Χώρισες; Μην ξεχνάς αυτά τα 5 σημεία!
Ένας χωρισμός έρχεται να ταράξει τη ζωή μας. Να μας αποσυντονίσει πλήρως. Να μας θυμίσει βίαια πώς ήμασταν πριν απ’ αυτή τη σχέση, ή και όχι. Γιατί η αλήθεια είναι πώς μετά από έναν χωρισμό δεν είμαστε οι ίδιοι. Φεύγοντας από μία σχέση, είτε το επιλέγουμε εμείς, είτε κοινά, είτε διακόπτεται από τον σύντροφό μας, παίρνουμε μαζί εφόδια, μαθήματα, σκέψεις, συναισθήματα, εμπειρίες.
Ο χωρισμός συνδέεται με τον πόνο και την αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον. Οι πιο συχνές ερωτήσεις είναι «πόσο θα κρατήσει αυτό;», «θα νιώσω ξανά καλά;». Ο χωρισμός και «η επόμενη μέρα» μας θυμίζει το πένθος. Πρόκειται για μία πραγματική απώλεια, το βίωμα της οποίας διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Το πένθος αφορά την έντονη θλίψη που βιώνουμε, όταν μας συμβεί κάτι σοβαρό ή χάσουμε κάποιον ή κάτι σημαντικό από τη ζωή μας. Όταν συμβεί αυτό, πρόκειται να περάσουμε από πέντε στάδια, μέχρι να φτάσουμε στην αποδοχή της κατάστασης και στην «επίλυση» της θλίψης.
- Άρνηση: Είμαστε σοκαρισμένοι και αρνούμαστε να δεχθούμε αυτό που έχει συμβεί. Πρόκειται για μία άμυνα απέναντι στον ψυχικό πόνο, που καλούμαστε να αντέξουμε και να διαχειριστούμε.
- Θυμός: Κυριαρχεί έντονο το αίσθημα οργής και μπορεί να διαταραχθεί η λειτουργικότητά μας.
- Διαπραγμάτευση: Επεξεργαζόμαστε όσα έχουν συμβεί, όσα κάναμε, αλλά και όσα μπορούσαν να είχαν γίνει διαφορετικά.
- Κατάθλιψη: Στο στάδιο αυτό μπορεί να απομονωθούμε, να νιώσουμε αδύναμοι, ο ύπνος μας να διαταραχθεί, το ίδιο και η όρεξη για το φαγητό.
- Αποδοχή: Επέρχεται σταδιακά ο συμβιβασμός με τη νέα πραγματικότητα. Επανέρχεται η λειτουργικότητά μας, συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε τον χωρισμό, αλλά με πιο ψύχραιμο τρόπο.
Πόσο κρατάει; Δεν υπάρχει ορισμένος και «φυσιολογικός» χρόνος για να ξεπεράσουμε τον χωρισμό μας. Είναι μία προσωπική εμπειρία που διαφέρει στον κάθε άνθρωπο. Το ταξίδι του χωρισμού, λοιπόν, είναι ρευστό.
Υπάρχουν, όμως, στοιχεία που θα μας έφερναν πιο κοντά στην ψυχική ανθεκτικότητα και την καλύτερη δυνατή «αντοχή»;
Ναι. Σε κάθε σχέση που συνάπτουμε είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως συνεχίζουμε να είμαστε ξεχωριστοί άνθρωποι, ελεύθεροι, ανεξάρτητοι, αλλά ταυτόχρονα συνδεδεμένοι. Αν ακολουθούμε αυτές τις αρχές σημαίνει ότι έχουμε την αντοχή να συνεχίσουμε μόνοι μας μετά τον χωρισμό…
Έτσι λοιπόν:
- Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να επεξεργαστεί τον χωρισμό. Μην καταπιέζετε τα αρνητικά συναισθήματα.
- Μιλήστε γι’ αυτό με κάποιον που σας ακούει και δεν σας κρίνει. Στην φάση αυτή δεν χρειαζόμαστε κανέναν να κρίνει, ούτε εμάς, αλλά ούτε και τον πρώην σύντροφό μας, έχουμε ανάγκη από κάποιον να μας κατανοήσει.
- Μην βιαστείτε για το επόμενο βήμα. Μην αναζητήσετε ερωτική συντροφιά με την προσδοκία ότι έναν νέος άνθρωπος θα σας φέρει όσα πήρε η σχέση που μόλις τελείωσε.
- Εστιάστε σε όσα έχετε. Μετά από έναν χωρισμό συνεχίζω να έχω τους φίλους μου, την εργασία μου, τις δραστηριότητές μου.
- Αναλογιστείτε εάν υπήρχαν σχέδια που θα θέλατε να πραγματοποιήσετε και τα είχατε αφήσει στην άκρη. Μόλις νιώσετε έτοιμοι θέστε στόχους για το μέλλον.
Πέντε στάδια που θα βιώσουμε μέχρι να φτάσουμε στην αποδοχή…αλλά και πέντε σημεία που θα μας θυμίσουν ότι τίποτα δεν τελείωσε και η ζωή μπορεί να συνεχίσει. Δεν είμαστε παντοδύναμοι, ο πόνος και η απώλεια είναι μέσα στη ζωή. Αν, όμως, αναλογιστώ, παρατηρήσω τον εαυτό μου, δω με ψυχραιμία τον τερματισμό της σχέσης, το γιατί ήρθε το τέλος και το εάν υπήρχαν σημεία που θα μπορούσα στο μέλλον να βελτιώσω, τότε ανοίγει η πόρτα για ένα πιο αισιόδοξο αύριο που θα με αγαπώ, θα με φροντίζω και άρα θα ζω!
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Όταν ένα σπίτι καίγεται, μια καρδιά «φλέγεται»…
Τις τελευταίες μέρες γινόμαστε, για μία ακόμα φορά, θεατές μιας δυσάρεστης πραγματικότητας. Η Ελλάδα καίγεται ξανά! Από τη μία, εικόνες ανθρώπων που χάνουν τα σπίτια τους, ζώα που καίγονται αβοήθητα, «πνεύμονες πρασίνου» που γίνονται στάχτη και από την άλλη, πυροσβέστες και εθελοντές που, με αυταπάρνηση, δίνουν μία ατέρμονη μάχη με τις φλόγες.
Αν για έναν θεατή είναι δύσκολο να διαχειριστεί αυτές τις καταστροφικές εικόνες, τότε πώς νιώθει ένας άνθρωπος που καλείται να εγκαταλείψει το σπίτι του, ενώ οι φλόγες πλησιάζουν; Πόσο εύκολο είναι άραγε να αποφασίσεις να αφήσεις συνειδητά πίσω το σπίτι σου, όταν αποτελεί κομμάτι της ίδιας σου της ύπαρξης;
Βλέπουμε ανθρώπους που επιλέγουν να μείνουν και να προσπαθήσουν, με κάθε τρόπο, να προστατέψουν το σπίτι τους, με κίνδυνο την ασφάλειά τους. Είναι άραγε η υλική αξία ή κάτι βαθύτερο, αυτό που τους οδηγεί στην απόφαση να μην εγκαταλείψουν;
Το σπίτι μας ταυτίζεται με την ζωή μας, τους δεσμούς μας, την οικογένειά μας, την γειτονιά μας, τις στιγμές μας, τους κόπους μας, όλες τις αναμνήσεις, που συνθέτουν το ουσιαστικό νόημα της ύπαρξης.
Όταν καίγεται το σπίτι σου, χάνεις τις φωτογραφίες, τα βιβλία σου, τα ρούχα σου, το παιχνίδι που είχες κρατήσει από την παιδική σου ηλικία, την μυρωδιά και την θαλπωρή του σπιτιού σου, χάνεις ένα κομμάτι του εαυτού σου.
Είναι απώλεια υλική, με τεράστιο ψυχικό κόστος. Ο άνθρωπος που έρχεται αντιμέτωπος με μία τέτοια καταστροφή βιώνει οξύ στρες, μέσα σε μία κατάσταση σοκ, που τον οδηγεί, είτε στην απάθεια, την δυσκολία έκφρασης του συναισθήματος και τον αποπροσανατολισμό, είτε στην εξωτερίκευση του πόνου που νιώθει.
Είναι το τραύμα που μπορεί να παραμείνει, με μνήμες που θα έρχονται στο μυαλό, με εικόνες ή/και εφιάλτες στη διάρκεια του ύπνου, με εξάντληση ψυχική και σωματική. Επιπλέον, ένας άνθρωπος με ιστορικό ψυχικής διαταραχής διατρέχει κίνδυνο υποτροπής, αλλά και υψηλότερες πιθανότητες να εμφανίσει μετατραυματικό στρες.
Είναι το πένθος, που θα βιώσει ο άνθρωπος περνώντας από όλα του τα στάδια, την άρνηση, τον θυμό, την διαπραγμάτευση, την κατάθλιψη και τελικά την αποδοχή, την διαχείριση μίας νέας πραγματικότητας.
Μιας αλήθειας που μας διδάσκει πως τίποτε στη ζωή δεν είναι δεδομένο, αν, όμως, κάτι είναι στο «χέρι» μας, αυτό είναι η πρόληψη και αφορά τον καθέναν από εμάς ξεχωριστά. Η συλλογική ευθύνη έχει αφετηρία την ατομική υπευθυνότητα, το «χρέος» που έχει κάθε άνθρωπος να σέβεται και να προστατεύει τη φύση, το περιβάλλον, τη γειτονιά του, το σπίτι του.
Ας μην ξεχνάμε πως μπροστά στην απειλή της πυρκαγιάς δεν υπάρχει πλούσιος ή φτωχός, υπάρχει μόνο ο άνθρωπος.
Αγγελική Διδυμοπούλου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια CBT, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Δήμητρα Καρυοφύλλη, Κλινική Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More