Σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση στα ζευγάρια: είναι κάτι που «ή το ΄χεις ή δεν το ‘χεις» ή κάτι που μπορείς και «να το βρεις»;
Η σεξουαλική επιθυμία τείνει να είναι αυξημένη στα πρώτα στάδια μιας σχέσης, όταν ακόμα οι σύντροφοι βρίσκονται στην αρχή της γνωριμίας τους και μοιράζονται νέες εμπειρίες. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να μειωθεί σε τέτοιο βαθμό που να επιφέρει έκπτωση στη σεξουαλική και σχεσιακή ικανοποίηση και αύξηση στις συγκρούσεις.
Ένας από τους παράγοντες που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστεί ένα ζευγάρι τις διακυμάνσεις στη σεξουαλική του ζωή ή ακόμα και μια ενδεχόμενη σεξουαλική δυσλειτουργία είναι και οι πεποιθήσεις του για την διατήρηση της σεξουαλικής ικανοποίησης σε μια σχέση (beliefs about the maintenance of sexual satisfaction in relationships).
Σε ζευγάρια όπου οι σύντροφοι θεωρούν ότι η σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση είναι αποτέλεσμα της φυσικής σεξουαλικής συμβατότητας μεταξύ τους, ένα χαρακτηριστικό δηλαδή που είτε το έχεις είτε όχι και δεν μπορείς να το ελέγξεις (Sexual destiny beliefs), μπορεί να υπάρχει έντονο ένα αίσθημα αβοηθησίας ή μια αποφευκτική στάση ως προς το σεξ, ειδικά όταν το ζευγάρι έρθει αντιμέτωπο με κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία. Οι σύντροφοι αναφέρουν μειωμένη σχεσιακή ικανοποίηση και σεξουαλική επιθυμία, περισσότερες σχεσιακές συγκρούσεις, μεγαλύτερη καταθλιπτική και αγχώδη συμπτωματολογία.
Στον αντίποδα, η πεποίθηση ότι η σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση ενδέχεται να παρουσιάζουν διακυμάνσεις και δυσκολίες, τις οποίες αν το ζευγάρι «δουλέψει» συμμαχικά καταφέρνει να ξεπεράσει (Sexual growth beliefs), μπορεί να καλλιεργήσει την υπομονή και κατανόηση ανάμεσα στους συντρόφους και να τους βοηθήσει να εστιάσουν στους τρόπους αντιμετώπισης μια πιθανής σεξουαλικής δυσλειτουργίας.
Όταν οι σύντροφοι έχουν την πεποίθηση ότι οφείλουν συνεχώς να προσπαθούν για να διατηρήσουν την σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση στη σχέση, αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να διαχειριστούν πιο λειτουργικά την μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, καθώς δεν βιώνουν πίεση και επικριτικότητα, ενώ δημιουργείται ο χώρος για να προσαρμόσουν τη σεξουαλική τους συμπεριφορά και να διεκδικήσουν ο ένας τον άλλον.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: Raposo, S., Rosen, N. O., Corsini-Munt, S., Maxwell, J. A., & Muise, A. (2021). Navigating Women’s Low Desire: Sexual Growth and Destiny Beliefs and Couples’ Well-Being. The Journal of Sex Research, 1–12.
Learn More
Ασυμφωνία στη σεξουαλική επιθυμία στο ζευγάρι…
Στις μακροχρόνιες ερωτικές σχέσεις, η επιθυμία και το κίνητρο των συντρόφων για σεξουαλική επαφή μπορεί να μεταβάλλεται και ενίοτε να μην συγχρονίζεται. Αυτό είναι κάτι φυσιολογικό και δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας εκτός κι αν μετατραπεί σε χαρακτηριστικό μιας μόνιμης κατάστασης, το οποίο προκαλεί άγχος στους συντρόφους και προβλήματα στη σχέση.
Σε έρευνα που έγινε στη Βρετανία σε 11.690 άτομα βρέθηκε ότι το πιο συχνό θέμα στη σχέση των ζευγαριών ήταν η ασυμφωνία στη σεξουαλική επιθυμία. Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες ανέφεραν ως προβληματισμό κυρίως αυτό το ζήτημα και το ότι συχνά δεν ένιωθαν «συναισθηματικό δέσιμο» με τους συντρόφους τους, ενώ οι άνδρες ανέφεραν ως προβληματισμό το ότι δεν μοιράζονταν τις ίδιες σεξουαλικές προτιμήσεις με τις συντρόφους τους.
Τι μπορούν να κάνουν, όμως, τα ζευγάρια ώστε να διαχειριστούν την ασυμφωνία στη σεξουαλική επιθυμία, είτε αυτή αφορά τη συχνότητα είτε την ποιότητα της σεξουαλικής επαφής;
Αρχικά, η επικοινωνία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο που μπορεί να συμβάλει στην επίλυση του προβλήματος. Είναι μείζονος σημασίας οι σύντροφοι να μην περιμένουν ο ένας να «διαβάσει το μυαλό» του άλλου, αλλά να μοιράζονται τους προβληματισμούς, τα συναισθήματα και τις προτιμήσεις τους αναφορικά με τη σεξουαλική επαφή. Ωστόσο, είναι σημαντικός και ο τρόπος που θα επικοινωνηθούν αυτά τα θέματα ανάμεσα στο ζευγάρι ούτως ώστε να μην ενισχύσουν περαιτέρω τη διαφωνία και το δυσφορικό κλίμα. Ένας τρόπος αντιμετώπισης θα ήταν το ζευγάρι να προσπαθήσει να βρει μια συμβιβαστική λύση πχ. να προγραμματίσουν τη σεξουαλική επαφή για κάποια άλλη στιγμή ή να προγραμματίσουν ραντεβού-εξόδους σε συγκεκριμένες μέρες.
Δεύτερον, οι σύντροφοι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν το ζήτημα από κοινού, σαν ζευγάρι. Είναι καλό να αποφεύγεται τόσο η προσωποποίηση και η αυτοενοχοποίηση όσο και η ετερομομφή και απόδοση ευθύνης του ενός συντρόφου στον άλλον. Η σεξουαλική επιθυμία σχετίζεται ιδιαίτερα με την ψυχική κατάσταση του ατόμου, τις συνθήκες που βιώνει στη ζωή του, τις προσδοκίες που έχει για την σεξουαλική του ζωή. Ωστόσο, το ζευγάρι θα πρέπει να κατανοήσει ότι και η δυναμική της σχέσης, η στάση του συντρόφου, το πόσο προκαλεί και καλεί ο ένας τον άλλον για σεξουαλική συνεύρεση, μπορεί να καθορίσουν αντίστοιχα τη σεξουαλική ασυμφωνία. Κάθε άνθρωπος έχει το δικό του δείκτη σεξουαλικής επιθυμίας και αυτοδιάθεσης και δεν πρέπει να συγκρίνεται με εκείνον του συντρόφου του, οδηγώντας σε σύγκρουση και συχνές κόντρες μέσα στη σχέση.
Τέλος, κρίνεται σημαντικό να αξιολογηθούν και ενδεχόμενοι παράγοντες επιβάρυνσης, οι οποίοι συμβάλλουν στη μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας όπως προβλήματα υγείας ή παράγοντες άγχους (χρόνια κόπωση ή ο ερχομός ενός παιδιού). Επομένως, είναι καλό ο σύντροφος να απευθύνεται στον γιατρό του ή να επαναξιολογεί τις συνθήκες εργασίας του ή την ύπαρξη άλλων στρεσογόνων παραγόντων στη ζωή του.
Ενώ η ασυμφωνία στη σεξουαλική επιθυμία αποτελεί συχνό φαινόμενο σε μια σχέση μπορεί να προκαλέσει δυσφορικά συναισθήματα όπως άγχος και αίσθημα απογοήτευσης. Ωστόσο, είναι σημαντικό το ζευγάρι να μην ξεχνά ότι υπάρχουν και τρόποι αντιμετώπισης, προκειμένου να ξεπεραστεί και να ενισχυθεί η ικανοποίηση τόσο από τη σεξουαλική επαφή όσο και από την ίδια τη σχέση.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτης Ι.Ψ.ΣΥ.
Learn More
Ο καρκίνος και η σεξουαλική λειτουργία
Ο καρκίνος έχει επιπτώσεις στο σύνολο της ζωής του άνδρα που νοσεί και σε πολλές περιπτώσεις επηρεάζει και τη σεξουαλικότητά του. Η επιθυμία για σεξουαλική επαφή είναι το πρώτο πεδίο της σεξουαλικότητας που προσβάλλεται αφού οι αλλαγές της σωματικής εικόνας, η πτώση της ενεργητικότητας, η αγωνία για την επόμενη μέρα αλλά και η πίεση των οικογενειακών και οικονομικών δυσκολιών που συνεπάγεται η ασθένεια, επιβαρύνουν σημαντικά τον καρκινοπαθή. Δεν είναι λοιπόν απίθανο, η διάγνωση του καρκίνου από μόνη της να αποτελέσει ένα ισχυρό πλήγμα για την ψυχολογία και την ερωτική διάθεση του άνδρα. Ωστόσο, εάν ο ασθενής πριν από την εμφάνιση της νόσου είχε μια υγιή σεξουαλική ζωή τότε αυτό αποτελεί έναν καλό προγνωστικό παράγοντα αφού οι πιθανότητες να επανέλθει η ομαλή σεξουαλική δραστηριότητα μετά τη θεραπεία είναι αυξημένες.
Τα ίδια τα συμπτώματα του καρκίνου είναι που πολλές φορές αποτρέπουν έναν άνδρα από το να εμπλακεί σε σεξουαλική δραστηριότητα. Ωστόσο, οι κυριότερες επιπτώσεις του καρκίνου στη σεξουαλική ζωή του άνδρα σχετίζονται κυρίως με την θεραπεία της νόσου. Πιο συγκεκριμένα, η θεραπεία ορισμένων μορφών καρκίνου (ορμονοθεραπεία, χημειοθεραπεία) μπορεί να επιφέρουν κόπωση, πόνο, ναυτία, αδυναμία, ανορεξία, εντερικές διαταραχές, τριχόπτωση, διαταραχές του ύπνου ή και άλλες παρενέργειες που μειώνουν την διάθεση του άνδρα να εμπλακεί στη σεξουαλική επαφή.
Τα πενήντα έτη είναι η ηλικία εκείνη όπου οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου αυξάνονται σημαντικά. Οι καρκίνοι που σχετίζονται στενότερα με αλλαγές στη σεξουαλική ζωή του άνδρα είναι ο καρκίνος του προστάτη, ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης και ο καρκίνος των όρχεων.
Στην περίπτωση του καρκίνου του προστάτη, η επέμβαση της ολικής προστατεκτομής είναι πιθανό να οδηγήσει σε στυτική δυσλειτουργία αφού πολλές φορές επηρεάζονται τα αγγεία που στηρίζουν τον στυτικό μηχανισμό. Η ορμονοθεραπεία και ακτινοθεραπεία μπορεί επίσης να οδηγήσουν στην απώλεια τις στυτικής ικανότητας αλλά και την αδυναμία εκσπερμάτισης. Τα τελευταία χρόνια, οι νέες χειρουργικές επεμβάσεις περιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή.
Οι κυριότερες επιπτώσεις από τη χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστεως είναι η μείωση της σεξουαλική επιθυμίας, η μειωμένη ικανότητα για απόκτηση στύσης αλλά και η παλίνδρομη εκσπερμάτιση.
Στην περίπτωση του καρκίνου των όρχεων, η θεραπεία ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση της σεξουαλική επιθυμίας, μείωση της γονιμότητας, στυτική δυσλειτουργία, πρόβλημα κατά την εκσπερμάτιση αλλά και μειωμένη ποσότητα σπέρματος.
Ο άνδρας που έχει «πληγεί» από τον καρκίνο βιώνει ποικίλα συναισθήματα. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από θυμό και άρνηση για αυτό που του συμβαίνει μέχρι και βαθιά λύπη και απογοήτευση. Δεν είναι λίγα επίσης τα άτομα που μοιάζουν να «παραλύουν» όταν τους «χτυπά» αυτή η ασθένεια με συνέπεια να μην μπορούν να ανταποκριθούν και να δραστηριοποιηθούν για τη θεραπεία. Είναι ωφέλιμο το άτομο όταν αισθάνεται ότι βρίσκεται εγκλωβισμένο μέσα στην ασθένεια αυτή να ζητήσει βοήθεια από ψυχολόγο ώστε να μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τα δύσκολα συναισθήματα που επιφέρει η νόσος.
Learn More