μια φορά, φίλοι αναγνώστες, κάποιος πατέρας ομοφυλόφιλου γιου μού είπε: ‘Εάν δεν τον αλλάξεις, θα τον βάλω μέσα στο αυτοκίνητο και μαζί θα πέσουμε από τον γκρεμό…’.
Ναι, είναι αλήθεια ότι η οικογένεια δέχεται μεγάλη φόρτιση και δοκιμασία βλέποντας το γιο να μην εξελίσσεται σε ετεροφυλόφιλο άτομο, πιστεύοντας ότι ακολουθεί μια λαθεμένη πορεία, η οποία δεν θα του επιτρέψει να εκπληρώσει το βιολογικό, αλλά και κοινωνικό του ρόλο μέσα σε μια σχέση γάμου και φυσικά να γίνει πατέρας και παππούς.
Γιατί όμως οι γονείς δεν προσπαθούν να βοηθήσουν σωστά το παιδί τους, αποφεύγοντας καταστάσεις που ισοπεδώνουν την προσωπικότητά του, κάνοντάς το περισσότερο …ομοφυλόφιλο, από αντίδραση, απ’ ό,τι ήταν; Γιατί οι γονείς δεν δίνουν στο γιο τους το δικαίωμα να πει την άποψή του και να εκφράσει το πιστεύω του, όπως εκείνος τα εννοεί και τα ορίζει; Γιατί τελικά δεν τον ρωτούν ξεκάθαρα εάν θέλει να είναι ομοφυλόφιλος ή όχι και να τον παροτρύνουν να πάει σε κάποιον ειδικό, εφόσον εκείνος το επιθυμεί;
Το πρώτο πράγμα που οι γονείς οφείλουν να ξέρουν, είναι αν ο γιος τους θέλει τη βοήθεια του ειδικού και οι ίδιοι να σεβαστούν τη σεξουαλική του σύγχυση και να του δείξουν ότι θα τον βοηθήσουν μέσα από τα δικά του ‘θέλω’.
Είναι αναγκαίο να τονίσω ότι η κακή και αυταρχική γονεϊκή στάση φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο τις σχέσεις γιου και γονιών. Ο ίδιος αναγκάζεται, κάτω από τις τρομακτικές πιέσεις που δέχεται και τους απαράδεκτους εκβιασμούς, με συμπεριφορές αρρωστημένες (τον κλειδώνουν μέσα, ελέγχουν τους φίλους του, δεν του δίνουν χρήματα, απειλούν να τον διώξουν από το σπίτι), να πει ψέματα, ότι άλλαξε, έγινε ετεροφυλόφιλος, ενώ, για να τους πείσει, φέρνει και κορίτσια στο σπίτι, λέγοντας ότι κάποια είναι η κοπελιά του, ενισχύοντας το ηθικό τού τραυματισμένου ψυχολογικά πατέρα και της απελπισμένης μητέρας….
Ομως, πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα εάν οι γονείς έδειχναν κατανόηση και αποδοχή (όσο πράγματι δύσκολο και σκληρό κι αν είναι) στην ομοφυλοφιλία του γιου τους που δεν αλλάζει, εφόσον ο ίδιος είναι απολύτως συνειδητοποιημένος και θέλει να είναι ομοφυλόφιλος.
Οποιαδήποτε ιατρική βοήθεια είναι μάταιη και υποσχέσεις από δήθεν ειδικούς ότι μπορούν να τον αλλάξουν, αποσκοπούν σε οικονομικά οφέλη, ποντάροντας στη γονεϊκή απελπισία και αφέλεια.
Και όσο οι γονείς δεν μπορούν να χωνέψουν την ομοφυλοφιλία του γιου τους τόσο στην ουσία δημιουργούν ψυχολογικά προβλήματα στον ίδιον, αλλά και στους εαυτούς τους. Και τελικά, χάνουν το παιδί τους…
Learn More
Γονείς-σωτήρες δεν υπάρχουν
Οταν υπάρχει έρωτας χωρίς την «ευλογία» του μπαμπά και της μαμάς και εκείνοι ακυρώνουν το παιδί τους και του κλείνουν την πόρτα γιατί απλά… δεν συμφωνούν με την επιλογή του
Πάντα αναρωτιέμαι, ως γιατρός αλλά και ως άνθρωπος, πώς οι γονείς παρεμβαίνουν στη ζωή του παιδιού τους και προσπαθούν, «πάντα για το καλό του», να του τη «φτιάξουν» έτσι ώστε να είναι ευτυχισμένο – κατά τη γνώμη τους… Τελευταία κλινική μου εμπειρία ήταν λίγες μέρες πριν, η επίσκεψη δύο γονιών μέσης ηλικίας, υψηλού κοινωνικού – μορφωτικού επιπέδου, οι οποίοι με επισκέφτηκαν για τη σχεδόν 30χρονη κόρη τους που ζει ακόμη μαζί τους, ενώ έχει και οικονομική, αλλά και κοινωνική ωριμότητα και ανεξαρτησία. Εκανε, όμως, ένα μεγάλο λάθος! Τα ’φτιαξε με έναν άνδρα 13 χρόνια μεγαλύτερό της, χωρισμένο, χωρίς παιδί, μορφωμένος επίσης, αλλά όχι της οικονομικής τάξης στην οποία βρίσκεται εκείνη και φυσικά οι γονείς της.
Τα πρόσωπά τους ήταν αναψοκοκκινισμένα, ο πατέρας με στεγνό στόμα και η μητέρα με έντονη νευρικότητα κρατούσε στα χέρια της το σημείωμα-«κατηγορητήριο» της ένοχης κόρης και του εκτεθειμένου, ανήθικου άνδρα, όπως τον χαρακτήρισε, που παρέσυρε την κόρη της σε αυτόν τον δεσμό. Ζητούσαν τη βοήθειά μου σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν για να σταματήσουν εδώ και τώρα την «κατηφόρα» της κόρης τους.
Δεν μου έκρυψαν και τους πολέμους που έγιναν, τους λεκτικούς πυροβολισμούς καθώς και τις απειλές που εκτόξευσαν στην άτακτη κόρη. Τη στάση τους επικροτούσε και ο αδελφός της, σχεδόν πέντε χρόνια μεγαλύτερός της, παντρεμένος «επιτυχημένα», όπως σημειολογικά ανέφερε ο πατέρας. «Τη σπουδάσαμε. Της τα δώσαμε όλα. Της πηγαίναμε το νερό στο κρεβάτι και δεν της χαλάσαμε χατίρι σε καμία απαίτησή της!».
Η τραγωδία που εξελισσόταν μες στο γραφείο μου υποστηριζόταν και από τη χορωδία των προσδοκιών τους, να δουν την κόρη τους να προχωράει στη ζωή της με έναν «σωστό» άνθρωπο, άσπιλο και αμόλυντο και όχι με έναν χωρισμένο, που η κοινωνία, κατά τη γνώμη τους, τον έχει πάει στο περιθώριο. Η κόρη πρόδωσε τα ιδεώδη και έπεσε χαμηλά στα τάρταρα της ανομολόγητης αμαρτίας μέσα από αυτή τη σχέση. «Πώς τόλμησε κάτι τέτοιο;» αναρωτήθηκε με περισσή αφέλεια ο πατέρας για να συμπληρώσει και η μητέρα: «Φταίει η ελευθερία που της είχαμε δώσει!».
Δεν προλάβαινα να σκεφτώ και φυσικά να τους οριοθετήσω, ενώ κρατούσα σημειώσεις για να μην τους δω κατάματα και τρομάξω με τη σειρά μου από το θυμωμένο τους βλέμμα. Είπαν και τι δεν είπαν. Το ωραιότερο, όμως, μου το άφησαν για το τέλος: η κόρη τους έχει φύγει από το σπίτι και συμβιώνει με τον καλό της, αφήνοντας ακόμη μεγαλύτερα τραύματα και θυμό στους δικούς της.
Τι κέρδισαν άραγε αυτοί οι γονείς; Τι περιμένουν να δουν από την κόρη τους, που την έδιωξαν με τον τρόπο τους; Το έγκλημά της, να ερωτευτεί έναν άνδρα 13 χρόνια μεγαλύτερό της και χωρισμένο, την απομάκρυνε από τους γονείς της, που φυσικά οι ίδιοι την απέβαλαν από την οικογένεια με εξευτελιστικό τρόπο, ο οποίος καταγράφεται στη συνεδρία με την εξής φράση της μητέρας: «Είχε το θράσος στη γιορτή της να θέλει να τον φέρει στο σπίτι μας και μάλιστα να φάμε μαζί… στο ίδιο τραπέζι!».
Αλήθεια, πόσο ένας γονιός μπορεί να ακυρώσει το παιδί του και να το οδηγήσει να του κλείσει την πόρτα; Γιατί, όταν τα είπαν και ξεθύμαναν, τότε πραγματικά είδα την αληθινή τους δυστυχία και τον πραγματικό τους πόνο για το παιδί που με τη σειρά του τους απέρριψε. Φάνηκε πιο ώριμη από εκείνους που πίσω από το άλλοθι της «ευτυχίας της», της προκάλεσαν τόσο ψυχικό πόνο και απαξίωση, γι’ αυτόν που επέλεξε και εκείνοι τον απέρριψαν.
Στα λίγα λεπτά που έμεναν για την ολοκλήρωση της συνεδρίας μας, τους έδειξα ακριβώς αυτό που έχτισαν για την κόρη τους, δηλαδή το γύρισμα της πλάτης της και φυσικά ακόμη κι αν εκείνος δεν της αξίζει, τον έκαναν με τη συμπεριφορά τους ιδανικό στα μάτια της.
Την έσπρωξαν περισσότερο πάνω του, λέγοντας: «Αρνούμαστε τον σύντροφό σου». Τους ζήτησα γρήγορα να διορθώσουν την ακαμψία τους και την άρνησή τους και να δεχτούν και τους δυο τους ως ζευγάρι στο σπίτι τους, γεφυρώνοντας ξανά τη σχέση τους με το παιδί τους. Τους αιτιολόγησα την ανάγκη τους να συνεχίσουν να επικοινωνούν με την κόρη τους, όσο και αν διαφωνούν, και να της δείξουν ότι την εμπιστεύονται.
Θάνος Ε. Ασκητής
ΠΗΓΗ: ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
Learn More