Παιδική Σεξουαλική Κακοποίηση
Η σεξουαλική κακοποίηση είναι συνήθως η ανεπιθύμητη σεξουαλική συμπεριφορά από ένα άτομο σε ένα άλλο. H παιδική σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη όπου εμπλέκεται ένα παιδί και έχει ως στόχο να παράσχει σεξουαλική ικανοποίηση σε γονεά, κηδεμόνα ή άλλο άτομο (ενήλικας ή μεγαλύτερος έφηβος) που έχει την ευθύνη του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, και όταν πληρούνται ειδικά κριτήρια, ο θύτης ονομάζεται παιδόφιλος και η πράξη ορίζεται ως παιδοφιλία (βλ. περισσότερα στην Κατηγορία Παραφιλίες).
Προφίλ παιδόφιλου
- Περνάει περισσότερο χρόνο με μικρά παιδιά
- Μιλάει για το σεξ, δείχνει σχετικές εικόνες ή κάνει προκλητικά αστεία μπροστά στο παιδί
- Αναφέρεται στα ιδιωτικά μέρη του σώματος του παιδιού, χρησιμοποιώντας σεξουαλικούς όρους (π.χ., «δείχνεις πολύ σέξι με αυτό το παντελόνι»)
- Λέει στο παιδί να κρατήσει διάφορα μυστικά
- Είναι πολύ γενναιόδωρος απέναντι του (δώρα)
- Συνήθως, στοχεύει τις «ευάλωτες» οικογένειες (π.χ., μονογονεϊκή) και
στα μοναχικά παιδιά, προσφέροντάς τους βοήθεια και υποστήριξη
Μορφές
- Χάδια στα γεννητικά όργανα του παιδιού
- Διείσδυση
- Αιμομιξία
- Βιασμός
- Σοδομισμός
- Ασέλγεια
- Εκμετάλλευση του παιδιού από γονέα ή κηδεμόνα χωρίς επαφή (π.χ., εξαναγκασμός, εξαπάτηση, απειλή του παιδιού για να συμμετέχει σε πράξεις για σεξουαλική ικανοποίηση άλλων, χωρίς άμεση σωματική επαφή μεταξύ του παιδιού και του θύτη)
Χαρακτηριστικά
- Αφορά και τα δυο φύλα
- Εμπεριέχει εκφοβισμό
- Μπορεί να συμβεί στην ευρύτερη οικογένεια
- Ασκείται συνήθως από ενήλικες ή εφήβους σε μικρότερα ή πιο αδύναμα παιδιά
Παράγοντες επικινδυνότητας για το θύμα
- Ηλικία (προεφηβεία και εφηβεία)
- Φύλο (1,5-3 φορές πιο συχνή στα κορίτσια)
- Αναπηρία (4-10 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος)
- Μοναχικότητα
- Χρήση Ίντερνετ (social media, chatrooms)
- Προηγούμενη σεξουαλική κακοποίηση
- Διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον (Ψυχοπαθολογία – χρήση ουσιών)
- Κοινωνικά απομονωμένες και αποδιοργανωμένες οικογένειες
- Ανεπαρκής συναισθηματική σχέση γονέα – παιδιού
- Προβλήματα γάμου, διαζύγιο ή ενδοοικογενειακή βία
Χαρακτηριστικά θύτη
- Κυριαρχική και ναρκισσιστική προσωπικότητα
- Υψηλή αίσθηση αυτοεκτίμησης
- Στοιχεία παρορμητισμού
- Διαταραχές ψυχικής υγείας
- Έλλειψη ενσυναίσθησης και μεταμέλειας
- Θύμα παραμέλησης ή βίας στην οικογένεια
- Υιοθέτηση παραβατικής και αντικοινωνικής συμπεριφοράς
Συνέπειες για το θύμα
- Μείωση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης
- Αδυναμία διαχείρισης της κατάστασης
- Κοινωνική απομόνωση και άγχος
- Ενοχή και αυτοκατηγορία
- Μελαγχολία και απογοήτευση
- Επίπτωση στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή (π.χ., δε μπορούν να αποδώσουν στην εργασία τους)
- Εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, όπως π.χ.: κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες, αγχώδης διαταραχή, διαταραχές πρόσληψης τροφής, αυτοκτονικότητα
Σημάδια που προδίδουν την παιδική σεξουαλική κακοποίηση:
- Το παιδί φοβάται να εκφραστεί ελεύθερα
- Εμφανίζει ευερέθιστη συμπεριφορά / άγχος
- Ξαφνική άρνηση/επιθετικότητα προς άτομα ή αντικείμενα (λεκτική – σωματική)
- Συστολή/τάση για κοινωνική απομόνωση (σχολική άρνηση, παιχνίδι με συνομηλίκους)
- Βάζει συχνά τα κλάματα ή παλινδρομεί σε πιο παιδικές συμπεριφορές (νυχτερινή ενούρηση)
- Διατάραξη του ύπνου ή/και της διατροφής
- Υπερβολική αναφορά σε ενήλικα ή άλλο παιδί
- Αναφορά σε τρομακτικά όνειρα (εφιάλτες)
- Τα μικρά παιδιά συχνά εκφράζουν την ανησυχία τους μέσα από ζωγραφιές με σεξουαλικό περιεχόμενο
Ποια πρέπει να είναι η αντίδραση των γονέων;
- Η ύπαρξη μίας ή περισσότερων από τις προηγούμενες συμπεριφορές δεν σημαίνουν απαραίτητα παρενόχληση
- Διαθέστε χρόνο και ακούστε προσεκτικά όλα όσα έχει να σας πει το παιδί
- Κάντε ερωτήσεις που χρειάζονται μονολεκτικές απαντήσεις
- Καλλιεργήστε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και ασφάλειας
- Παραμείνετε ψύχραιμοι. Ο φόβος και ο πανικός θα τρομάξουν το παιδί
Πρόληψη: Πώς συμβουλεύουμε τα παιδιά μας;
