Σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση στα ζευγάρια: είναι κάτι που «ή το ΄χεις ή δεν το ‘χεις» ή κάτι που μπορείς και «να το βρεις»;
Η σεξουαλική επιθυμία τείνει να είναι αυξημένη στα πρώτα στάδια μιας σχέσης, όταν ακόμα οι σύντροφοι βρίσκονται στην αρχή της γνωριμίας τους και μοιράζονται νέες εμπειρίες. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που να επιφέρει έκπτωση στη σεξουαλική και σχεσιακή ικανοποίηση και αύξηση στις συγκρούσεις.
Ένας από τους παράγοντες που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστεί ένα ζευγάρι τις διακυμάνσεις στη σεξουαλική του ζωή ή ακόμα και μια ενδεχόμενη σεξουαλική δυσλειτουργία είναι και οι πεποιθήσεις του για την διατήρηση της σεξουαλικής ικανοποίησης σε μια σχέση (beliefs about the maintenance of sexual satisfaction in relationships).
Σε ζευγάρια όπου οι σύντροφοι θεωρούν ότι η σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση είναι αποτέλεσμα της φυσικής σεξουαλικής συμβατότητας μεταξύ τους, ένα χαρακτηριστικό δηλαδή που είτε το έχεις είτε όχι και δεν μπορείς να το ελέγξεις (Sexual destiny beliefs), μπορεί να υπάρχει έντονο ένα αίσθημα αβοηθησίας ή μια αποφευκτική στάση ως προς το σεξ, ειδικά όταν το ζευγάρι έρθει αντιμέτωπο με κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία. Οι σύντροφοι αναφέρουν μειωμένη σχεσιακή ικανοποίηση και σεξουαλική επιθυμία, περισσότερες σχεσιακές συγκρούσεις, μεγαλύτερη καταθλιπτική και αγχώδη συμπτωματολογία.
Στον αντίποδα, η πεποίθηση ότι η σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση ενδέχεται να παρουσιάζουν διακυμάνσεις και δυσκολίες, τις οποίες αν το ζευγάρι «δουλέψει» συμμαχικά καταφέρνει να ξεπεράσει (Sexual growth beliefs), μπορεί να καλλιεργήσει την υπομονή και κατανόηση ανάμεσα στους συντρόφους και να τους βοηθήσει να εστιάσουν στους τρόπους αντιμετώπισης μια πιθανής σεξουαλικής δυσλειτουργίας.
Όταν οι σύντροφοι έχουν την πεποίθηση ότι οφείλουν συνεχώς να προσπαθούν για να διατηρήσουν την σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση στη σχέση, αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να διαχειριστούν πιο λειτουργικά την μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, καθώς δεν βιώνουν πίεση και επικριτικότητα, ενώ δημιουργείται ο χώρος για να προσαρμόσουν τη σεξουαλική τους συμπεριφορά και να διεκδικήσουν ο ένας τον άλλον.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: Raposo, S., Rosen, N. O., Corsini-Munt, S., Maxwell, J. A., & Muise, A. (2021). Navigating Women’s Low Desire: Sexual Growth and Destiny Beliefs and Couples’ Well-Being. The Journal of Sex Research, 1–12.
Learn More
Σεξουαλική ζωή του ζευγαριού και συναισθηματική σύνδεση: Μια αμφίδρομη σχέση
Η σεξουαλική επιθυμία και η συναισθηματική σύνδεση δεν συνδέονται πάντα. Για παράδειγμα, μπορεί ένα ζευγάρι σε μια εφήμερη σχέση να έχει σεξουαλικές επαφές εν απουσία συναισθηματικής σύνδεσης. Παρόλα αυτά έχει φανεί πως οι μακροχρόνιες σχέσεις χαρακτηρίζονται και από σεξουαλική επιθυμία και από συναισθηματική σύνδεση.
Το σεξ προωθεί τη συναισθηματική σύνδεση
Αν και η βασική λειτουργία της σεξουαλικής συμπεριφοράς, δηλαδή η αναπαραγωγή, δεν συνδέεται άμεσα με τη συναισθηματική σύνδεση των συντρόφων, αρκετά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης σεξουαλικότητας υποδηλώνουν πως η σεξουαλική συμπεριφορά έχει αναπτυχθεί ώστε να ενισχύει και να διατηρεί τους συναισθηματικούς δεσμούς των σεξουαλικών συντρόφων. Για παράδειγμα, η συνήθης στάση όπου η γυναίκα είναι ξαπλωμένη ανάσκελα και ο άντρας βρίσκεται από πάνω της, επιτρέπει περισσότερα χάδια και φιλιά όπως και τη βλεμματική επαφή των συντρόφων. Οι αγκαλιές και τα φιλιά αυξάνουν την παραγωγή της ορμόνης ωκυτοκίνης που με τη σειρά της ενισχύει περαιτέρω τη συναισθηματική σύνδεση και την τρυφερότητα μεταξύ των συντρόφων. Επίσης, άλλο στοιχείο που φανερώνει πως το σεξ προωθεί τους ψυχικούς δεσμούς των συντρόφων προέρχεται από το χώρο της νευροεπιστήμης. Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί πως όταν βιώνουμε σεξουαλική επιθυμία ενεργοποιούνται οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου με όταν βιώνουμε αισθήματα αγάπης σε μια ρομαντική σχέση.
Η συναισθηματική σύνδεση καθορίζει τη σεξουαλική συμπεριφορά στις σχέσεις
Η ψυχική σύνδεση και το σεξ φαίνεται να αλληλοεπιδρούν αμφίδρομα έτσι ο τρόπος που τα άτομα συνδέονται συναισθηματικά με τους συντρόφους καθορίζει τα επίπεδα οικειότητας, τρυφερότητας και αλληλεξάρτησης στη σχέση και έτσι μπορεί να συμβάλλει στη σεξουαλική συμπεριφορά και λειτουργία. Τα άτομα που είναι συνδεδεμένα με τους συντρόφους τους με ασφαλή δεσμό, τους θεωρούν ως συναισθηματικά διαθέσιμους και φροντιστικούς, ενώ τείνουν να έχουν σεξουαλικές επαφές ώστε να ενισχύσουν τη συναισθηματική σύνδεση στη σχέση τους και να εκφράζουν την αγάπη τους. Αντίθετα, τα άτομα που είναι συνδεδεμένα με τους συντρόφους τους με ανασφαλή τρόπο τείνουν να αντιμετωπίζουν σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Για παράδειγμα, άτομα που νιώθουν ανασφάλεια σε σχέση με τα αισθήματα που τρέφει ο σύντροφος τους για αυτούς ή άτομα που φοβούνται την οικειότητα και είναι συναισθηματικά αποστασιοποιημένα μπορεί να παρουσιάσουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση.
Έτσι στο πλαίσιο των σχέσεων, η σεξουαλική συμπεριφορά έχει την ικανότητα να εγκαθιδρύει και στη συνέχεια να διατηρεί τη συναισθηματική σύνδεση των συντρόφων. Με τη σειρά της η ψυχική επαφή και η επικοινωνία μπορούν να εγγυηθούν μια καλύτερη σεξουαλική ζωή.
Λαφαζάνη Περσεφόνη
Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ
Πηγή: Birnbaum, G. E., & Reis, H. T. (2019). Evolved to be connected: The dynamics of attachment and sex over the course of romantic relationships. Current Opinion in Psychology, 25, 11–15.
Learn More
Σεξ: αυτο- αποκάλυψη και ικανοποίηση
Οι φόβοι της σεξουαλικής αυθεντικότητας και η προσπάθεια της ενσωμάτωσης σε μια σεξουαλική κανονικότητα μακριά από ταμπού
Αναρωτιέμαι πόσοι άνθρωποι πιστεύουν στ’ αλήθεια, όταν στις αρχές της σχέσης ανταλλάσσουν όρκους ειλικρίνειας για κάθε πλευρά της ζωής τους, ότι θα μπορέσουν να συνεχίσουν την κοινή τους πορεία με απόλυτη ευθύτητα σε ό,τι και αν συναντήσουν. Ο καθορισμός της ειλικρίνειας ως απαραίτητο συστατικό της σχέσης δημιουργεί ένα επικίνδυνο δίπολο, στο ζήτημα της αυτοαποκάλυψης κάθε συντρόφου, το οποίο ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα στη συνέχεια.
Πόσο πιθανό είναι να νιώθετε τόσο άνετα ώστε να αποκαλύψετε στον σύντροφό σας τις βαθύτερες σεξουαλικές σας επιθυμίες; Εάν η απάντησή σας στο ερώτημα αυτό είναι «πολύ», τότε ανήκετε σε ένα ιδιαίτερα μικρό ποσοστό του γενικού πληθυσμού. Ποιος μπορεί να λειτουργήσει ως ένα ειλικρινές σεξουαλικό ον που δεν θα διστάσει να διεκδικήσει την ηδονιστική απόλαυση του σεξ και να βιώσει τη διέγερση όπως την έχει στο μυαλό και τη φαντασία του; Στα βασικά συμπτώματα αυτού που μπορούμε να ονομάσουμε διαταραχή της σεξουαλικής αυθεντικότητας περιλαμβάνονται ο έντονος φόβος της αυτοαποκάλυψης, η σεξουαλική κρυψίνοια, η προσπάθεια της ενσωμάτωσης σε μιας μορφής σεξουαλική κανονικότητα, η οποία προωθείται από τις κοινωνικές νόρμες, καθώς και η συνεπακόλουθη ντροπή και ενοχή που αναπόφευκτα εμφανίζονται στην πορεία. Ακόμα και στις μέρες μας επικρατεί η τάση να θεωρούνται οι σεξουαλικές επιθυμίες, οι εξερευνήσεις και οι φαντασιώσεις ζητήματα-ταμπού των σχέσεων, τα οποία δεν αγγίζονται, παραμένοντας προσωπική υπόθεση.
Ο φόβος της απόρριψης και της αυστηρής κριτικής από τον ερωτικό σύντροφο φαίνεται να είναι οι βασικοί λόγοι που επιβάλλουν το σκεπτικό αυτό περιορίζοντας τη σεξουαλική ζωή των ζευγαριών. Το χειρότερο για τους περισσότερους ανθρώπους είναι ότι συνήθως διστάζουν να διεκδικήσουν καλύτερη ποιότητα στη σεξουαλική τους ζωή επειδή πιστεύουν ότι αυτό που επιθυμούν είναι πολύ τραβηγμένο ή υπερβολικό, τη στιγμή που ενδέχεται ο ίδιος παράγοντας να διεγείρει και τον/τη σύντροφό τους. Η «ποινικοποίηση» της σεξουαλικότητας, η οποία εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και στις μέρες μας, γεμίζει το άτομο άγχος, φόβο, στρες και ενοχές για όσα θα ήθελε να δοκιμάσει, αφήνοντάς τα στη φαντασία και απομακρύνοντας το ζευγάρι, το οποίο σε βάθος χρόνου περιορίζεται σε τυποποιημένες σεξουαλικές επαφές. Στο σημείο αυτό σας προκαλώ να προβληματιστείτε σχετικά με το πόσο άνετοι είστε με τη σεξουαλικότητά σας απαντώντας με απόλυτη ειλικρίνεια στα ερωτήματα που παρατίθενται στη συνέχεια.
Σε ποια ηλικία ξεχωρίσατε τις πρώτες σεξουαλικές φαντασιώσεις ή επιθυμίες;
Ποιες σκέψεις ή φαντασιώσεις σάς οδηγούν σε οργασμό;
Πόσο συχνά μπορεί να αυτοϊκανοποιηθείτε μέσα από τις συγκεκριμένες φαντασιώσεις;
Yπήρξε κάποια χρονική στιγμή όπου αισθανθήκατε κάποια σύγκρουση ανάμεσα στο θρησκευτικό / ηθικό περιβάλλον της οικογένειάς σας και τις σεξουαλικές σας επιθυμίες;
Εχετε αποκαλύψει σε κάποιον σύντροφό σας με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα τι σας διεγείρει σεξουαλικά; Εάν όχι, τι σας σταμάτησε;
Σας έχει τύχει να αποφύγετε το ερωτικό παιχνίδι με τον/τη σύντροφό σας επειδή δεν σας ικανοποιεί απόλυτα;
Υπήρξαν στιγμές που προτιμήσατε την αυτοϊκανοποίηση με τις ερωτικές σας φαντασιώσεις αντί για τον ερωτικό σας σύντροφο;
Σας ικανοποιεί η σεξουαλική επικοινωνία με τον/τη σύντροφό σας;
Όλοι έχουν κάποια όρια στις ερωτικές τους σχέσεις, τα οποία αναπόφευκτα περιορίζουν αυτά που μοιράζονται με το έτερόν τους ήμισυ, όρια που πολλές φορές ούτε και οι ίδιοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν. Αν οι προηγούμενες ερωτήσεις σάς προβλημάτισαν και σας ανάγκασαν να σκεφτείτε δύο και τρεις φορές την απάντησή σας, τότε φαίνεται πως αρχίζετε σιγά-σιγά να εντοπίζετε και να κατανοείτε τους προσωπικούς σας δαίμονες.
Θάνος Ε. Ασκητής
ΠΗΓΗ: ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
Learn More