Υπογονιμότητα – Γονιμοποίηση μέσω δότη (σπέρματος / ωαρίων)
Η έρευνα διενεργήθηκε διαδικτυακά μέσω της ιστοσελίδας του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας Δρ. Θάνος Ασκητής, αλλά και των social media στα οποία διανεμήθηκε. Πραγματοποιήθηκε από την 20/02/2022 έως τις 27/04/2022.
Δρ. Θάνος Ασκητής – 3ο Επιστημονικό Συμπόσιο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, 18-03-2022
Χαιρετισμός του Δρ. Θάνου Ασκητή στο 3ο Επιστημονικό Συμπόσιο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής «Υπογονιμότητα γένους… αρσενικού», το οποίο διοργανώθηκε από την επιστημονική εταιρεία «Conception of Life», με τη συνεργασία της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής «Institute of Life» και της «Β΄ Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών».
Learn More
Πώς μεταβάλλεται η σεξουαλική ζωή ενός υπογόνιμου ζευγαριού;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανσιμό Υγείας η υπογονιμότητα χαρακτηρίζει ένα ζευγάρι το οποίο μετά την πάροδο 12 μηνών στους οποίους προσπαθεί, μέσω σεξουαλικής επαφής χωρίς προφύλαξη, να επιτύχει μια εγκυμοσύνη, δεν τα έχει καταφέρει. Υπολογίζεται ότι 12-16% των ζευγαριών παγκοσμίως είναι υπογόνιμα, ενώ τόσο η διάγνωση όσο και η θεραπεία επιφέρουν επιπτώσεις σε ψυχολογικό αλλά και σεξουαλικό επίπεδο.
Το ζευγάρι που έρχεται αντιμέτωπο με την εμπειρία της υπογονιμότητας βιώνει καθοριστικές αλλαγές στην ποιότητα της σχέσης του. Αφενός, η γυναίκα έχει αισθήματα απώλειας του ελέγχου, σαν το σώμα της να “επαναστατεί” ενάντια στην βούληση της, συγκρίνεται με τις άλλες γυναίκες με αποτέλεσμα να νιώθει μειονεκτικά, βιώνει ψυχολογικό κενό, καθώς βλέπει το μητρικό της ένστικτο να παραμένει ανεκπλήρωτο. Αφετέρου, ο άνδρας νιώθει ότι είναι ανεπαρκής στον σεξουαλικό του ρόλο, αισθάνεται ενοχικά, αδύναμος ως προς την συνέχιση του γενεαλογικού του δέντρου. Λογικό επακόλουθο είναι η διαταραχή της επικοινωνίας στο ζευγάρι, η οποία χαρακτηρίζεται από ασυνεννοησία. Κυρίαρχα συναισθήματα στη σχέση του ζευγαριού είναι ο θυμός, που εκφράζεται μέσα από συγκρουσιακές καταστάσεις, και το άγχος για την προσδοκώμενη εγκυμοσύνη. Ως απόρροια επέρχεται συναισθηματική απομάκρυνση και ψυχρότητα, γεγονός που επηρεάζει καταλυτικά και την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού.
Η επιθυμία τεκνοποίησης “επιβάλλει” συγκεκριμένο προγραμματισμό στις επαφές, που το ζευγάρι οφείλει να ακολουθήσει βάσει των οδηγιών του γυναικολόγου. Το σεξ αποτελεί πλέον ένα κυνήγι της γονιμότητας, που γίνεται μηχανιστικά, ενώ η σεξουαλική ικανοποίηση αντικαθίσταται από το αποτέλεσμα. Ο χρόνος αγχώνει τη γυναίκα που “πρέπει” να μείνει έγκυος, ενώ ο άνδρας εργαλειοποιείται καθώς αισθάνεται ότι “πρέπει” να έχει στύση όταν “πρέπει”. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται ο αυθορμητισμός, τα ερωτικά παιχνίδια να αντικαθίστανται από θερμόμετρα και τεστ ωορρηξίας και να αυξάνεται το άγχος επίδοσης.
Ο χρόνος είναι ο μεγάλος εχθρός για ένα υπογόνιμο ζευγάρι. Με την πάροδο του χρόνου αυξάνεται η ψυχολογική πίεση, ενώ μειώνεται η σεξουαλική ικανοποίηση, η τρυφερότητα κι η εγγύτητα ανάμεσα στους συντρόφους. Πολλές φορές το υπογόνιμο ζευγάρι επιλέγει να κρύψει το πρόβλημα από το οικογενειακό του περιβάλλον, καθώς νιώθει μεγάλο άγχος στο «εδώ και τώρα» προκειμένου να επιτύχει μια εγκυμοσύνη. Η γονεϊκή πίεση εντείνει τη συναισθηματική δυσφορία και το «σεξουαλικό μπλοκάρισμα» του υπογόνιμου ζεύγους.
Τα παραπάνω αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση σεξουαλικών δυσλειτουργιών τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα. Η γυναίκα φαίνεται να επηρεάζεται περισσότερο αρνητικά στην διάθεση και την επιθυμία που έχει για σεξουαλική επαφή, ενώ ο άνδρας, κάτω από το βάρος της ανάγκης να αποδώσει με επιτυχία, μπορεί να εκδηλώσει προβλήματα με την στύση, δυσκολία επίτευξης ή/και διατήρησης της, αλλά και την εκσπερμάτιση του. Όλα αυτά οδηγούν το ζευγάρι στο να απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο, ενώ οι σύντροφοι αρχίζουν να αποφεύγουν τη σεξουαλική επαφή, γεγονός που δυσχεραίνει τις προσπάθειες σύλληψης.
Μελέτες έχουν δείξει πως ζευγάρια που διατηρούν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής όχι μόνο διαχειρίζονται καλύτερα το πρόβλημα, αλλά έχουν και σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες σύλληψης. Η αποκατάσταση της σεξουαλικής ζωής των συντρόφων θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αντιμετώπισης της υπογονιμότητας, ενώ κρίνεται ωφέλιμο να αναζητούν βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής και σεξουαλικής υγείας.
Διδυμοπούλου Αγγελική
Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτης Ι.Ψ.Σ.Υ.
Πηγή: El Amiri, S., Brassard, A., Rosen, N.O., Rossi, M.A., Beaulieu, N., Bergeron, S., & Péloquin, K. (2021). Sexual Function and Satisfaction in Couples with Infertility: A Closer Look at the Role of Personal and Relational Characteristics. The journal of sexual medicine, 18(12), 1984-1997.
Learn More
Υπογονιμότητα: Γιατί ένα γόνιμο ζευγάρι δεν μπορεί;
Ένα πρόβλημα στη γονιμότητα των ζευγαριών που αναζητούν παιδί, είναι η ανεξήγητη αδυναμία να κυοφορήσουν, ενώ βιολογικά είναι υγιή. Μάλιστα, κατά τις διεθνείς βιβλιογραφικές αναφορές ένα ποσοστό μεταξύ του 10-15% των ζευγαριών που εμφανίζουν υπογονιμότητα, δεν έχουν οργανικό πρόβλημα, με αποτέλεσμα να είναι υπογόνιμα χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη αιτία. Αυτό το ποσοστό, που δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο, πασχίζει να βρει τον λόγο της υπογονιμότητάς του, χωρίς να παίρνει ξεκάθαρες απαντήσεις του γιατί, πέραν του ότι δεν υπάρχει βιολογικό πρόβλημα ούτε στη γυναίκα ούτε και στον άνδρα! Και ενώ οι ειδικοί γονιμολόγοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά, οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι γονείς εγκλωβίζονται μέσα στην απελπισία αλλά και στο έντονο άγχος του τι συμβαίνει…
Πολλοί ειδικοί που ασχολούνται με την υπογονιμότητα, κρούουν τον κώδωνα κινδύνου μπροστά στην αύξηση της υπογονιμότητας ζευγαριών της λευκής φυλής. Πολλοί παράγοντες ενοχοποιούνται καθημερινά, ενώ όλο και περισσότερες εργασίες της ιατρικής επιστήμης προβάλλουν πολλά αίτια που «σκοτώνουν» κυρίως το σπέρμα, μεγεθύνοντας όλο και πιο πολύ τον αριθμό των υπογόνιμων ανδρών. Βλέπετε ότι η λευκή φυλή υποφέρει και στον τομέα αυτό, φθάνοντας σχεδόν στο 40% των ζευγαριών που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν φυσιολογικά …
Τι συμβαίνει λοιπόν;
Φαίνεται, λοιπόν, ότι στα ζευγάρια που βιολογικά δεν έχουν πρόβλημα, αλλά το παιδί δεν έρχεται, ο ψυχολογικός παράγοντας πρωταγωνιστεί, κάνοντας πιο περίπλοκο το όλο θέμα του προβλήματος. Όπως λέει, φίλος μου γιατρός, εκεί που σταματά η βιολογική ιατρική, αρχίζει η ψυχολογία. Αυτό το «σκοτεινό καλάθι» για πολλούς, που όταν δεν έχουμε απαντήσεις οργανικές, βάζουμε εκεί μέσα ότι δεν μπορούμε να εξηγήσουμε… Με αυτόν τον τρόπο βολευόμαστε στο τι συμβαίνει, ενώ τα ζευγάρια μπαίνουν σε ένα ταξίδι που δεν ξέρουν που θα τα οδηγήσει…
Είναι, όμως, τα πράγματα έτσι; Όπου αδυνατεί η ιατρική να δώσει απαντήσεις, το ρίχνουμε στο ψυχολογικό; Και βέβαια όχι. Δείχνει εξαιρετικά απλουστευμένο χωρίς πείθει κανέναν και κυρίως τους πρωταγωνιστές που ψάχνουν για παιδί.
Το ψυχολογικό, που κατά πολλούς είναι ομιχλώδες, έχει αιτίες, ταυτότητα και λύσεις, που ασφαλώς δεν είναι πάντα εφικτές εδώ και τώρα να εφαρμοστούν. Εάν, όμως, ένας ειδικός ψυχολόγος θεραπευτής δει πιο μέσα τη ζωή και τη σχέση ενός ζευγαριού, που είναι βιολογικά υγιές, αλλά δεν μπορεί να συλλάβει, τότε θα ανοίξει πολλές πόρτες κλειδωμένες που εμποδίζουν την κυοφορία.
Είναι αλήθεια ότι σχεδόν όλοι οι γυναικολόγοι που ασχολούνται με τη γονιμότητα στη χώρα μας, μετρούν σοβαρά τους ψυχολογικούς παράγοντες της σχέσης των δύο ανθρώπων που θέλουν να κάνουν παιδί.
Γιατί κατανοώ, όλο και πιο πολύ, ότι η ψυχολογική εικόνα του ζεύγους είναι η βάση της αποδοχής της γονιμότητας, ως τη μεγαλύτερη απόφαση της ζωής τους, που το καλό σεξ θα φέρει, ως προάγγελος του χαρούμενου μηνύματος.
Πως εμποδίζεται το ζευγάρι ψυχολογικά;
Ουσιαστικά, το ζευγάρι που βιολογικά δεν έχει πρόβλημα, αλλά παιδί δεν μπορεί να κάνει, έχει συγκεκριμένους ψυχολογικούς παράγοντες, που το εγκλωβίζουν:
- Η επικοινωνία τους: Είναι έτοιμοι να κυοφορήσουν; Γιατί έγκυος μένει μεν η γυναίκα, αλλά κυοφορούν και οι δύο, ζώντας τη μεγάλη αλλαγή που ουσιαστικά μπαίνει στη ζωή τους. Άρα, έχουν ισχυρή συναισθηματική σχέση που περνάει ως θετική αναζήτηση του εγκεφάλου τους και των αντίστοιχων ορμονών, που θα κάνουν τα πάντα με σκοπό να επιτευχθεί η σύλληψη του σπερματοζωαρίου από το ωάριο της γυναίκας. Η λαχτάρα της εγκυμοσύνης τους φτάνει σε αυτά; Η ένωση σπέρματος και ωαρίων είναι ισχυρή και δυναμική ψυχικά, ενώ βιολογικά είναι μια χαρά; Αυτό, ίσως, καλείται βιολογικά αποδοχή συμβατότητας των αρσενικών και θηλυκών γονάδων των δύο συντρόφων που συνδέονται άμεσα με την αγάπη και την έντονη έλξη του ενός προς τον άλλον.
- Η σεξουαλική τους επαφή: Εδώ είναι, ίσως, το μεγάλο μυστικό της καλής χημείας του ενός προς τον άλλο. Κάνουν σεξ γιατί το θέλουν ή γιατί περιμένουν να κάνουν παιδί; Τώρα θα μου πείτε, που είναι η διαφορά; Σεξ και παιδί δεν είναι μια αναπόφευκτη συνέχεια; Η απάντηση είναι όχι. Νομίζω ότι είναι γνωστό πως στο ανθρώπινο βασίλειο, το σεξ δεν αποτελεί κυρίαρχος στόχος γονιμότητας, όπως συμβαίνει στο ζωικό βασίλειο που ο οίστρος είναι η σεξουαλική επαφή της γονιμότητας. Ο άνθρωπος έχει διαχωρίσει αυτές τις δύο επιλογές ως ανάγκη του. Μάλιστα στον άνδρα είναι η ηδονική ικανοποίηση της επιβεβαίωσης, ενώ στη γυναίκα υπάρχει και η ανάγκη της τεκνοποίησης και η χαρά της γονιμοποίησης των «αβγών» της (ωαρίων). Γι’ αυτό, εξάλλου, ο άνδρας συλλαμβάνεται από τη σύντροφό του, που ύστερα του ανακοινώνει το χαρούμενο γεγονός: «Ξέρεις, αγάπη μου, είμαι έγκυος…». Όλη αυτή η διαδικασία έρχεται μέσα από το πραγματικό σεξουαλικό πάθος της έντονης επιθυμίας και έλξης ως «αντικείμενο του πόθου» του άνδρα προς τη γυναίκα. Αυτό το σεξ θα οδηγήσει τον άνδρα να εκσπερματίσει δυνατά μέσα στον κόλπο της γυναίκας, που τον θέλει «μέσα της», έχοντας αποδεχθεί πλήρως ότι είναι αυτός που θα γονιμοποιήσει τα ωάριά της. Η ένωση είναι κορυφαία, αυθόρμητη, επιθετική, που οι δυο τους κατ’ αρχήν θα κάνουν σεξ, θα ζήσουν έντονες σκηνές σεξουαλικού πάθους, που η εγκυμοσύνη, εφόσον βιολογικά είναι υγιείς, θα έλθει ως σφραγίδα που θα γράφει: «είμαστε μαζί με το μωρό που έρχεται…»
Διαφορετικά, το ζευγάρι θα εγκλωβιστεί στη μιζέρια του, στο άγχος του χρόνου, που απειλεί βιολογικά τη γυναίκα, στο θυμό της προσδοκίας, κυρίως από μεριάς της και στις εντολές της, που εκείνος οφείλει να ακολουθήσει, κάτω από τις οδηγίες ενός γυναικολόγου που άθελά του, θα τους παγιδεύσει περισσότερο με τη φράση του «είστε μια χαρά, δεν έχετε κανένα πρόβλημα. Κάντε πιο συχνά σεξ, ώστε να έλθει η εγκυμοσύνη…» Από εκεί και μετά, καταλαβαίνετε τι σενάριο θα παιχτεί. Ένα σεξ που πρέπει να αφήσει έγκυο τη γυναίκα, που ο προγραμματισμός οδηγεί στο αποτέλεσμα μιας αναγκαίας, όλο και πιο έντονης εκσπερμάτισης, που όσο παιδί δεν έρχεται, τόσο το σεξ θα χάνεται, απειλώντας την ίδια τη σχέση του ζευγαριού, που κυνηγώντας (κυρίως η γυναίκα) το παιδί, θα …φύγουν και οι δύο από το σπίτι!
Για όλους εσάς που θέλετε στη ζωή σας ένα παιδί, πρέπει να ξεχάσετε το κυνήγι της γονιμότητας, τα θερμόμετρα και τις ημέρες-στόχους, που η εκσπερμάτιση θα κάνει το θαύμα της! Πιο απλά, κάντε σεξ! Ζήστε το! Απολαύστε ο ένας τον άλλο! Και να θυμάστε ότι:
Η σχέση κάνει ένα παιδί και όχι το παιδί τη σχέση!
Θάνος Ε. Ασκητής
Learn More