Μπορεί το σεξ στην μακροχρόνια σχέση να είναι παθιασμένο;
Υπάρχει η αντίληψη ότι το σεξ σε μία μακροχρόνια σχέση μπορεί να γίνει βαρετό, να παραμεληθεί, να μην είναι πια προτεραιότητα για το ζευγάρι, καθώς «έρχονται» στη ζωή μας κι άλλες υποχρεώσεις… Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι ώρες εργασίας, η επικοινωνία που έγινε περισσότερο διαδικτυακή, παρά πρόσωπο με πρόσωπο, αποτελούν παράγοντες που μας κουράζουν και μας απομακρύνουν και τελικά, όταν μετά από μία δύσκολη μέρα επιστρέψουμε στο σπίτι, είμαστε διατεθειμένοι να αφιερώσουμε χρόνο και διάθεση στον σύντροφό μας, ειδικά όταν η σχέση μας «πάλιωσε» και δεν «πλημμυρίζουμε» πια από ενθουσιασμό;
Στο τέλος της ημέρας, ξαπλώνουμε κουρασμένοι και στην καλύτερη περίπτωση, προγραμματίζουμε ή έχουμε στο μυαλό μας μία μέρα, ένα εβδομαδιαίο «ραντεβού». Το σεξ φαντάζει μακρινό και χάνει τον αυθορμητισμό του. Είναι, όμως, αυτή η πραγματικότητα για το σεξ στην μακροχρόνια σχέση; Η αλήθεια είναι πως αποτελεί μία πραγματικότητα, όχι, όμως, πάντα. Υπάρχουν κάποια οφέλη που αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου. Μία υγιής μακροχρόνια σχέση, συνεπάγεται συναισθήματα αγάπης, σύνδεσης, οικειότητας, στοιχεία που ενδυναμώνουν την σεξουαλική επαφή. Μέσα στον χρόνο, λοιπόν, και μέσα από την σεξουαλική δραστηριότητα με τον σύντροφο:
- Μαθαίνω το σώμα του συντρόφου μου: Πόσοι γνωρίζουν πραγματικά το σώμα του συντρόφου; Έχουν παρατηρήσει, χαιδέψει, εξερευνήσει, γνωρίσει και τελικά ανακαλύψει βήμα βήμα, μέσα από τις αισθήσεις, την αφή, την όραση, την γεύση, το σώμα του αγαπημένου τους; Είναι μία διαδικασία που θέλει χρόνο καθώς, μέσω της παρατήρησης, έχουμε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε το σώμα του συντρόφου σε διάφορες καταστάσεις και συνθήκες. Αυτή η παρατηρητικότητα μας βοηθά να μάθουμε τις αντιδράσεις του, τα σημεία που τον ευχαριστούν και τις προτιμήσεις του.
- Αυξάνεται η οικειότητα και εξερευνώ τι μας αρέσει πραγματικά: Το σεξ και η οικειότητα είναι δύο έννοιες συμβατές που μπορούν να προχωρούν και να εξελίσσονται μαζί, βελτιώνοντας η μία την άλλη. Πώς γίνεται αυτό; Τον πρώτο καιρό που είμαστε μαζί ίσως υπάρχουν κάποιοι δισταγμοί, δεύτερες σκέψεις, πώς να φερθούμε, τι του αρέσει; Κάποιες φορές μάλιστα διστάζουμε να ρωτήσουμε τις σεξουαλικές προτιμήσεις. Η εξέλιξη της επικοινωνίας με την αύξηση της οικειότητας μας δίνει το θάρρος να έρθουμε πιο κοντά και η σεξουαλική δραστηριότητα απαιτεί επικοινωνία.
- Αποκαλύπτουμε φαντασιώσεις: Η μακροχρόνια σεξουαλική εμπειρία που αποκτώ με τον σύντροφό μου μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση περιπέτειας και διασκέδασης. Με την εμπειρία και την οικειότητα που έχουμε αναπτύξει, μπορούμε να αποκαλύψουμε και να εξερευνήσουμε νέες φαντασιώσεις, παιχνίδια ρόλων και τεχνικές που δύναται να ενισχύσουν τη συναισθηματική και σεξουαλική απόλαυση.Με το πέρασμα του χρόνου οι σύντροφοι γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, μπορούν να εξερευνήσουν νέες πτυχές της σεξουαλικότητάς τους και να ανακαλύψουν νέους τρόπους απόλαυσης.
Η αξιολόγηση των αναγκών, των προτιμήσεων και η προσαρμογή στις αλλαγές που εμφανίζονται με την πάροδο του χρόνου είναι σημαντικές για τη διατήρηση μιας ικανοποιητικής, ευεργετικής και γεμάτης πάθος σεξουαλικής σχέσης. Μία μακροχρόνια σχέση μπορεί να μας προσφέρει άφθονο και συναρπαστικό σεξ, αρκεί εμείς να το διεκδικούμε και να το εξελίσσουμε με τον άνθρωπο που έχουμε επιλέξει δίπλα μας.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Σχεσιακό άγχος: πώς να το αναγνωρίσετε;
Οι συντροφικές σχέσεις αποτελούν πηγή στήριξης σε περιόδους στρες. Για τα ζευγάρια που επικοινωνούν αποτελεσματικά, ένας σύντροφος μπορεί να είναι κύριος υποστηρικτής και στενός σύμμαχος. Ωστόσο, για ορισμένα άτομα, οι στενές σχέσεις μπορεί να γίνουν πηγή συνεχούς ανησυχίας, καθώς πρωταγωνιστεί ο φόβος της απόρριψης, παρ’ όλο που υπάρχει ένα σταθερό πλαίσιο αγάπης. Αυτό το άγχος μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε συμπεριφορές που υπονομεύουν τη σχέση με την πάροδο του χρόνου. Τα άτομα που βιώνουν αυτού του είδους το άγχος, που βασίζεται στη σχέση, μπορεί να υποφέρουν από πολλαπλές αποτυχημένες σχέσεις, ως αποτέλεσμα αυτού του επαναλαμβανόμενου μοτίβου. Ενώ επιθυμούν πολύ μια αίσθηση εγγύτητας και ασφάλειας, δεν μπορούν να επιτύχουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο εμπιστοσύνης στις σχέσεις τους.
Το άγχος που βασίζεται στη σχέση (relationship-based anxiety) είναι όρος που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών και διαδικασιών σκέψης. Πρόκειται για διάχυτο και διαρκή φόβο ότι η σχέση μας κινδυνεύει να τελειώσει ή ότι ο σύντροφος χάνει το ενδιαφέρον του για εμάς, παρά τα ελάχιστα ή μηδαμινά στοιχεία γι’ αυτή την πιθανότητα. Χαρακτηρίζεται από μια επίμονη αίσθηση αβεβαιότητας, αμφιβολίας και ανασφάλειας για τη σχέση, τον σύντροφο ή το μέλλον της σχέσης. Τα άτομα με σχεσιακό άγχος έχουν συχνά αρνητικές σκέψεις και φόβους που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητά τους να βιώνουν ικανοποίηση και να εμπιστεύονται.
Μερικά από τα «σημάδια» του άγχους της σχέσης στο άτομο:
Αίσθημα συνεχούς ανησυχίας: Φόβος εγκατάλειψης, προδοσίας ή διαρκής αμφισβήτηση των συναισθημάτων του συντρόφου.
Αμφιβολία για τον εαυτό: Ανασφάλεια για το αν αξίζει να αγαπηθεί, με παράλληλη ανάγκη να λαμβάνει συνεχώς επιβεβαίωση.
Υπερανάλυση και μηρυκασμός σκέψεων: «Καταιγίδα» αρνητικών σκέψεων που οδηγούν σε συναισθήματα δυσφορίας. Εξετάζει την σχέση για να βρει λάθη και πολύ γρήγορα οδηγείται σε αρνητικά συμπεράσματα.
Ζηλοτυπία: Εντονες αντιδράσεις σε μικρά περιστατικά που ερμηνέυει ως απόρριψη ή απειλή. Κτητικότητα και αμφισβήτηση προς τον σύντροφο, χωρίς να υπάρχουν ρεαλιστικοί λόγοι.
Το σχεσιακό άγχος μπορεί να προέρχεται από αρνητικές εμπειρίες προηγούμενων σχέσεων, στυλ προσκόλλησης (ανασφαλής δεσμός) και χαμηλή αυτοεκτίμηση, που οδηγούν σε δυσκολία στην δημιουργία και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσων. Πρόκειται για μία δύσκολη κατάσταση, πρώτα για το ίδιο το άτομο και στη συνέχεια και για τον σύντροφο, που προσπαθεί να διαχειριστεί την κατάσταση. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συμβάλλει στην αναδόμηση των δυσπροσαρμοστικών σκέψεων και μοτίβων συμπεριφοράς, προκειμένου να βελτιωθεί η αυτοεκτίμηση του ατόμου και κατ’ επέκταση η επικοινωνία και η εμπιστοσύνη που θα χτίσει στην συντροφική του σχέση.
Πηγή: Paprocki, C. M., & Baucom, D. H. (2017). Worried about us: Evaluating an intervention for relationship‐based anxiety. Family process, 56(1), 45-58.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Το διπλό μήνυμα μέσα στη σχέση
Η διττή σημασία ενός μηνύματος δεν αποτελεί μόνο το διφορούμενο, που περιέχει δύο διαφορετικές ερμηνείες ή το χάσμα λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας. Τα λόγια δηλαδή, που χαρακτηρίζονται από μια αντίφαση ανάμεσασε αυτό που το άτομο εκφράζει και σε αυτό που πραγματικά νιώθει. Η αντίφαση αυτή συνήθως, οφείλεται στο αίσθημα φόβου του προσώπου που είναι ο πομπός του μηνύματος. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ουσιαστική επικοινωνία της σχέσης και αμφιβολίες ή ανησυχίες στον δέκτη του μηνύματος. Στην θετική υπόθεση της διπλής ερμηνείας, τα μηνύματα έχουν ένα κρυφό μήνυμα, που μόνο ο ερωτικός σου σύντροφος έχει τους «κωδικούς» για να το ανοίξει…
Το διπλό μήνυμα της σχέσης 2 εραστών, συνθέτει την ζωτικότητα και την γοητεία του πάθους και της έλξης, μέσα σε μια κατάσταση δέσμευσης. Πολλές φορές τα μηνύματα αυτά παίρνουν την μορφή ερωτικής εξομολόγησης. Ήχοι που μιλούν, λέξεις χωρίς σύνταξη και σωστή γραμματική. Τι ορθογραφία να βάλεις άλλωστε σε ένα εκστασιασμένο από ηδονή βλέμμα ή σε ένα απαλό ερωτικό άγγιγμα που αφήνει έντονα σημάδια ευτυχίας! Τα μηνύματα είτε λεκτικά είτε μη λεκτικά γ ια να ανοιχτούν χρειάζονται τον σωστό συνδυασμό της ερωτικής φαντασίας και της προσμονής για επαφή. Αυτά τα μηνύματα δεν περιέχουν στοιχεία στρατηγικής, μόνο στοιχεία αγνής επιθυμίας. Ένα παρατεταμένο άγγιγμα δηλώνει πιο πολλά από όσα άλλοι βλέπουν. Αφήνει πίσω μια υπόσχεση και ερωτική επιβράβευση για την επόμενη φορά. Σε αυτό το σημείο η φαντασία χρωματίζει όλες τις ανθρώπινες αισθήσεις, μέσα σε ένα ερωτικό παιχνίδι.
Προσπαθείς να ψελλίσεις κάτι αλλά δεν μπορείς και αφήνεις να εννοηθούν όλα εκείνα που σε έχουν κατακλύσει, να ειπωθούν με τα μάτια, «που επίμονα μιλούν». Ένα αντίο στον/στην αγαπημένη, αντιτίθεται στην άβολη στάση του σώματός σου, προδίδοντας όλα εκείνα τα ανείπωτα. Ένα μήνυμα για να έχει ερωτικό περιεχόμενο θα πρέπει να έχει διττή σημασία: μιας που φαίνεται και μιας που σε αφήνει να φαντάζεσαι. Εκεί στέκεται το παιχνίδι “των εραστών” : στο σημείο που η επικοινωνία είναι τόσο κατακλυσμική όσο και ο απόλυτος έρωτας που σε διαπερνά.
Παπαδόπουλος Περικλής
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής
Επιστημονικός Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ
Learn More
Έχεις ψάξει το κινητό του συντρόφου σου;
Κάποιες φορές μπορεί να έρθει το τέλος μίας σχέσης, έπειτα από μία αποκάλυψη ή ανακάλυψη, ωστόσο, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο τα σημάδια του τέλους να ήταν πιθανότατα εκεί και να μην τα βλέπαμε ή ακόμη και να τα ενισχύαμε με τη συμπεριφορά μας.
Η εμπιστοσύνη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε υγιή και επιτυχημένη σχέση! Στον αντίποδα, η έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να εμφανιστεί, όταν ένα άτομο γίνεται αναξιόπιστο, ανέντιμο ή κλειστό, οδηγώντας έτσι στην αδυναμία υποστήριξης ή διατήρησης δέσμευσης.
Η πρόοδος στην τεχνολογία και η αλλαγή στον τρόπο επικοινωνίας έχει επηρεάσει την μεταξύ μας αλληλεπίδραση. Η αυξανόμενη επιρροή της τεχνολογίας και η εμβέλειά της υποδηλώνει ότι η χρήση κινητών αποτελεί έναν πλέον κρίσιμο παράγοντα κάθε σχέσης. Από τη μία, χάρη στο κινητό μπορώ να μιλήσω με την/τον σύντροφό μου, όσα χιλιόμετρα κι αν μας χωρίζουν. Από την άλλη, τα κινητά μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν για την επικοινωνία με πιθανές «απειλές» για τις σχέσεις, εκτός από τη διατήρηση της αδιάκοπης επικοινωνίας. Η «κατασκοπεία» μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια σκόπιμη πράξη αναζήτησης-παρακολούθησης πληροφοριών (κλήσεις, συνομιλίες, εικόνες), χωρίς το άλλο άτομο να γνωρίζει. Έρευνες έχουν δείξει ότι 65% ψάχνει κρυφά το κινητό του συντρόφου. Πώς η κρυφή αυτή συνήθεια μπορεί να επηρεάζει τη σχέση;
Η έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να ενισχύει συμπεριφορές «κατασκοπείας» και να αποτελέσει έναν ισχυρό δείκτη διάλυσης της σχέσης. Στην ουσία, τα άτομα που δεν έχουν εμπιστοσύνη στον σύντροφό τους μπορεί να «γέρνουν» τη σχέση προς μια προβληματική κατεύθυνση.
Τα αποτελέσματα έρευνας υποστήριξαν ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης έχει μια σημαντική και άμεση σχέση με την κατασκοπεία του κινητού τηλεφώνου του συντρόφου, τη σύγκρουση, και την έλλειψη επικοινωνίας. Η έλλειψη εμπιστοσύνης προέβλεπε τις συγκρούσεις, υποδεικνύοντας ότι προέρχονται από την αδυναμία τους να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλον. Η μελέτη αποκάλυψε ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης σχετίζεται με την πρόθεση να χωρίσουμε. Ενώ, η αύξηση της «κατασκοπείας» του κινητού συσχετίστηκε με αυξημένη συναισθηματική αστάθεια. Συμπεριφορές που υποδηλώνουν απουσία εμπιστοσύνης, όπως το να ψάχνω κρυφά το κινητό του συντρόφου μου, αυξάνουν το επίπεδο άγχους, κατάθλιψης και συναισθηματικής αβεβαιότητας και επιφέρουν συγκρούσεις.
Αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς και επικοινωνίας μας εγκλωβίζει σε έναν φαύλο κύκλο ανασφάλειας, δυσλειτουργίας και δυστυχίας, ενώ παράλληλα καταδικάζει τη σχέση μας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή μείωση της οικειότητας και της αγάπης.
Η μυστικότητα είναι ένας βασικός προγνωστικός δείκτης σύγκρουσης. Για να ευδοκιμήσει οποιαδήποτε σχέση, οι σύντροφοι οφείλουν να επιδιώκουν τη βέλτιστη εμπιστοσύνη, επικοινωνία, συναισθηματική εγγύτητα και κατανόηση. Αυτά τα στοιχεία προστατεύουν από αδικαιολόγητες ή άσκοπες συχνές συγκρούσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε πρόθεση διακοπής της σχέσης. Η έλλειψη εμπιστοσύνης μειώνει το επίπεδο δέσμευσης, οικειότητας και βιωσιμότητας της σχέσης. Υπό αυτό το πρίσμα, η έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να έχει την ικανότητα να επιδεινώνει ορισμένα προβληματικά χαρακτηριστικά σε μια σχέση.
Η «κατασκοπεία» του κινητού έχει γίνει δυστυχώς ένα συχνό φαινόμενο…Αξίζει να το σκεφτούμε ξανά, πριν υποκύψουμε σε μια συμπεριφορά που σπέρνει την αβεβαιότητα και μας απομακρύνει.
Πηγή: Arikewuyo, A. O., Eluwole, K. K., & Özad, B. (2021). Influence of lack of trust on romantic relationship problems: The mediating role of partner cell phone snooping. Psychological Reports, 124(1), 348-365.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Οικειότητα και σεξ δύο έννοιες αντίθετες ή συμβατές;
Η συναισθηματική οικειότητα είναι η ικανότητα να είμαι ανοιχτός, αλλά και ευάλωτος μπροστά σε ένα άλλο άτομο. Όταν ένα άτομο αποκαλύπτει μία προσωπική και συναισθηματικά φορτισμένη σκέψη, ένα συναίσθημα ή ένα βίωμα που το αφήνει εκτεθειμένο και ευάλωτο, έχει την προσδοκία μίας υποστηρικτικής απάντησης, η ύπαρξη της οποία θα ενθαρρύνει την αυτο-αποκάλυψη και από τα δύο μέλη. Επιπλέον, μπορεί να εκφραστεί και με μη λεκτική επικοινωνία, μέσα από το βλέμμα, το άγγιγμα, τη σωματική επαφή. Με την οικειότητα φτάνουμε πιο κοντά στο να γνωρίσουμε αληθινά τον άλλο, δηλαδή να είμαστε ειλικρινείς, να αναπτύξουμε εμπιστοσύνη, να σεβόμαστε και να εκτιμάμε αμοιβαία, να είμαστε ανεξάρτητοι, αλλά και συνδεδεμένοι.
Η οικειότητα πρέπει να αποτελεί στοιχείο των υγιών συντροφικών σχέσεων και αναπτύσσεται σταδιακά, μέσα από τον χρόνο που μαθαίνουμε τον σύντροφό μας. Η οικειότητα είναι ένας σημαντικός προγνωστικός παράγοντας της μακροπρόθεσμης ικανοποίησης από τη σχέση.
Το ερώτημα είναι όσο περισσότερη οικειότητα, τόσο το καλύτερο; Ποια είναι τα οφέλη και ποια τα όρια που οφείλουμε να διατηρήσουμε, προκειμένου να μην χάσουμε τον ερωτισμό μας;
Η καλή σχέση μπορεί να απομυθοποιήσει τον ερωτισμό μας. Το ζευγάρι που έρχεται πολύ κοντά, μέσα από την καθημερινή επαναληψιμότητα, μπορεί να περιορίσει τις φαντασιώσεις του και να «διαλύσει» τον μύθο της εικόνας που είχε δημιουργήσει για το ταίρι του. Επιπλέον, η ύπαρξη ενός παιδιού μας μετατοπίζει από συντρόφους σε γονείς και τότε έχουμε την πιο δυνατή οικειότητα, ταυτόχρονα, όμως, και την πιο δύσκολη.
Η οικειότητα έρχεται αναπόφευκτα στη σχέση μας με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν, όμως, κάποια όρια που πρέπει να προσέξουμε προκειμένου να μην ξεφύγουμε από την ερωτική μας σχέση και καταλήξουμε περισσότερο φίλοι, παρά εραστές. Η υπερβολική τριβή με τον άνθρωπό μας, μπορεί να μας οδηγήσει να είμαστε λιγότερο περιποιημένοι και προσεκτικοί μπροστά του, να μιλάμε πιο απερίσκεπτα, να θεωρήσουμε δεδομένη την ύπαρξή του στη ζωή μας και σιγά σιγά να συνειδητοποιήσουμε πως το πάθος έχει «πετάξει» μακριά. Η απάντηση είναι πως η οικειότητα είναι σημαντική, μας δένει και μας εξελίσσει στη σχέση, αρκεί να φροντίζουμε να μην χάσουμε τον ερωτισμό μας.
Τι συμβαίνει, όμως, στο σεξ; Έχει το σεξ μία θέση μέσα στην οικειότητα; Το σεξ αποτελεί μέρος της οικειότητας! Η οικειότητα εμπεριέχει την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια που μας φέρνει πιο κοντά. Η σεξουαλική σύνδεση μπορεί να χρησιμεύει στην έκφραση, αλλά και την επέκταση της οικειότητας. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως η οικειότητα δεν είναι απαιτούμενο για ένα καλό σεξ, αλλά το σεξ με οικειότητα μπορεί να κάνει το ζευγάρι να αισθάνεται συνδεδεμένο συναισθηματικά, μέσα σε ένα απελευθερωμένο ερωτικό παιχνίδι. Το να μπορούμε να μιλάμε ανοιχτά για τις σεξουαλικές μας ανάγκες και προτιμήσεις είναι απαραίτητο για να απολαμβάνουμε μία σεξουαλική σχέση.
Η οικειότητα, λοιπόν, μας επιτρέπει να επικοινωνούμε στον σύντροφό μας «τα θέλω μας» και βελτιώνει σημαντικά τις πιθανότητες να ικανοποιηθούμε!
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Εξωσωματική γονιμοποίηση: γιατί είναι σημαντικό να παραμείνουμε ενωμένοι
Η προσπάθεια εγκυμοσύνης και η μη επίτευξή της φέρνει το ζευγάρι συχνά αντιμέτωπο με ψυχολογική σύγχυση, άγχος, φόβο, θυμό, ενοχή, αγωνία, μοναξιά, απόγνωση, μειωμένη αυτοεκτίμηση. Η συναισθηματική αυτή κατάσταση επιδρά αρνητικά και σε σωματικό επίπεδο, μεγιστοποιώντας τη δυσκολία. Εκτός από την ψυχική επιβάρυνση του ζευγαριού επηρεάζεται, ως φυσικό επακόλουθο, η σεξουαλική του ζωή.
Τα τελευταία χρόνια μιλάμε όλο και πιο ανοιχτά για μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μία από τις οποίες είναι και η εξωσωματική γονιμοποίηση (In vitro fertilization). Πρόκειται για τη διαδικασία γονιμοποίησης όπου ένα ωάριο γονιμοποιείται με σπερματοζωάριο in vitro («εν υάλω» δηλαδή «μέσα στο γυαλί»). Περιλαμβάνει την παρακολούθηση και την διέγερση της ωορρηξίας της γυναίκας και στη συνέχεια την αφαίρεση ωαρίου ή ωαρίων από τις ωοθήκες. Στη συνέχεια, το ωάριο γονιμοποιείται με το σπερματοζωάριο σε εργαστήριο. Η εξωσωματική έχει χαρακτηριστεί, από τις γυναίκες που υποβάλλονται σε αυτή, ως η πιο αγχωτική διαδικασία από τις θεραπείες υπογονιμότητας.
Στην προσπάθεια απόκτησης παιδιού, κάποια ζευγάρια αποκαλύπτουν ότι το σεξ μπορεί να γίνει «μηχανικό» και στη συνέχεια αναφέρουν χαμηλότερη σεξουαλική αυτοεκτίμηση και απώλεια ελέγχου της σεξουαλικής τους ζωής. Έρευνες έχουν δείξει ότι ενώ στη προσπάθεια σύλληψης υπάρχει μεγάλη προσοχή στη σεξουαλική δραστηριότητα, κατά τη διάρκεια των θεραπειών γονιμότητας η σεξουαλική επαφή τείνει να παραμερίζεται.
Το φάσμα αρνητικών συναισθημάτων μπορεί να φέρει μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική επαφή, αλλά και φόβο μην προκαλέσει η επαφή βλάβη στο έμβρυο στην περίπτωση της κύησης. Εάν βρισκόμαστε σε διαδικασία εξωσωματικής ή έχουμε επιτύχει μία κύηση, τι σημαίνει αυτό για την σεξουαλική μας ζωή; Στη σεξουαλική δραστηριότητα εμπεριέχονται προκαταρκτικά, χάδια, αγγίγματα και δεν είναι απαραίτητο όταν γίνεται αναφορά στην σεξουαλική σχέση να εννοείται μόνο η ολοκληρωμένη επαφή. Ακόμη κι αν συνίσταται για ιατρικούς λόγους ή εμείς οι ίδιοι επιθυμούμε να αποφύγουμε την σεξουαλική πράξη με διείσδυση, μπορούμε να επικοινωνήσουμε σεξουαλικά με τον σύντροφό μας με ερωτικά αγγίγματα όπως τα χάδια, οι αγκαλιές και τα φιλιά. Το ερωτικό κάλεσμα δεν σημαίνει πάντοτε ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Η εγγύτητα που αναπτύσσεται από τα προκαταρκτικά παιχνίδια, η απόλαυση που προσφέρει ο σύντροφό μας σε εμάς και το αντίστροφο, προστατεύουν, διατηρούν και ενισχύουν την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού.
Η σημασία της διατήρησης της σεξουαλικής ζωής και της επίτευξης της υγείας στο κομμάτι αυτό αποτελεί μία σωστή μετάβαση και εξέλιξη του ζευγαριού από την συντροφικότητα στην γονεϊκότητα.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για μία περίοδο γεμάτη με ποικιλία συναισθημάτων, τόσο για την γυναίκα, όσο και για τον άντρα. Εάν απομονωθούμε θα ενισχύσουμε το πρόβλημα της σχέσης μας. Είναι σημαντικό η εγγύτητα της σχέσης μας να παραμείνει. Πως μπορεί να γίνει προσπάθεια για αυτό;
- Μοιράζομαι με τον σύντροφό μου τις σκέψεις μου, τους φόβους μου.
- Εκφράζω τα συναισθήματά μου, ακόμη κι αν είναι κυρίως ή εντελώς αρνητικά.
- Παρατηρώ την επικοινωνία μας, γιατί αποτελεί το σημαντικότερο θεμέλιο για να συνεχίζουμε στο «μαζί».
- Αναζητούμε από κοινού ή ξεχωριστά ψυχοθεραπευτική στήριξη.
- Ενημερωνόμαστε έγκυρα από τον θεράποντα ιατρό για οποιοδήποτε θέμα μας απασχολεί.
Η επιθυμία να συνεχίσουμε ενωμένοι μία πρωτόγνωρη διαδικασία και να μην διστάσουμε να μιλήσουμε για την δυσκολία μας δύναται να βελτιώσουν και να δυναμώσουν την σχέση μας ως ζευγάρι, καθιστώντας θετική την συνέχεια στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή της κύησης που έχει ξεκινήσει έπειτα από εξωσωματική. Η αναζήτηση ψυχικής υποστήριξης και η βοήθεια που προκύπτει από αυτή είναι δικαίωμα όλων μας.
Πηγές:
Amiri, S. E., Brassard, A., Rosen, N. O., Rossi, M. A., Beaulieu, N., Bergeron, S., & Péloquin, K. (2021). Sexual function and satisfaction in couples with infertility: A closer look at the role of personal and relational characteristics. The journal of sexual medicine, 18(12), 1984-1997.
Malina, A., & Pooley, J. A. (2017). Psychological consequences of IVF fertilization–Review of research. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 24(4), 554-558.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
4 τρόποι επικοινωνίας που οδηγούν τη σχέση μας στο τέλος της, αλλά και 5 συμπεριφορές που κρατούν τη συνέχειά της…
Η επικοινωνία αποτελεί το σημαντικότερο θεμέλιο των διαπροσωπικών σχέσεων. Οι ερωτικές σχέσεις δημιουργούνται και διατηρούνται μέσω της ίδιας της επικοινωνίας. Υπάρχουν ορισμένες δυσλειτουργικές τακτικές που μπορούν να δοκιμάσουν τη σχέση και να οδηγήσουν στη διακοπή της, οι οποίες περιγράφονται παρακάτω.
Η περιφρόνηση (contempt) είναι ένα συναίσθημα το οποίο περιέχει οργή και απαξίωση. Είναι πιο ισχυρό από την αρνητική διάθεση και τον εκνευρισμό. Αν στη διάρκεια μιας αντιπαράθεσης, καθώς ακούτε το σύντροφό σας, σκεφτείτε κάτι υποτιμητικό, τότε έχετε εμπλακεί στο συναίσθημα της περιφρόνησης. Η περιφρόνηση μπορεί να εξωτερικευτεί είτε με προσβολές, είτε με τη γλώσσα του σώματος (μη-λεκτικά).
Η κριτική (criticism) προς τον σύντροφο για κάτι που εκείνος έχει κάνει, δείχνει το πόσο αρνητικά σκέφτεστε για τον άλλον. Αν ο σύντροφός σας έχει υιοθετήσει μια συμπεριφορά με την οποία δεν συμφωνείτε και σκεφτείτε «Για ποιο λόγο είμαι μαζί με αυτόν τον άνθρωπο που φέρεται έτσι;» αυτό σημαίνει ότι δεν έχετε διάθεση να του εξηγήσετε το λάθος του. Με την πάροδο του χρόνου, η κλιμάκωση τέτοιων συμπεριφορών θα ενισχύουν τις δυσάρεστες απαξιωτικές σκέψεις.
Όταν ένας άνθρωπος κάνει ένα λάθος και προσπαθήσει να δικαιολογηθεί ακολουθώντας αμυντική στάση (defensiveness), δεν εκτονώνει την ένταση αλλά την ενισχύει, διότι δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Η επιθετική υπεράσπιση του εαυτού αποτελεί αμυντική στάση.
Η τέταρτη και τελευταία τακτική είναι η συναισθηματική απομόνωση (stonewalling). Σε μία έντονη συζήτηση με τον σύντροφό σας, η οποία σταδιακά εξελίσσεται, όταν πλησιάζει η στιγμή της έκρηξης τότε απομακρύνεστε και τον αγνοείτε. Η φυγή αυτή δείχνει ότι σκόπιμα αγνοείτε τον σύντροφό σας, αποφεύγοντας μια συζήτηση ή φεύγετε κυριολεκτικά πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση χωρίς να έχει επιλυθεί το πρόβλημα. Λανθασμένα αρκετές φορές πιστεύουμε ότι αποφεύγοντας μια σύγκρουση βοηθάμε την κατάσταση. Στην πραγματικότητα αυτό μπορεί να προκαλέσει στον σύντροφο αισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς. Tο αποφευκτικό στυλ στις συγκρούσεις δεν σημαίνει ότι το άτομο αποφεύγει τη σύγκρουση, αντιθέτως με αυτόν τον τρόπο συμμετέχει στη διατήρηση ενός προβλήματος.
Οι αντιπαραθέσεις σε μία σχέση είναι χρήσιμες, καθώς δίνουν την ευκαιρία σε ένα ζευγάρι να ανακαλύψει τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές του και έτσι να επιλύσει τα καταστροφικά προβλήματα της σχέσης.
Μπορούμε να επικοινωνήσουμε πιο εποικοδομητικά; Η απάντηση είναι «ναι».
- Σεβόμαστε ότι ο σύντροφος μας μπορεί να υιοθετεί διαφορετικές απόψεις από τις δικές μας.
- Αποδεχόμαστε και «ακούμε» την αλήθεια του άλλου, ακόμη κι αν δεν είναι αποδεκτή.
- Η διαφωνία αποτελεί μέρος μιας σχέσης και η συνεργασία προϋπόθεση.
- Όταν κάτι μας ενοχλεί εστιάζουμε στην αρνητική συμπεριφορά, όχι στον αρνητικό χαρακτηρισμό του ατόμου.
- Ενισχύουμε τις επανορθωτικές συμπεριφορές του συντρόφου, εκφράζοντας τα θετικά συναισθήματα προς μία πράξη που εκτιμήσαμε.
Η περιστασιακή έκφραση αυτών των τεσσάρων δυσλειτουργικών τρόπων επικοινωνίας είναι φυσιολογική. Ωστόσο, η επανάληψη αυτών αρκετά συχνά αποτελεί δείγμα ότι μια σχέση οδεύει προς το τέλος.
Πηγή: Jayakobi, J. L., & Mun, S. J. (2022). Romantic Relationship: The Issues Faced in a Conflict among Young Adults. JURNAL PSIKOLOGI MALAYSIA, 35(3).
Καρυοφύλλη Δήμητρα
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτιδα Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Από τι κινδυνεύει μια σχέση;
Η δημιουργία ερωτικών-συντροφικών σχέσεων παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανθρώπινη ύπαρξη και καλύπτει πλήθος αναγκών, συναισθηματικών και όχι μόνο. Ωστόσο, η διατήρηση μιας ικανοποιητικής σχέσης απαιτεί συνεχή προσπάθεια από το ζευγάρι. Ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να απειλήσουν μια σχέση και να την οδηγήσουν σε κρίση;
Μία σημαντική αλλαγή που επέρχεται καθώς η σχέση εξελίσσεται είναι η μετάβαση από την εξιδανίκευση στην απομυθοποίηση του συντρόφου. Το ζευγάρι, ιδιαίτερα εκείνο που συμβιώνει, βλέπει διαφορετικές πτυχές του συντρόφου του, με αποτέλεσμα να καταρρίπτει σταδιακά τον «μύθο» που είχε χτίσει για εκείνον μέσα από την καθημερινή τριβή. Ο έρωτας δίνει τη σκυτάλη σε άλλα συναισθήματα, όπως η αγάπη ή η συντροφικότητα, ενώ δεν αποκλείεται ο θαυμασμός που μπορεί να ένιωθε ο ένας για τον άλλον να αντικατασταθεί από απαξίωση, ανία ή θυμό.
Ένα άλλο επακόλουθο της μακροχρόνιας συμβίωσης είναι και το γεγονός ότι αναδεικνύονται οι ασυμφωνίες και οι διαφορετικές αντιλήψεις του ζευγαριού, για θέματα μεγαλύτερης ή μικρότερης σημασίας. Ως απόρροια, επέρχεται κούραση και εκνευρισμός, ακόμα και συγκρούσεις σχετικά με τη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Κάτι τέτοιο μπορεί να φέρει εντάσεις και διαπληκτισμούς μεταξύ τους.
Η επικοινωνία στο ζευγάρι είναι ένα θεμελιώδες στοιχείο μιας σχέσης. Παράγοντες που την απειλούν είναι η έλλειψη διαπροσωπικών δεξιοτήτων, όπως η δυσκολία στην αναγνώριση των συναισθημάτων του συντρόφου μας, οι διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις, π.χ. «ο σύντροφος μου δεν πρόκειται να αλλάξει», «δεν μπορεί να με καταλάβει…» ή η ύπαρξη δυσφορικών συναισθημάτων όπως θυμός, που μπορεί να εκφράζεται με έντονο τρόπο και να οδηγεί σε σύγκρουση και αποξένωση, αλλά και ενίοτε σε σιωπή και αδιαφορία.
Η αλλαγή στην εικόνα των συντρόφων, η παραμέληση του εαυτού και της εμφάνισης, η αύξηση βάρους, η έλλειψη υγιεινής είναι κάποιοι σημαντικοί παράγοντες που μπορεί να απειλήσουν μια σχέση. Οι σύντροφοι επαναπαύονται και αδιαφορούν για το αν θα αρέσουν ο ένας στον άλλον.
Οι αλλαγές στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, η αραίωση των επαφών, η έλλειψη σεξουαλικών φαντασιώσεων, αλλά και ένα σεξουαλικό πρόβλημα μπορούν να δυναμιτίσουν τη σχέση. Καθώς μεγαλώνουν οι σύντροφοι, αναπτύσσονται περισσότερο συντροφικά συναισθήματα, εκτίμηση και αγάπη, τα οποία, σε συνδυασμό με την έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας, μετατρέπουν την ερωτική-συντροφική σχέση σε μια σχέση αδελφοποίησης.
Το ζευγάρι που αντιλαμβάνεται ότι αντιμετωπίζει τις παραπάνω δυσκολίες χρειάζεται να προσπαθήσει να ανατρέψει αυτά δεδομένα, ενίοτε αναζητώντας και την καθοδήγηση ενός ειδικού.
Learn More