2 σημαντικά σημεία για τη σεξουαλική ζωή ενός ανθρώπου που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι μια σοβαρή και ευαίσθητη υπόθεση. Ένα έγκλημα που κανένα παιδί δεν θα έπρεπε να μένει αβοήθητο και μόνο. Ένα τραύμα που συνοδεύει το άτομο στη ζωή του, ειδικά σε περιπτώσεις όπου το ίδιο δεν το επικοινωνεί και δεν λαμβάνει την κατάλληλη ψυχική υποστήριξη. Στατιστικά στοιχεία που μας δίνουν αριθμούς, σε μία προσπάθεια καταγραφής της κακοποίησης, είναι πάντοτε μικρότερα από την πραγματικότητα, γιατί δυστυχώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων μένει κρυμμένη πίσω από μία πόρτα που κλείνει.
Η σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, που δύναται να προκαλέσει αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχική (ψυχιατρικές διαταραχές), σωματική και σεξουαλική (σεξουαλικές δυσλειτουργίες) υγεία του θύματος. Τα άτομα με ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία καταγράφουν υψηλότερο επιπολασμό σε δυσλειτουργίες (επιθυμία, διέγερση, οργασμός, πόνος), σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Όπως σε κάθε κατάσταση που βιώνουμε, υπάρχουν παράγοντες και συνθήκες που μεσολαβούν και μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα, να βελτιωνόμαστε και να προχωράμε, να ελπίζουμε και να βρίσκουμε τη δύναμη να συνεχίσουμε ή χειρότερα, μας επιβαρύνουν, μας τραυματίζουν και μας κρατούν «ριζωμένους» στις δυσκολίες μας.
Υπάρχουν παράγοντες που ενισχύουν τις πιθανότητες το άτομο να έχει καλύτερη σεξουαλική λειτουργία και συνολική ευημερία όταν έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση;
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Sexual Medicine εξέτασε εάν η αυτο-συμπόνια και η ικανοποίηση από τη σχέση, επηρεάζουν την σεξουαλική λειτουργία σε άτομα που έχουν ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία.
Τι είναι η αυτο-συμπόνια;
Η αυτο-συμπόνια (self-compassion) αφορά την ικανότητα να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας με αγάπη, σεβασμό και κατανόηση, ιδιαίτερα όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες ή/και αποτυχίες. Δεν σημαίνει να αγνοούμε αυτό που μας έχει συμβεί, αντίθετα να το αναγνωρίζουμε και να το αποδεχόμαστε, να το «αγκαλιάζουμε» και να προχωράμε.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι:
1. Η αυτο-συμπόνια μεσολαβεί στη συσχέτιση μεταξύ κακοποίησης και σεξουαλικής λειτουργίας, δηλαδή δρα προστατευτικά για την σεξουαλική υγεία.
2. Η ικανοποίηση από την σχέση αποτελεί επίσης παράγοντα προστασίας. Όταν υπήρχαν χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης από τη σχέση, η σεξουαλική κακοποίηση συσχετίστηκε αρνητικά με τη σεξουαλική λειτουργία. Ενώ, όταν υπήρχαν μέτρια έως υψηλά επίπεδα ικανοποίησης από τη σχέση, η συσχέτιση μεταξύ σεξουαλικής κακοποίησης και σεξουαλικής λειτουργίας δεν ήταν σημαντική.
Η αυτο-συμπόνια έχει αναγνωριστεί ως ένας σημαντικός παράγοντας στη διαδικασία θεραπείας από τη σεξουαλική κακοποίηση, ωστόσο η τρέχουσα μελέτη προτείνει ότι οι θεραπευτικές παρεμβάσεις που υποστηρίζουν την αυτοσυμπόνια, σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας, είναι ευεργετικές.
Μια οικεία συντροφική σχέση, που προσφέρει ικανοποίηση, μπορεί να λειτουργήσει ως θεμελιώδης πτυχή της σεξουαλικής λειτουργίας. Κάθε δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος απαιτεί ολιστική διερεύνηση. Ο παράγοντας σχέση, αποτελεί σπουδαίο παρανομαστή στο κάθε μέρα μας και θετικό διαμεσολαβητή της ζωής μας, όταν χαρακτηρίζεται από επικοινωνία, ψυχική επαφή και σύνδεση με τον άνθρωπό μας.
Δεδομένου ότι μια ικανοποιητική σχέση μπορεί να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις ενός τραύματος (όπως η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία) και να προάγει τη σεξουαλική λειτουργία, η συμμετοχή του συντρόφου στη θεραπεία της σεξουαλικής δυσλειτουργίας και άρα η θεραπεία ζεύγους είναι εξέχουσας σημασίας.
Ας μην ξεχνάμε ότι μία υγιής συντροφική σχέση μας φέρνει πιο κοντά στην υγεία και την μακροζωία.
Δήμητρα Καρυοφύλλη
Κλινική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Όταν ένα σπίτι καίγεται, μια καρδιά «φλέγεται»…
Τις τελευταίες μέρες γινόμαστε, για μία ακόμα φορά, θεατές μιας δυσάρεστης πραγματικότητας. Η Ελλάδα καίγεται ξανά! Από τη μία, εικόνες ανθρώπων που χάνουν τα σπίτια τους, ζώα που καίγονται αβοήθητα, «πνεύμονες πρασίνου» που γίνονται στάχτη και από την άλλη, πυροσβέστες και εθελοντές που, με αυταπάρνηση, δίνουν μία ατέρμονη μάχη με τις φλόγες.
Αν για έναν θεατή είναι δύσκολο να διαχειριστεί αυτές τις καταστροφικές εικόνες, τότε πώς νιώθει ένας άνθρωπος που καλείται να εγκαταλείψει το σπίτι του, ενώ οι φλόγες πλησιάζουν; Πόσο εύκολο είναι άραγε να αποφασίσεις να αφήσεις συνειδητά πίσω το σπίτι σου, όταν αποτελεί κομμάτι της ίδιας σου της ύπαρξης;
Βλέπουμε ανθρώπους που επιλέγουν να μείνουν και να προσπαθήσουν, με κάθε τρόπο, να προστατέψουν το σπίτι τους, με κίνδυνο την ασφάλειά τους. Είναι άραγε η υλική αξία ή κάτι βαθύτερο, αυτό που τους οδηγεί στην απόφαση να μην εγκαταλείψουν;
Το σπίτι μας ταυτίζεται με την ζωή μας, τους δεσμούς μας, την οικογένειά μας, την γειτονιά μας, τις στιγμές μας, τους κόπους μας, όλες τις αναμνήσεις, που συνθέτουν το ουσιαστικό νόημα της ύπαρξης.
Όταν καίγεται το σπίτι σου, χάνεις τις φωτογραφίες, τα βιβλία σου, τα ρούχα σου, το παιχνίδι που είχες κρατήσει από την παιδική σου ηλικία, την μυρωδιά και την θαλπωρή του σπιτιού σου, χάνεις ένα κομμάτι του εαυτού σου.
Είναι απώλεια υλική, με τεράστιο ψυχικό κόστος. Ο άνθρωπος που έρχεται αντιμέτωπος με μία τέτοια καταστροφή βιώνει οξύ στρες, μέσα σε μία κατάσταση σοκ, που τον οδηγεί, είτε στην απάθεια, την δυσκολία έκφρασης του συναισθήματος και τον αποπροσανατολισμό, είτε στην εξωτερίκευση του πόνου που νιώθει.
Είναι το τραύμα που μπορεί να παραμείνει, με μνήμες που θα έρχονται στο μυαλό, με εικόνες ή/και εφιάλτες στη διάρκεια του ύπνου, με εξάντληση ψυχική και σωματική. Επιπλέον, ένας άνθρωπος με ιστορικό ψυχικής διαταραχής διατρέχει κίνδυνο υποτροπής, αλλά και υψηλότερες πιθανότητες να εμφανίσει μετατραυματικό στρες.
Είναι το πένθος, που θα βιώσει ο άνθρωπος περνώντας από όλα του τα στάδια, την άρνηση, τον θυμό, την διαπραγμάτευση, την κατάθλιψη και τελικά την αποδοχή, την διαχείριση μίας νέας πραγματικότητας.
Μιας αλήθειας που μας διδάσκει πως τίποτε στη ζωή δεν είναι δεδομένο, αν, όμως, κάτι είναι στο «χέρι» μας, αυτό είναι η πρόληψη και αφορά τον καθέναν από εμάς ξεχωριστά. Η συλλογική ευθύνη έχει αφετηρία την ατομική υπευθυνότητα, το «χρέος» που έχει κάθε άνθρωπος να σέβεται και να προστατεύει τη φύση, το περιβάλλον, τη γειτονιά του, το σπίτι του.
Ας μην ξεχνάμε πως μπροστά στην απειλή της πυρκαγιάς δεν υπάρχει πλούσιος ή φτωχός, υπάρχει μόνο ο άνθρωπος.
Αγγελική Διδυμοπούλου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια CBT, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Δήμητρα Καρυοφύλλη, Κλινική Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτις Ι.Ψ.Σ.Υ.
Learn More