Μπορεί το σεξουαλικό μου πρόβλημα να «μεταδοθεί» στον σύντροφό μου;
Ένα σεξουαλικό πρόβλημα είναι ικανό να επηρεάσει τους συντρόφους της σχέσης, μιας και η σεξουαλική ζωή αφορά και τους δυο μας.
Μία πρόσφατη μετά-ανάλυση 26 ερευνών, που δημοσιεύτηκε στο Journal of sexual medicine και στις οποίες συμμετείχαν ζευγάρια που αντιμετώπιζαν δυσκολίες στη σεξουαλική τους ζωή, ανέδειξε μια σταθερή συσχέτιση μεταξύ της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας (χαμηλή επιθυμία, προβλήματα με τη διέγερση, τη λίπανση, την ευχαρίστηση και τον οργασμό) και της σεξουαλικής δυσλειτουργίας των ανδρών. Οι άνδρες, που η σύντροφός τους αντιμετώπιζε κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία, είχαν τέσσερις φορές περισσότερο κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας και διπλάσιο από τον μέσο κίνδυνο πρόωρης εκσπερμάτισης.
Τι είναι αυτό που θα μπορούσε να συνδέει τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες των γυναικών και των ανδρών; Μια εξήγηση που μπορούμε να δώσουμε είναι το στρες. Γιατί;
Το άγχος πυροδοτεί την απελευθέρωση της ορμόνης κορτιζόλης. Όταν η κορτιζόλη «πλημμυρίζει» την κυκλοφορία του αίματος, κατευθύνει επιπλέον αίμα στα άκρα μας για αυτοάμυνα ή διαφυγή (το αντανακλαστικό πάλης ή φυγής). Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η αντίδραση μάχης ή φυγής μπορεί να είναι σωτήρια, ωστόσο, όταν το άγχος γίνεται χρόνιο σε καταστάσεις μη επείγουσες, η κορτιζόλη γίνεται σεξουαλικό «εμπόδιο». Με άλλα λόγια, μειώνει την ποσότητα του αίματος που ρέει στα γεννητικά όργανα. Ως αποτέλεσμα, δύναται να βλάψει τη στύση, τη λίπανση του κόλπου και την ευαισθησία της κλειτορίδας, η οποία με τη σειρά της μειώνει τη σεξουαλική ευχαρίστηση και δυσκολεύει τον οργασμό.
Αυτή είναι μία εξήγηση για το πως μπορεί το σεξουαλικό πρόβλημα του συντρόφου μας, να μας «εγκλωβίσει», αλλά και πως οι ίδιοι μπορεί να μπλοκάρουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, λόγω άγχους.
Τα σεξουαλικά προβλήματα που σχετίζονται με το στρες δημιουργούν συχνά έναν φαύλο κύκλο: Το στρες προκαλεί δυσλειτουργίες, οι οποίες ενισχύουν το στρες, επιδεινώνοντας έτσι το ήδη υπάρχον πρόβλημα.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να υποστηρίξουμε τον σύντροφό μας:
- Δείχνουμε κατανόηση και δεν είμαστε επικριτικοί: Είναι σημαντικό να προσεγγίζουμε το θέμα με ενσυναίσθηση και κατανόηση. Αποφεύγουμε σχόλια που μπορεί να δημιουργήσουν ενοχή ή ντροπή στον σύντροφό μας.
- Ενθαρρύνουμε τον σύντροφό μας να αναζητήσει βοήθεια: Η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία με τη βοήθεια ενός θεραπευτή.
- Επικοινωνούμε ανοιχτά και ειλικρινά: Εκφράζουμε ότι είμαστε εκεί για να υποστηρίξουμε τον σύντροφό μας και να συνεργαστούμε προκειμένου να βρούμε λύση.
- Εξερευνούμε εναλλακτικές μορφές οικειότητας: Μπορεί η σεξουαλική δραστηριότητα να είναι δύσκολη ή άβολη για τον σύντροφό μας. Αυτό δεν μας εμποδίζει από το να εξερευνήσουμε εναλλακτικές μορφές οικειότητας, όπως η αγκαλιά, τα φιλιά ή ένα αισθησιακό μασάζ.
Καταλήγοντας, η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να επηρεάσει τον σύντροφο και να του «μεταδόσει» αρνητικά συναισθήματα, στρες και δυσλειτουργία. Η έννοια της «μετάδοσης» έχει ψυχολογικό υπόβαθρο, καθώς ψυχική και σεξουαλική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Οφείλουμε να στηρίζουμε τον σύντροφό μας και τη σχέση μας σε αυτή τη δοκιμασία και να θυμόμαστε πως η σεξουαλική δυσλειτουργία είναι ένα κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι και με τη σωστή υποστήριξη και θεραπεία, μπορεί να επιλυθεί με επιτυχία!
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πώς επιδρά το αλκοόλ στην γυναικεία σεξουαλική υγεία;
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αλκοόλ και η σεξουαλική συμπεριφορά συνδέονται στενά. Παρά το γεγονός ότι είναι αναληθές, πολλοί πιστεύουν ότι το αλκοόλ είναι ένας ισχυρός σεξουαλικός ενισχυτής.
Η κατανάλωση αλκοόλ σε χαμηλές ποσότητες μπορεί να προκαλέσει αισθήματα ευφορίας και να κάνει ορισμένα άτομα πιο δεκτικά στη σεξουαλική δραστηριότητα. Από την άλλη, υψηλές ποσότητες αλκοόλ έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Το αλκοόλ είναι ένα κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, που επιβραδύνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, την αναπνοή και τη ροή του αίματος. Ως αποτέλεσμα, η κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει δυνητικά την υγεία και τη σεξουαλική ζωή μιας γυναίκας προκαλώντας:
- Μειωμένη λίμπιντο: Το αλκοόλ μπορεί να μειώσει τη σεξουαλική επιθυμία και ορμή στις γυναίκες, καθώς μειώνει την ευαισθησία στην αφή, με αποτέλεσμα μειωμένη διέγερση.
- Μειωμένη εφύγρανση και δυσκολία οργασμού: Μπορεί επίσης να προκαλέσει καθυστέρηση στην επίτευξη οργασμού και να μειώσει τη ροή του αίματος στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, οδηγώντας σε κολπική ξηρότητα.
- Επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά: Υπό την επήρεια αλκοόλ, η αντιληπτική μας κρίση και η δυνατότητα να λάβουμε αποφάσεις μειώνεται. Αυτό μας καθιστά ευάλωτους και άρα πιο εκτεθειμένους σε πιθανούς κινδύνους, τόσο γενικά, όσο και ειδικά σε ζητήματα σεξουαλικής φύσης (πχ σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις).
- Υπογονιμότητα: Η κατάχρηση αλκοόλ έχει συσχετιστεί και στα δύο φύλα με προβλήματα γονιμότητας.
- Προβλήματα στις σχέσεις: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σχέσεων μέσα από την δυσκολία επικοινωνίας και τις αυξημένες συγκρούσεις. Επηρεάζει αρνητικά, τόσο τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας όσο και την σχεσιακή της ικανοποίηση.
Συμπερασματικά, είναι ευρέως αποδεκτό ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ έχει αρνητικές επιπτώσεις, όχι μόνο στο προσδόκιμο ζωής, αλλά και στη σεξουαλική υγεία και τις σχέσεις. Αυτό οφείλεται στους νευρολογικούς και αγγειακούς μηχανισμούς, στην ορμονική του τοξικότητα, η οποία έχει επιζήμια επίδραση τόσο στις κοινωνικές, όσο και στις σεξουαλικές πτυχές της ζωής της γυναίκας.
Μολονότι η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί μία νόμιμη συνήθεια, η οποία μάλιστα έχει ταυτιστεί με τις εξόδους και τη διασκέδαση, δεν πρέπει να παραβλέπουμε τους κινδύνους που ενέχει, ένας από τους οποίους είναι ο κίνδυνος εθισμού, αλλά και οι επιπτώσεις στην σωματική και ψυχική υγεία. Η υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί το «κλειδί» για την ελαχιστοποίηση των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Οι μεταβολές που φέρνει στη ζωή μας ένα παιδί και 6 σημεία που πρέπει να θυμόμαστε!
Ο ερχομός ενός παιδιού μας φέρνει αντιμέτωπους με πρωτόγνωρα συναισθήματα και αλλάζει τις συνθήκες ζωής. Στιγμές συγκίνησης, χαράς, βαθιάς αγάπης και συνειδητοποίησης ότι τίποτα δεν μοιάζει όπως πριν, η ζωή πια «χρωματίζεται» διαφορετικά. Πλέον, τόσο η μητέρα, όσο και ο πατέρας, δεν υπάρχουν ως μονάδες, αλλά ως γονείς και προστάτες του παιδιού τους.
Η μετάβαση από την συντροφικότητα στη γονεϊκότητα δεν είναι κάτι απλό. Πολλές φορές διαβάζουμε όλα τα όμορφα που θα εμπλουτίσουν την ζωή μας με τον ερχομό του νέου μέλους. Είμαστε, όμως, προετοιμασμένοι και για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσουμε, την συνεργασία που απαιτείται για το μεγάλωμα ενός παιδιού, καθώς και την ισορροπία που χρειάζεται, για να βρούμε τον εαυτό μας και να προστατέψουμε τη σχέση μας;
Ένα μωρό χρειάζεται αποκλειστικά την φροντίδα μας, ιδιαίτερα τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Ως εκ τούτου, οι ώρες της ημέρας που θα μπορούμε να αφιερώσουμε στον εαυτό μας μειώνονται κατακόρυφα.
Μια νέα μητέρα που ασχολείται αποκλειστικά με την φροντίδα του μωρού της, μπορεί να νιώσει αποκομμένη από την κοινωνική ζωή, να αισθανθεί μόνη και χωρίς στήριξη, κάτι που δύναται να οδηγήσει σε έντονη δυσφορία, ακόμη και επιλόχειο κατάθλιψη. Η επιλόχειος κατάθλιψη εμφανίζεται εντός των πρώτων 12 μηνών μετά τον τοκετό και ο επιπολασμός των καταθλιπτικών συμπτωμάτων κυμαίνεται ευρέως μεταξύ 13-19% των μητέρων. Παρόμοια ποσοστά αναφέρονται και στους συντρόφους με επιλόχειο κατάθλιψη (partner postpartum depression) με μέσο επιπολασμό 14,8%. Η συνειδητοποίηση πως έχει ξεκινήσει μία νέα πραγματικότητα είναι συχνά δύσκολη.
Ο ερχομός του παιδιού έρχεται να «δοκιμάσει» την δυναμική του ζευγαριού. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η σεξουαλική μας ζωή θα επηρεαστεί τον πρώτο καιρό. Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες συνήθως αντιμετωπίζουν μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική δραστηριότητα, εξαιτίας των ορμονικών και ψυχολογικών αλλαγών που φυσιολογικά συμβαίνουν μετά τον τοκετό. Από την άλλη, ο πατέρας μπορεί επίσης να βιώνει δυσκολία στο να έρθει κοντά ερωτικά με την σύντροφό του, η οποία πια έχει το ρόλο της μητέρας του παιδιού του. Το πότε ακριβώς οι νέοι γονείς θα έρθουν ξανά σε επαφή είναι δική τους επιλογή και κανένας δεν μπορεί να το προβλέψει, γιατί εξαρτάται από το πως οι ίδιοι νιώθουν στο κομμάτι αυτό. Σύμφωνα με μελέτες, η ομαλότητα της σεξουαλικής λειτουργίας ενός ζευγαριού και η ικανοποίησή του από τη σχέση συνδέονται. Ένα υψηλό επίπεδο ικανοποίησης από τη σχέση συνδέεται με υψηλό επίπεδο σεξουαλικής λειτουργίας.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως:
- Είναι μία μεταβατική περιόδος στης ζωή μας που απαιτεί αφοσίωση και δύναμη, ωστόσο δεν θα είναι «για πάντα».
- Εάν υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ των γονιών μπορεί να προσφέρει ο ένας στον άλλον στιγμές λίγης χαλάρωσης και ξεκούρασης.
- Είναι σημαντικό το ζευγάρι να επικοινωνεί τις επιθυμίες του, τα συναισθήματά του και τις σκέψεις του.
- Ο ύπνος, που πολλές φορές είναι ακανόνιστος ή/και σημαντικά μειωμένος, η μέθοδος τοκετού, οι ορμονικές αλλαγές και ο θηλασμός μπορούν να επηρεάσουν την σεξουαλική μας λειτουργία. Είναι σημαντικό να ενημερωθούμε έγκυρα για τις φυσικές μεταβολές και τα σεξουαλικά ερωτήματα, που αφορούν τη νέα πραγματικότητα.
- Η σεξουαλική μας ζωή είναι φυσικό να παραμεριστεί τους πρώτους μήνες. Ωστόσο, οι δύο σύντροφοι δεν πρέπει να ξεχνούν ότι παραμένουν ζευγάρι με σεξουαλικές ανάγκες και η σεξουαλικότητα συνεχίζει να αποτελεί κομμάτι του εαυτού μας.
- Υπάρχει κίνδυνος να μπούμε σε έναν φαύλο κύκλο σύγκρουσης ή παραίτησης και να εγκλωβιστούμε μέσα στο πρόβλημα. Αν νιώσουμε ότι το μωρό έχει «βλάψει» τη σχέση μας, είναι σημαντικό να ζητήσουμε ψυχοθεραπευτική στήριξη, προκειμένου η σχέση μας να προστατευτεί.
Για πολλούς ανθρώπους, το να γίνουν γονείς δίνει στη ζωή τους μια νέα αίσθηση σκοπού και νόηματος. Ωστόσο, κάθε νέα αρχή απαιτεί προσαρμογή και όσο πιο ενημερωμένοι, τόσο πιο «οπλισμένοι» είμαστε γι’ αυτό που μας περιμένει.
Πηγές:
Szollosi, K., Komka, K., & Szabo, L. (2022). Risk factors for sexual dysfunction during the first year postpartum: A prospective study. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 157(2), 303-312.
Le, J., Alhusen, J., & Dreisbach, C. (2023). Screening for Partner Postpartum Depression: A Systematic Review. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 10-1097.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Ψηφιακή σεξουαλικότητα (Digisexuality): οι ψυχολογικές επιπτώσεις του πορνό εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality)
Ζώντας σε μια ψηφιακή εποχή, όπου το Διαδίκτυο μάς προσφέρει πολλαπλές επιλογές και δυνατότητες σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας, παρατηρούμε μια νέα τάση και η σεξουαλικότητα μας να εκφράζεται με έναν ανάλογο τρόπο. Τι σημαίνει, όμως, αυτό; Ένας όρος που συναντάμε στην βιβλιογραφία τα τελευταία χρόνια είναι οι digisexuals, που αναφέρεται στα άτομα που επιλέγουν να αναζητήσουν την σεξουαλική ικανοποίηση τους χρησιμοποιώντας ψηφιακά μέσα. Μάλιστα, η ψηφιακή σεξουαλικότητα (digisexuality) διακρίνεται σε:
- 1ης γενιάς, όπου ανήκουν τα ψηφιακά μέσα που μπορούν να διευκολύνουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το παραδοσιακό πορνό που μπορούν να δουν μαζί οι σύντροφοι, το διαδικτυακό σεξ, όπου το ζευγάρι διεγείρεται σεξουαλικά και φτάνει σε οργασμό αυνανιστικά βλέποντας και αλληλεπιδρώντας μέσω βιντεοκλήσης, το sexting, δηλαδή η ανταλλαγή μηνυμάτων, φωτογραφιών ή βίντεο με σεξουαλικό περιεχόμενο, και οι εφαρμογές αναζήτησης ερωτικού συντρόφου
- 2ης γενιάς, όπου ανήκουν τα ψηφιακά μέσα που δίνουν την δυνατότητα της σεξουαλικής ικανοποίησης χωρίς την ύπαρξη ερωτικού συντρόφου, ενισχύοντας την εγωκεντρικότητα και την απομόνωση του χρήστη. Χαρακτηριστικά ψηφιακά μέσα 2ης γενιάς είναι τα sex robots και η σεξουαλική επαφή εικονικής πραγματικότητας (virtual reality sex).
Mία μορφή πορνογραφίας που κερδίζει συνεχώς έδαφος στις προτιμήσεις των χρηστών του Διαδικτύου είναι η πορνογραφία εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality). Προκειμένου να την παρακολουθήσει, ο χρήστης πρέπει να διαθέτει τον αντίστοιχο εξοπλισμό, που αποτελείται από μία συσκευή που προσαρμόζεται στο κεφάλι και στα μάτια του, με αποτέλεσμα το βίντεο που παρακολουθεί να γεμίζει το οπτικό του πεδίο. Με αυτόν τον τρόπο, ο χρήστης έχει την αίσθηση ότι αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην όλη σεξουαλική εμπειρία, μέσα από μια προοπτική πρώτου προσώπου (first-person perspective). Μάλιστα, υπάρχει ακόμα και η δυνατότητα οι χρήστες να παρακολουθήσουν πορνό, όπου εμφανίζονται οι 3D ψηφιακές εκδοχές των πρωταγωνιστριών (avatars), δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι έρχονται σε απευθείας σεξουαλική επαφή μαζί τους. Δίνεται, έτσι, μια νέα εμπειρία, πιο ρεαλιστική και πιο ζωντανή από την κλασική παρακολούθηση στην οθόνη του υπολογιστή.
Ποιες είναι, όμως, οι ψυχολογικές επιπτώσεις στους χρήστες, οι οποίες εξηγούν και την υπεροχή του ενός είδους πορνογραφίας έναντι του άλλου; Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Journal of Sex Research, 50 ετεροφυλόφιλοι άνδρες, 18-60 ετών, παρακολούθησαν δύο βίντεο, ένα VR κι ένα 2D,ίδιας διάρκειας και ίδιου περιεχομένου: ένα τρίο ανάμεσα σε έναν άνδρα και δύο γυναίκες (threesome), σύμφωνα με την σε πρώτο πρόσωπο προοπτική του άνδρα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι συμμετέχοντες, όταν παρακολουθούσαν το VR πορνό, σημείωσαν:
- Μεγαλύτερα ποσοστά σεξουαλικής και σωματικής διέγερσης
- Μεγαλύτερη σεξουαλική επιθυμία για τις ηθοποιούς του πορνό
- Μεγαλύτερο δέσιμο και επιθυμία αλληλεπίδρασης με τις ηθοποιούς. Ένιωσαν περισσότερο θελκτικοί και ότι οι ηθοποιοί τους κοιτούσαν κατευθείαν στα μάτια..
- Το VR πορνό θεωρήθηκε λιγότερο βαρετό και οι συμμετέχοντες ένιωσαν να ταυτίστηκαν με τον άνδρα ηθοποιό.
Τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύουν το ισχυρό αίσθημα εγγύτητας και την ψευδαίσθηση της αλληλεπίδρασης και κοινής εμπειρίας που βιώνονταν κατά την παρακολούθηση του VR πορνό, σε σχέση με το παραδοσιακό 2D. Μήπως, όμως, αυτό ωθεί τους άνδρες στην αναζήτηση της σεξουαλικής ικανοποίησης αλλά και της συναισθηματικής σύνδεσης μόνο μέσα από τη διάσταση της εικονικής πραγματικότητας; Και πόσο ωφέλιμο είναι αυτό για τη γενικότερη ευημερία στη ζωή τους και την ποιότητα στις συντροφικές τους σχέσεις;
Οι άνδρες που παρακολουθούν πορνό διαμορφώνουν μια μη ρεαλιστική εικόνα για τη σεξουαλικότητα, εγκλωβίζονται στα πρότυπα που προβάλλονται και διαμορφώνουν, αντίστοιχα, τις προσδοκίες τους σε σχέση και με τους ίδιους, αλλά και με τις συντρόφους τους. Η παρακολούθηση πορνό αποξενώνει ερωτικά και σεξουαλικά το ζευγάρι και οδηγεί τους άνδρες σε μια αυνανιστική συμπεριφορά, απειλώντας, έτσι, την ίδια τη σχέση με τη σύντροφο.
Αγγελική Διδυμοπούλου
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή:
Dekker, A., Wenzlaff, F., Biedermann, S. V., Briken, P., & Fuss, J. (2020). VR Porn as “Empathy Machine”? Perception of Self and Others in Virtual Reality Pornography. The Journal of Sex Research
Learn More
Οι επιπτώσεις του Covid-19 στην ψυχική και σεξουαλική υγεία
Η πανδημία Covid-19 συνεχίζει να αποτελεί μέρος της καθημερινότητας μας, καθορίζοντας τη συμπεριφορά μας σε ατομικό, διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, με εμφανείς και ισχυρές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική όσο και στην σεξουαλική υγεία και ζωή.
Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι μακροχρόνιες συνέπειες της νόσησης με Covid στην ψυχική υγεία. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία έχει παρατηρηθεί αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως άγχους, κατάθλιψης, κατάχρησης αλκοόλ και άλλων εθιστικών ουσιών, διαταραχής του ύπνου, αυτοκτονικών σκέψεων, σε άτομα που νόσησαν με Covid-19 ακόμα και έναν χρόνο μετά την αρχική νόσηση.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό British Medical Journal (BMJ) όσοι είχαν νοσήσει με Covid-19 σε βάθος ενός έτους είχαν 60% μεγαλύτερο κίνδυνο να διαγνωστούν αργότερα με κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας ή να τους συνταγογραφηθεί κάποιο ψυχοφάρμακο. Ο κίνδυνος εμφάνισης ψυχολογικού προβλήματος αυξανόταν κατά 86% στην περίπτωση των ανθρώπων που είχε χρειαστεί να νοσηλευτούν λόγω κορωνοϊού.
Φυσικά, και η σεξουαλική υγεία και ζωή ως άρρηκτα συνδεδεμένες με τις συνθήκες ζωής του ατόμου, δε θα μπορούσαν να μην επηρεαστούν από την έλευση του Covid-19. Έχει βρεθεί ότι σχεδόν ο μισός Αμερικάνικος πληθυσμός, ηλικίας 18-35 ετών, αναφέρει σεξουαλικά προβλήματα στη σεξουαλική επαφή, όπως μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, ασυμφωνία στα σεξουαλικά κίνητρα και σεξουαλικές δυσλειτουργίες (διαταραχές στον οργασμό και στη στύση).
Τα δεδομένα ισχύουν τόσο για τα έγγαμα ζευγάρια, που, κυρίως στη διάρκεια της καραντίνας, περιορίστηκαν εντός σπιτιού με την διαρκή παρουσία των παιδιών και την έλλειψη ιδιωτικότητας και προσωπικού χρόνου, όσο και για τα ζευγάρια που είχαν σχέσεις εξ αποστάσεως ή τα άτομα που δεν βρίσκονταν σε κάποια σχέση, των οποίων οι ευκαιρίες για σεξουαλική επαφή μειώθηκαν έτι περισσότερο. Ωστόσο, ο κύριος λόγος για τη μείωση της σεξουαλικής ζωής είναι το αίσθημα ανασφάλειας και το άγχος το οποίο υφίστανται οι άνθρωποι από την αρχή της πανδημίας, γεγονός που μετατόπισε το ενδιαφέρον από την έκφραση της σεξουαλικότητας στην καθημερινή επιβίωση.
Χαρακτηριστική είναι η σχέση αλληλεπίδρασης που υφίσταται ανάμεσα στον Covid-19 και τη Στυτική Δυσλειτουργία. Ειδικότερα, οι άνδρες που έχουν νοσήσει με Covid-19 έχουν 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν Στυτική Δυσλειτουργία σε σύγκριση με εκείνους που δεν έχουν νοσήσει, ανεξαρτήτως του αν αντιμετωπίζουν κάποια αγχώδη ή καταθλιπτική διαταραχή ή έχουν αυξημένο δείκτη μάζας σώματος. Αντίστοιχα, τα άτομα που αντιμετωπίζουν Στυτική Δυσλειτουργία έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν με Covid -19, λόγω των υποκείμενων ιατρικών παθήσεων που επηρεάζουν τη στύση και τη συνολική υγεία του ατόμου όπως υπέρταση, παχυσαρκία, διαβήτη και ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Από τα παραπάνω δεδομένα γίνεται πρόδηλη η ανάγκη αντιμετώπισης των επιπτώσεων τόσο στην ψυχική όσο και στην σεξουαλική υγεία, ιδιαίτερα όσων νόσησαν με κορωνοϊό, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More
Η αμφίδρομη σχέση ψυχικής και σεξουαλικής υγείας
Η ψυχική και η σεξουαλική υγεία είναι δύο απαραίτητες παράμετροι στη ζωή του ανθρώπου οι οποίες είναι αλληλένδετες.
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. η ψυχική υγεία ορίζεται ως “η κατάσταση ευεξίας όπου κάθε άτομο αντιμετωπίζει με επιτυχία τα προβλήματα της ζωής, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και να συμμετέχει ενεργά στο κοινωνικό του περιβάλλον και όχι απλά η απουσία ενός προβλήματος ή μιας «διαταραχής». Προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση και στη σεξουαλική λειτουργικότητα του ατόμου, η οποία εκδηλώνεται διαφορετικά στον καθένα. Επί παραδείγματι, η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας και διέγερσης. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει κυρίως στους ανθρώπους που έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα δυσφορικά συναισθήματα τους και να αποσύρονται κοινωνικά. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να στρέφουν τα αρνητικά συναισθήματα προς τον εαυτό τους, να έχουν αισθήματα αναξιότητας και ιδέες αυτομομφής, με αποτέλεσμα να μην έχουν την διάθεση για να απολαύσουν σεξουαλικές εμπειρίες.
Αφετέρου, η κατάθλιψη μπορεί να επιφέρει μια αντίθετη επίδραση σε κάποιες περιπτώσεις, προκαλώντας έντονη σεξουαλική συμπεριφορά ή την υιοθέτηση επικίνδυνων σεξουαλικών συμπεριφορών. Αυτό συμβαίνει σε εκείνους που εξωτερικεύουν τα αρνητικά συναισθήματα τους, στην προσπάθεια τους να τα διαχειριστούν. Πιο συγκεκριμένα, αυτά τα άτομα μπορεί να χρησιμοποιούν το σεξ σαν ένα μέσο απόσπασης από τον ψυχικό πόνο ή να ασχολούνται με επικίνδυνες δραστηριότητες, με σκοπό να βιώσουν μια αίσθηση ζωντάνιας ή να ρυθμίσουν την ψυχική τους διάθεση.
Αντίστοιχα, η σεξουαλική υγεία, δηλαδή η κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και όχι απλώς η απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία του ατόμου. Επί παραδείγματι, τα άτομα που έχουν μολυνθεί με Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα, όπως ΗPV ή HIV, μπορεί να βιώνουν ανασφάλεια, να έχουν αισθήματα ντροπής και αυτοενοχής, να ανησυχούν για την αντίδραση και τη στάση του συντρόφου τους και τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην σωματική τους υγεία. Ως απόρροια είναι πιθανό να αισθάνονται μοναξιά και άγχος.
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η σεξουαλική υγεία επιδρά στην ψυχική είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες. Πιο συγκεκριμένα, άτομα που αντιμετωπίζουν άγχος επίδοσης πχ ως προς την ικανότητα απόκτησης ή διατήρησης στύσης μπορεί να αισθάνονται ντροπή, αμηχανία και άγχος, να ανησυχούν συστηματικά και να χαρακτηρίζονται από μια υπεραπασχόληση με την πιθανότητα αποτυχίας, προκαλώντας μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η ψυχική τους υγεία, οδηγούμενοι ενδεχομένως στην κατάθλιψη.
Επομένως, όταν κανείς φροντίζει την ψυχική του υγεία πρέπει να λαμβάνει υπόψιν και τη σεξουαλική του υγεία και το αντίστροφο. Κρίνεται σημαντικό το άτομο να αναζητά την κατάλληλη καθοδήγηση και θεραπευτική αντιμετώπιση ανάλογα με το αντίστοιχο πρόβλημα, χωρίς να αισθάνεται ντροπή και αμηχανία.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια CBT
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: Miltz, A. R., Rodger, A. J., Phillips, A. N., Sewell, J., Edwards, S., Allan, S., … & Lampe, F. C. (2021). Opposing associations of depression with sexual behaviour: implications for epidemiological investigation among gay, bisexual and other men who have sex with men. Sexually Transmitted Infections.
Learn More